Hoàn cảnh éo le của cậu bé người Lào

Tháng 4/2023, Già Hơ Nàng May và người chồng hờ Thạo Giông Cụ Vàng mang theo 15 nghìn viên ma túy tổng hợp từ Lào sang Việt Nam. Cả hai người bị bắt tại bản Kéo Té, xã Nhi Sơn, huyện Mường Lát, tỉnh Thanh Hóa. Thời điểm ấy, Già Hơ Nàng May đang mang thai.

Tháng 8/2023, bé Minh (tên tiếng Việt) sinh ra khi Già Hơ Nàng May đang bị tạm giam ở Thanh Hóa. Sau đó, cậu bé theo mẹ tới trại giam Vĩnh Quang (Tam Đảo, Vĩnh Phúc), nơi Già Hơ Nàng May chấp hành án tù Chung thân. Người bố Thạo Giông Cụ Vàng cũng chấp hành án 20 năm tù tại đây.

Những năm tháng đầu đời, tập đi, tập nói của bé Minh đều diễn ra trong trại giam. Cậu bé người Lào hiện là em nhỏ duy nhất đang ở cùng mẹ trong trại giam Vĩnh Quang.

Dáng bụ bẫm, da trắng trẻo, đôi mắt trong veo, bé Minh thường khiến các phạm nhân bất giác mỉm cười hiền lành khi ngắm gương mặt ngây thơ của bé.

Từ khi vào trại giam Vĩnh Quang, hai mẹ con bé Minh luôn được các cán bộ quan tâm, động viên, tạo điều kiện trong sinh hoạt. Già Hơ Nàng May được miễn lao động để chăm sóc con, bố trí công việc phù hợp với sức khỏe. Em bé có đủ bỉm, sữa, những đồ thiết yếu cho trẻ nhỏ và hàng tháng được đưa đi tiêm.

“Lúc mới đến, Già Hơ Nàng May mang tâm trạng buồn bã. Nhưng hiện tại, cô ấy đã nguôi ngoai và tích cực chấp hành án. Ngày nào chúng tôi cũng thăm hỏi hai mẹ con về sức khỏe, cuộc sống trong trại” – Trung tá Nguyễn Thị Hà, cán bộ quản giáo trại giam Vĩnh Quang chia sẻ.

Bé Minh giờ đã biết “ạ”, biết “xin”, biết người lạ người quen, dù Già Hơ Nàng May không biết chữ, không biết tiếng Việt và cần người hỗ trợ phiên dịch khi giao tiếp. Các quản giáo trại Vĩnh Quang nói vui rằng: “Chẳng mấy mà cu cậu biết í ới cán bộ bế đi chơi”.

Lời hối hận muộn màng và câu hỏi chưa có đáp án

Thông tin trên báo chí hồi tháng 4/2023 cho biết, Già Hơ Nàng May và Thạo Giông Cụ Vàng là chủ mưu, cầm đầu đường dây mua bán, vận chuyển ma túy qua biên giới từ Lào về Việt Nam. 

Đường dây của Già Hơ Nàng May thường lợi dụng mối quan hệ thân tộc của người dân tộc ở khu vực biên giới Việt Nam – Lào để vận chuyển ma túy. Già Hơ Nàng May cũng lấy lý do đi thăm người thân khi vận chuyển ma túy sang Việt Nam hồi tháng 4/2023.

Trong trại giam Vĩnh Quang, Già Hơ Nàng May chỉ kể rất ngắn về chuyện mình vướng vòng lao lý: “Người ta bảo mang ma túy sang Việt Nam thì trả công 5 triệu đồng. Lúc bị bắt tôi thấy mình sai rồi, cũng hối hận”.

“Nhiều lúc tôi buồn vì gia đình tan nát. Tủi thân nhất là lúc con ốm” – Người phụ nữ Lào ngậm ngùi.

Trước khi có bé Minh với người chồng hờ, Già Hơ Nàng May từng có 3 con với người chồng cũ. Trong đó, người con gái lớn đã lấy chồng, còn đứa nhỏ nhất năm nay 9 tuổi.

“Tôi đi lâu thế này, chắc các cháu ở nhà cũng biết chuyện rồi nhưng vì hoàn cảnh nên không đến thăm được” - Già Hơ Nàng May đáp lại câu hỏi về gia đình, quê hương.

Theo quy định chung, các em bé chỉ được phép ở cùng mẹ trong trại giam đến 3 tuổi. Qua mốc này, các bé sẽ được đưa về gia đình cho người thân nuôi dưỡng hoặc phải gửi vào các trung tâm bảo trợ xã hội nếu không có thân nhân đón.

Già Hơ Nàng May không thể trả lời câu hỏi về ước muốn của hai mẹ con và cũng chưa thể trả lời rằng 2 năm nữa có ai đón bé Minh về quê hương Lào hay không.

“Khi cháu độ 3 tuổi thì nhờ cán bộ gọi người nhà xem có ai đón, còn không có ai đón thì nhờ cán bộ xem gửi được ở đâu” – Già Hơ Nàng May cho hay.

Người mẹ mang án tù Chung thân lặng lẽ trình bày: “Bây giờ con nhỏ, ở đây còn có cán bộ giúp đỡ chăm sóc. Sau này tôi cũng chẳng biết thế nào”.