Trong chuyển đổi số, công nghệ chỉ là công cụ, con người và ý thức mới quan trọng nhất. Trong chuyển đổi số giáo dục, cần xác định được đâu là mấu chốt, từ đó tập trung xây dựng công cụ để hợp tác chuyển đổi số hiệu quả.

 Cần xây dựng hệ thống dữ liệu chung của vùng

Theo GS.TS Huỳnh Văn Sơn, Hiệu trưởng trường Đại học Sư phạm TP.HCM, chúng ta đã quan tâm đến khai phá dữ liệu, tuy nhiên qua thực tế triển khai ở một số địa phương thì vẫn còn khó khăn do sự thiếu nhất quán của dữ liệu.

GS.TS Vân Sơn cho rằng, nên chăng cần có một hệ thống dữ liệu chung của Vùng, từ đó giúp các địa phương có cơ sở để thực hiện một số công việc, như: dự báo lượng học sinh, chủ động được số lượng giáo viên và điều tiết trong công tác tuyển sinh như TP.HCM đã thí điểm triển khai. 

Hiện tại, Đại học Sư phạm TP.HCM đang nghiên cứu để tự đánh giá năng lực số của giáo viên, từ đó đề xuất chương trình bồi dưỡng, đào tạo. Mô hình này cũng đã được thử nghiệm ở một số tỉnh Đông Nam Bộ và nhận được phản hồi tích cực.

GS.TS Huỳnh Văn Sơn nhấn mạnh: “Nếu như không làm điều này thì sẽ không biết được giáo viên thiếu gì và sẽ đưa ra những yêu cầu rất cao hoặc quá thấp, từ đó không thúc đẩy được quá trình chuyển đổi số phù hợp”.

Ông Lý Thanh Tâm, Giám đốc Sở Giáo dục và Đào tạo tỉnh Bình Phước mong muốn được trao đổi kinh nghiệm, cách làm của TP.HCM trong liên thông dữ liệu các cấp. Đây là một trong những khó khăn của tỉnh Bình Phước khi số hoá dữ liệu của ngành giáo dục tỉnh.

Con người phải làm chủ

Ông Nguyễn Văn Hiếu, Giám đốc Sở Giáo dục và Đào tạo TP.HCM cho biết, trước đây Thành phố cũng gặp khó khăn trong liên thông dữ liệu các cấp như tỉnh Bình Phước. Sau đó, Sở đã tập hợp doanh nghiệp và yêu cầu tất cả cơ sở dữ liệu ngành phải thuộc về sở. Từ đó, không còn tình trạng phụ thuộc vào từng phần mềm khác nhau.

Tuy nhiên, việc triển khai vẫn còn vướng mắc như: nền tảng về cơ sở vật chất, hạ tầng máy tính, đường truyền, thiết bị dạy học vẫn còn khó khăn, một số trường còn thiếu cả phòng máy để dạy học. Song song đó, hành lang pháp lý thực hiện số hoá hồ sơ sổ sách vẫn chưa được Bộ Giáo dục và Đào tạo ban hành. Nếu thực hiện được thì sẽ tạo sự thống nhất giữa các tỉnh thành khi làm hồ sơ trên hệ thống số, giúp giáo viên rất nhiều trong thực hiện sổ sách, thủ thục hành chính, hay thủ tục chuyển trường của học sinh giữa các tỉnh.

Một khó khăn nữa khi thực hiện chuyển đổi số trong giáo dục là các giải pháp phần mềm đang có nhiều doanh nghiệp thực hiện, đồng thời mỗi một ứng dụng như vậy cũng đòi hỏi kinh phí và xã hội hoá.

Ông Hiếu nói: “Nếu có được nguồn ngân sách để tổ chức biên soạn hay thực hiện các giải pháp công nghệ như số hóa học liệu để cho toàn bộ học sinh thành phố được sử dụng học liệu số cũng như giáo viên có bài giảng tương tác dùng chung. Từ đó có thể tận dụng chất lượng nền tảng số cũng như làm phần mềm mở để mỗi một chất lượng giảng được liên tục bổ sung, được làm giàu, được làm phong phú thêm nhằm có nền tảng số tốt hơn trong thời gian sắp tới”.

Theo ông Dương Anh Đức, Phó Chủ tịch UBND TP.HCM, trong thời đại công nghệ như hiện nay, nếu không quan tâm đến chuyển đổi số, tức là chúng ta đang chấp nhận sự tụt hậu.

Vùng Đông Nam bộ có vai trò, vị trí chiến lược đặc biệt quan trọng của cả nước. Nghị quyết 24 của Bộ Chính trị xác định, Đông Nam Bộ phải là vùng phát triển năng động, trung tâm kinh tế, tài chính, thương mại, dịch vụ, giáo dục và đào tạo, phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao, khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số hàng đầu cả nước và khu vực Đông Nam Á. Thời gian qua, vùng Đông Nam Bộ đã rất quan tâm đầu tư vào những lĩnh vực mới, trong đó có hạ tầng số.

Ông Đức cũng cho rằng, để thực hiện tốt và hiệu quả công tác chuyển đổi số trong giáo dục, cần xác định được đâu là mấu chốt, đâu là vướng mắc để tập trung xây dựng công cụ, cơ chế chuyển đổi số hiệu quả nhất:

“Chuyển đổi thành công là một việc không dễ, bởi vì chuyển đổi số không phải chỉ là vấn đề của công nghệ. Công nghệ nói cho cùng cũng chỉ là công cụ mà thôi. Con người và ý thức là quan trọng nhất”.