Sáng 6/9, tại tỉnh Ninh Bình diễn ra Lễ kỷ niệm 50 năm Công ước về Bảo vệ di sản văn hóa và thiên nhiên thế giới với chủ đề: “50 năm tới: Di sản thế giới - nguồn lực cho tự cường, tính nhân văn và đổi mới sáng tạo” do UBND tỉnh Ninh Bình phối hợp với Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch, Ủy ban Quốc gia UNESCO Việt Nam tổ chức.

Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ; Bí thư Trung ương Đảng, Trưởng Ban Tuyên giáo Trung ương Nguyễn Trọng Nghĩa cùng nhiều lãnh đạo Đảng, Nhà nước tham dự Lễ kỷ niệm.

Về phía khách quốc tế có Tổng Giám đốc Tổ chức Giáo dục, Khoa học và Văn hóa UNESCO - bà Audrey Azoulay, đại sứ các nước có cơ quan đại diện tại Việt Nam đang là thành viên Ủy ban Di sản Thế giới. 

Với nguồn tài nguyên văn hóa đồ sộ, phong phú, đặc sắc, Việt Nam đã lựa chọn, lập hồ sơ 8 di sản văn hóa, thiên nhiên tiêu biểu và được UNESCO ghi vào Danh mục Di sản Thế giới; cùng với đó, kể từ khi tham gia Công ước 1972 đến nay, Việt Nam đã 5 lần đảm nhiệm vai trò thành viên Hội đồng Chấp hành UNESCO và là một trong 21 thành viên Ủy ban Di sản Thế giới nhiệm kỳ 2013-2017.

Những năm qua Việt Nam luôn nỗ lực, đóng góp các kinh nghiệm, sáng kiến nhằm thực hiện sứ mệnh của UNESCO trong việc thúc đẩy công tác bảo tồn, phát huy giá trị Di sản Văn hóa và Thiên nhiên Thế giới trên phạm vi toàn cầu.

Phát biểu tại buổi lễ, Bộ trưởng Bộ Văn hóa Thể thao và Du lịch Nguyễn Văn Hùng cho biết, quá trình tham gia Công ước, Việt Nam cũng đã đạt được nhiều bước tiến quan trọng về nhận thức, lý luận và thực tiễn trong lĩnh vực bảo vệ và phát huy giá trị di sản văn hóa nói chung và Di sản Thế giới nói riêng, thể hiện qua hệ thống pháp luật về di sản văn hóa.

Từ Luật Di sản văn hóa được Quốc hội Việt Nam thông qua đến Nghị định của Chính phủ quy định về bảo vệ và quản lý Di sản văn hóa và thiên nhiên thế giới ở Việt Nam đã được xây dựng theo hướng tiệm cận với tinh thần của Công ước 1972, Hướng dẫn thực hiện Công ước và mục tiêu Phát triển bền vững của UNESCO, cho thấy đây không chỉ là cơ sở nhận thức và quan điểm, mà còn tạo ra hành lang pháp lý quan trọng để quản lý, bảo vệ và phát huy giá trị các Di sản Thế giới ở Việt Nam.

Bước sang giai đoạn 2021 - 2025, hợp tác giữa Việt Nam và UNESCO tiếp tục được củng cố thông qua việc hai bên đã ký kết Bản ghi nhớ nâng cao năng lực quản lý và tăng cường mạng lưới các Khu Di sản Thế giới, đảm bảo tính phù hợp và tiếp tục đóng góp cho các chiến lược phát triển quốc gia, cũng như các chiến lược phát triển của địa phương.

Trải qua 35 năm tham gia, thực hiện Công ước 1972, công tác xây dựng và thực thi các kế hoạch quản lý, quy hoạch và đầu tư, hỗ trợ kinh phí tại các Di sản Thế giới ở Việt Nam luôn được Quốc hội, Chính phủ, các bộ, ngành và địa phương của Việt Nam quan tâm.

Các Di sản Thế giới ở Việt Nam được tu bổ, phục hồi, chống xuống cấp, đồng thời bảo tồn được các giá trị nổi bật toàn cầu, tính xác thực, tính toàn vẹn theo hướng bền vững; các nguồn lực để bảo vệ Di sản Thế giới được ưu tiên, huy động tối đa; cộng đồng địa phương được hưởng lợi trực tiếp từ các hoạt động du lịch, dịch vụ tại Di sản Thế giới.

Bộ trưởng Bộ Văn hóa Thể thao và Du lịch khẳng định, thực hiện Nghị quyết Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII của Đảng về nhiệm vụ chấn hưng và phát triển văn hóa Việt Nam, các chính sách về đối ngoại, các cam kết quốc tế mà Việt Nam là thành viên, trong đó có Công ước 1972, đang được thực hiện.

