cổng thông tin điện tử ĐÀI TIẾNG NÓI VIỆT NAM
Chuyện về chiếc máy dập chì ở Làng đan lưới Thơm Rơm
Cập nhật: 4 giờ trước
VOV.VN - Những ngày này khi mùa nước nổi về miền Tây tại Làng đan lưới Thơm Rơm nằm cặp Quốc lộ 91 thuộc phường Thới Long, thành phố Cần Thơ thật sự nhộn nhịp. Hàng chục hộ dân nơi đây miệt mài sản xuất ngày đêm để kịp có đủ ngư cụ cung cấp cho thị trường.
Trong bộn bề công việc, người dân nơi đây thường nhắc về chiếc máy dập chì viền lưới do chính một người dân ở làng đan lưới này chế tạo ra đã giúp bà con thuận lợi trong sản xuất lưới, bảo vệ được sức khỏe.
Theo ông Lê Hữu Tý, chủ cơ sở lưới Hữu Tý, làng đan lưới Thơm Rơm hình thành từ những năm 1980, do một số người dân di cư từ miền Trung vào đây lập nghiệp. Ở buổi đầu chỉ có vài ba hộ, theo thời gian làng nghề dần phát triển đến nay có gần 30 hộ đang sản xuất, kinh doanh. Các hộ dân ở làng nghề sản xuất quanh năm nhưng cao điểm của mùa kinh doanh là trong các tháng mùa nước nổi về từ tháng 7 đến tháng 10 âm lịch. Để tạo ra một sản phẩm đánh bắt thủy sản chất lượng, người dân nơi đây phải thực hiện nhiều công đoạn một cách tỉ mỉ, khéo léo và kiên nhẫn. Trong đó công đoạn mà nhiều người dân cao niên ở đây khi nhắc lại vẫn còn “rùng mình” đó là việc kẹp chì vô viền lưới. Do không có máy móc hỗ trợ, bà con phải dùng miệng để “cắn chì”.
“Hồi xưa quá cực khổ vô làm mướn, làm thuê không nổi bắt buột phải ngồi vận động tay, chân làm thôi. Mấy chục hộ ở đây đều cắn chì hết, thảy cục chì vô miệng ngậm cắn xong phun nước miếng ra bị bào mòn răng thôi làm sao tránh khỏi được, cũng chấp nhận thôi vì mưu sinh mà”.
Ông Phạm Phước Phong chủ cơ sở kinh doanh lưới Năm Tấn cho biết, ông bắt đầu “cắn chì” từ lúc 23 tuổi. Thời đó tôm cá nhiều nên lưới bán chạy lắm. Nếu ngày thường, mỗi người “cắn chì” từ sáng đến chiều được khoảng 3-4 tay lưới vào mùa nước nổi phải làm thâu đêm để hoàn thành thêm nhiều tay lưới nữa kịp giao cho khách hàng đúng hẹn. Mỗi tay lưới thời đó dài khoảng 100 mét cần gần nửa ký chì. Tính ra mỗi ngày người dân phải lần lượt ngậm vài ba ký chì trong miệng để cắn.
“Mình sắp chì ra rồi bỏ vô họng vài chục cục vậy đó, rồi cái lưỡi lừa qua bỏ dây vào cắn thôi thì cái răng nào cũng có tham gia hết trơn đó.mình lừa chỗ này thấy cắn không sát thì lừa qua chỗ khác. Hồi đó mới cắn vài ngày đầu ăn cơm không được vì nó rát cái lưỡi do cái lưỡi mình rà chì nó cắt thì ảnh hưởng sức khỏe lắm vừa răng, vừa nhiễm độc chì. Tôi có thằng cháu hồi đó nó cắn cho tôi bị nhiễm độc chì phải nằm bệnh viện 3-4 tháng mới về được. Rồi sau này thằng Dũng mới làm máy dập chì, một cái chấp 10 người không làm lại. Bây giờ đâu còn cắn chì nữa, bỏ lâu rồi từ năm 1995 tới giờ”.
Người sáng tạo ra chiếc máy dập chì mà ông Phạm Phước Phong vừa nhắc đến chính là ông Phan Thanh Dũng. Trước đây ông Dũng cũng là một thợ dùng miệng “cắn chì”, tuy nhiên sau đó thấy bản thân và người dân trong xóm bị ảnh hưởng nhiều về sức khỏe nên ông đã dùng phế liệu miệt mài tự chế ra chiếc máy dập chì gọn nhẹ với công suất tăng gấp nhiều lần so với dùng miệng “cắn chì”.
Những ngày này, căn nhà ông Dũng nằm cạnh Làng đan lưới Thơm Rơm lúc nào cũng lộng gió và vang rền tiếng búa đập, tiếng mài dũa, hàn sắt... Anh Phan Lê Sỹ con trai ông Dũng cho biết, cha anh chỉ miệt mài làm việc, ít giao tiếp. Những năm gần đây, phần lớn những công đoạn để tạo ra chiếc máy dập chì ông đều truyền lại cho anh làm. Trong mùa nước nổi về, mỗi tháng gia đình anh giao cho khách hàng khoảng 60 chiếc máy dập chì.
“Ngày nào cũng làm hết tại biết người nào đặt máy nào rồi làm để dành mỗi thứ một mớ vậy đó. Khi người ta điện thoại mua thì gửi shipper rồi chuyển khoản, từ Bắc vô Nam đủ chỗ hết”.
Theo người dân làng đan lưới Thơm Rơm, dù sau này nhiều nơi đã chế tạo ra chiếc máy dập chì với mẫu mã đẹp hơn, tuy nhiên bà con làm nghề sản xuất lưới đánh bắt thủy sản vẫn ưa chuộng chiếc máy dập chì của ông Dũng bởi tính đa năng, dập được nhiều loại chì. Chiếc máy dập chì này đã góp phần để làng đan lưới nơi đây tăng công suất, không chỉ giúp những hộ sản xuất, kinh doanh lưới trở nên khấm khá mà còn tạo công ăn việc làm cho lao động nhàn rỗi, góp phần tăng thu nhập, nâng cao đời sống cho người dân ở địa phương.
VOV.VN - Hình thành và phát triển gần nửa thế kỷ qua, Làng đan lưới Thơm Rơm hoạt động quanh năm nhưng mỗi khi mùa nước nổi về nơi đây mới thật sự nhộn nhịp người bán, người mua, với cảnh nhà nhà miệt mài sản xuất ngày đêm để kịp có đủ ngư cụ cung cấp cho thị trường. Những hình ảnh phóng viên VOV vừa ghi nhận được tại làng nghề này.
Từ khóa: thơm rơm, Làng đan lưới Thơm Rơm, máy dập chì, Phan Thanh Dũng, cắn chì, nhiễm độc chì, làng nghề truyền thống, sản xuất lưới, mùa nước nổi, Phan Lê Sỹ
Thể loại: Xã hội
Tác giả: tấn phong/vov-đbscl
Nguồn tin: VOVVN
Chương trình đã phát
Nghe và xem trực tuyến
