Tại nhiều tuyến phố như Hàng Ngang, Hàng Thùng, Cửa Nam, Ngô Thì Nhậm mặt bằng ở đây vốn được kinh doanh sầm uất bậc nhất tại Hà Nội thì nay chịu cảnh đóng cửa, treo biển cho thuê sang nhượng.

Là chủ nhà trên phố Hàng Bông, phường Hàng Bông, quận Hoàn Kiếm, Hà Nội, chị Lan cho biết gần một năm nay sau khi kết thúc hợp đồng với một thương hiệu giày quốc tế, gia đình chị đăng tin cho thuê cửa hàng trên nhiều trang mạng, nhưng khách thuê vẫn không mấy mặn mà khi giá thuê cao. Do đó, diện tích cho thuê vẫn đang chờ “chủ mới”.

"Vì chúng tôi cho thuê cả nhà, mà là mặt phố Hàng Bông nên tìm được khách thuê cũng khó. Dù gia đình cũng có những điều khoản hợp đồng tạo điều kiện cho khách thuê, nhưng có lẽ chi phí cao cũng khiến các chủ kinh doanh ngần ngại. Nên đến giờ nhà tôi vẫn đang đăng tin và đợi khách thôi. Giảm giá xuống nữa thì ko được vì phải theo giá thị trường rồi", chị Lan cho biết.

Người thuê có lý do của mình. Còn người cho thuê cũng có câu chuuyện của riêng mình. Cửa hàng quần áo của chị Hằng ở phố Cầu Gỗ, phường Hàng Bạc, quận Hoàn Kiếm, Hà Nội phải treo biển thanh lý quần áo nhiều tháng nay để trả mặt bằng vì giá thuê cao.

Do vậy, chị Hằng cũng phải thay đổi hướng kinh doanh: "Giờ tình trạng khách cũng ít có nhu cầu đi mua các cửa hàng, hầu như toàn mua online. Thành ra giờ hàng của mình cũng ế lắm, không bán được thành ra mình cũng muốn chuyển đổi. Tôi cũng đang muốn xem xu hướng mới là như thế nào. Phố này nhiều khách nước ngoài nên cũng muốn chuyển sang spa hay gì đấy phục vụ cho khách nước ngoài là chính. Quần áo ở phố này không bán được nữa".

Theo số liệu của batdongsan.com.vn, không chỉ riêng Hà Nội, thị trường nhà phố cuối năm tại TP Hồ Chí Minh cũng sụt giảm khá lớn. Các tuyến phố chính như Lê Lợi, Nguyễn Huệ, Đồng Khởi đều chung cảnh lượng nhà phố trả mặt bằng rất cao. Lượng tin đăng với nhóm này cũng tăng khoảng 40 – 50% so với thời điểm trước đó. Còn tại Hà Nội chủ yếu xảy ra ở quận Hoàn Kiếm.

Ông Đinh Minh Tuấn – Giám đốc batdongsan.com.vn khu vực miền Nam phân tích ba lý do chính dẫn tới tình trạng này: "Thứ nhất là sự thay đổi mô hình kinh doanh của những đơn vị đi thuê. Giai đoạn vừa rồi tốc độ tăng trưởng về TMĐT rất lớn. Các đơn vị đi thuê trước đây sử dụng các tuyến phố chính để vừa làm thương hiệu vừa bán hàng. Giai đoạn vừa rồi sau dịch, thị trường khó khăn hơn nên họ phải bắt buộc thay đổi mô hình. Họ tìm đến các nền tảng điện tử như lazada, shopee, tiktok hay facebook. Lý do thứ 2 là sự sụt giảm trong lượng khách đến thị trường trung tâm. Cuối cùng là xu hướng mở rộng ở các thị trường tỉnh của các nhãn hàng và các chuỗi. Bây giờ họ sẽ thu hẹp ở các thị trường chính và chuyển đổi mô hình sang TMĐT và đâu đó họ sẽ mở rộng ở các khu vực tỉnh vùng ven".

Theo các chuyên gia nhận định, tình trạng cho thuê mặt bằng nhà phố tại Hà Nội và TP Hồ Chí Minh đang rơi vào tình trạng ế ẩm do chủ cho thuê vẫn cố giữ mức giá cao, sẵn sàng bỏ trống mặt bằng chứ không thương lượng giá cả.

Do đó, theo chuyên gia kinh tế TS Nguyễn Minh Phong cần phải có sự dung hoà giữa bên cho thuê và bên thuê: "Người thuê và cho thuê cần sự hợp tác nhiều hơn, thiện chí hơn để hai bên gặp nhau. Từ đó tạo ra sự phù hợp cung cầu. Bởi vì khi những mặt phố này bị đóng cửa thì chắc chắn nguồn thu của người cho thuê giảm đi. Do đó thuế thu nhập cá nhân, thuế thu nhập doanh nghiệp, hoặc những nguồn thu khác của nhà nước gắn với bất động sản cho thuê sụt giảm. Thì họ có thể chuyển hoạt động từ mặt phố vào phía trong hoặc sang các nơi khác với diện tích và địa thế có giá cả phù hợp hơn".

Từ năm 2022 đến nay có thể nói là khoảng thời gian thị trường không có nhiều thuận lợi như tiêu dùng bắt đầu sụt giảm, sự tăng trưởng của thương mại điện tử cũng tạo ra thế giằng co giữa người đi thuê và người cho thuê.

Từ những lý do đó, ông Đinh Minh Tuấn – Giám đốc batdongsan.com.vn khu vực miền Nam dự báo xu hướng của thị trường cho thuê nhà mặt phố thời gian tới như sau: "Đâu đó xu hướng ít nhất trong 6 tháng đầu năm 2024 tiếp tục diễn ra việc điều chỉnh. Ở đây những người cho thuê nhà bắt đầu phải điều chỉnh giá, bắt đầu điều chỉnh các cơ chế và sẽ phù hợp hơn với những nhóm đi thuê. Khi mà kinh tế bắt đầu hồi phục, khi mà các nhãn hàng nước ngoài quay trở lại VN thì chúng tôi cho rằng thị trường nhà phố cơ bản sẽ bắt đầu chuyển động trong năm 2024, nhưng nói đến độ hồi phục thì tôi cho rằng phải đến 2025".

Để cho thuê nhà mặt phố hết “ngán ngẩm” thì bản thân chủ cho thuê và người thuê kinh doanh nên chủ động phương án ứng phó khó khăn chung và có biện pháp thích nghi với tình hình mới. Như thế mới “nhen nhóm” được sự quay trở lại của thị trường cho thuê nhà mặt phố.