Cụ thể, Bộ Văn hóa Thể thao và Du lịch cùng các địa phương đang tập trung thực hiện mục tiêu toàn cầu về tăng cường bảo vệ và bảo đảm an toàn cho các Di sản Văn hóa và Thiên nhiên Thế giới và Di sản văn hóa phi vật thể được UNESCO ghi danh tại “Kế hoạch hành động quốc gia thực hiện Chương trình Nghị sự 2030 vì sự phát triển bền vững”, hướng tới việc thực hiện Chương trình nghị sự 2030 của Liên Hợp Quốc và Chính sách của UNESCO về việc lồng ghép quan điểm phát triển bền vững vào các quy trình của Công ước Di sản Thế giới.

Bộ trưởng nhấn mạnh, việc tổ chức Lễ kỷ niệm với chủ đề “Di sản Thế giới vì Tự cường và Phát triển bền vững”, thể hiện sự đồng hành một cách tích cực nhất về trách nhiệm của Việt Nam cùng cộng đồng quốc tế.

Bảo tồn di sản không phải là chuyện xa xỉ

Đánh giá cao các di sản của Việt Nam được ghi danh, Tổng Giám đốc UNESCO bà Audrey Azoulay nhấn mạnh, mỗi di sản, theo cách riêng của mình, góp phần thể hiện bề dày lịch sử của Việt Nam. Các di sản này cũng thể hiện sự giàu có và đa dạng của văn hóa Việt.

Tổng Giám đốc UNESCO cho rằng, trong thời gian tới, các nước sẽ gặp phải những thách thức đó là phải dung hòa giữa phát triển với bảo tồn các di sản thiên nhiên và văn hóa, một vấn đề có tính quyết định tới việc gìn giữ địa cầu.

Theo bà Audrey Azoulay, lý do để bà tới Việt Nam bởi đây là một quốc gia từng đạt tốc độ phát triển kinh tế vào nhóm cao nhất thế giới trong vòng 20 năm qua, nhưng Việt Nam đồng thời cũng là một quốc gia thực hiện rất nhiều nỗ lực để đảm bảo rằng không hi sinh việc bảo vệ di sản cho phát triển. Trong thế giới hiện nay, các nước cần đảm bảo rằng, những nỗ lực dung hòa giữa du lịch và phát triển bền vững với bảo tồn thiên nhiên được thực hiện tại tất cả các khu Di sản Thế giới tại Việt Nam để gìn giữ vẻ đẹp của từng khu di sản ấy, cũng như đối với tất cả các Khu Di sản thế giới trên toàn cầu.

Nhấn mạnh,thách thức thứ hai là biến đổi khí hậu, theo nghiên cứu mới nhất của IUCN, thực tế cứ 5 khu di sản thế giới thì có 01 khu gặp rủi ro về biến đổi khí hậu, bà Audrey Azoulay đưa ra thông điệp: Bảo tồn di sản không phải là chuyện xa xỉ. Đó là điều kiện tiên quyết để đảm bảo rằng thế giới của chúng ta không bị sụp đổ thêm nữa. Đó là sự kết nối giữa quá khứ và tương lai. Chúng ta phải đặt văn hóa và di sản đúng tầm quan trọng mà chúng đáng có.

"Cần phải coi các chính sách văn hóa là đòn bẩy mạnh mẽ cho các hành động của quốc gia, như ở Việt Nam và như mô hình mẫu mực của Tràng An. Đây cũng chính là thông điệp mà UNESCO sẽ bảo vệ vào cuối tháng này tại Mexico tại Hội nghị Mondiacult năm 2022 do UNESCO và Mexico tổ chức, với sự tham dự của 140 quốc gia thành viên, trong đó có Việt Nam"- bà Audrey Azoulay nhấn mạnh.

Lễ kỷ niệm 50 năm Công ước Bảo vệ di sản văn hóa và thiên nhiên thế giới diễn ra tại Ninh Bình trong bối cảnh UNESCO khuyến khích các quốc gia thành viên tổ chức kỷ niệm 50 năm Công ước, hướng tới Lễ kỷ niệm toàn cầu tại Florence, Italy vào 11/2022.

Sự kiện này dự kiến sẽ mở đầu cho chuỗi các hoạt động thế giới kỷ niệm Công ước 1972, và cũng đánh dấu 35 năm Công ước được thực thi ở Việt Nam.

Trước đó vào chiều 5/9, Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ và đoàn công tác đã tới dâng hương tại Đền thờ Vua Đinh Tiên Hoàng và Đền thờ Vua Lê Đại Hành tại Khu Di tích quốc gia đặc biệt Cố đô Hoa Lư./.