Kế hoạch trọng tâm trong Năm Chủ tịch 2019 của AU

Theo Tổng thống Ai Cập Abdel Fattah Al Sisi, trước hết, các nhà lãnh đạo châu Phi cần hợp tác để tái thiết và phát triển sau xung đột và phát triển các kế hoạch hành động để ngăn chặn xung đột và tái phát xung đột ở các quốc gia. Ai Cập mong muốn khởi động các hoạt động của Trung tâm Tái thiết và Phát triển sau xung đột của Liên minh châu Phi, do Cairo tổ chức. Bên cạnh đó, hòa giải và ngoại giao phòng ngừa sẽ tiếp tục là ưu tiên hàng đầu của Liên minh châu Phi. Ông El Sisi cho rằng, có như vậy các nước sẽ chủ động thúc đẩy phản ứng sớm và hiệu quả trước các cuộc khủng hoảng khác nhau.

Chủ tịch AU 2019 cũng nhận định, khủng bố vẫn là một căn bệnh “ung thư ác tính” tìm cách xâm nhập vào “cơ thể” của các quốc gia châu Phi, tấn công các quốc gia và phá hoại giấc mơ của các dân tộc. Đối phó với khủng bố, đòi hỏi các nước phải xác định được những người ủng hộ và tài trợ khủng bố để cùng nhau đối đầu trong một khuôn khổ tập thể và cùng nhận ra sự phức tạp của trận chiến này bởi đó là cách tốt nhất để loại bỏ khủng bố.

Tổng thống El Sisi cho rằng, cần cải cách phù hợp với các yêu cầu của thời đại và nhu cầu của người dân và thúc đẩy quá trình phát triển, bao gồm việc phát triển hạ tầng, cách mạng công nghệ tiên tiến, các ngành công nghiệp và dịch vụ mới gắn liền với nền kinh tế, kỹ thuật số và cũng phù hợp với những nỗ lực ở cấp quốc tế.

Đối với giới trẻ châu Phi, cần tin tưởng vào các bạn và ước mơ của bạn, cũng như tạo việc làm, gieo rắc những hy vọng vào ngày mai. Đối với các đối tác của châu Phi trên thế giới, ông Sisi nhấn mạnh rằng, hợp tác với Châu Phi là một cơ hội thực sự để đạt được lợi ích chung. Châu Phi rất muốn tăng cường hội nhập và vẫn mở cửa với thế giới, sẽ mở rộng tầm nhìn hợp tác châu Phi với nhiều đối tác quốc tế khác nhau.

Tổng thống Ai Cập Abdel Fattah Al Sisi giữ chức Chủ tịch Liên minh Châu Phi năm 2019 - Ảnh AFP

Châu Phi kêu gọi các tổ chức khu vực tư nhân quốc tế và các công ty đa quốc gia đầu tư vào lục địa này. Thị trường của Châu Phi đã mở, điều kiện đầu tư đã sẵn sàng và vươn ra để hợp tác. Trong đó tập trung vào 3 trục là hội nhập khu vực ở châu Phi trên cơ sở phát triển cơ sở hạ tầng châu Phi bằng cách tối đa hóa các dự án xuyên biên giới và khuyến khích đầu tư vào lĩnh vực này. Thứ hai là thúc đẩy hội nhập lục địa bằng cách đẩy nhanh việc thành lập Khu vực thương mại tự do châu Phi - châu Phi như vậy sẽ giảm giá nhiều mặt hàng và tăng khả năng cạnh tranh của lục địa châu Phi ở cấp độ toàn cầu. Thứ ba theo đuổi nhiều cơ hội việc làm hơn cho giới trẻ, đòi hỏi chủ yếu là huy động đầu tư quốc gia và quốc tế, thu hút vốn và tái định cư công nghệ.

Điều quan trọng và then chốt nhất được Tổng thống Ai Cập El Sisi đề cập tại hội nghị này chính là sự hiểu biết chung và tôn trọng lẫn nhau giữa các nước thành viên. Ông Sisi cho rằng nguyên tắc "giải pháp châu Phi cho các vấn đề châu Phi", đây là cách duy nhất để đối phó với những thách thức chung đang đối mặt. Tầm quan trọng là chuyển lời nói và các quyết định của Liên minh AU thành các bước thực tế cụ thể và đoàn kết châu Phi.

Người tị nạn và giải pháp giữ chân

Một trong những vấn đề trọng tâm được bàn thảo tại hội nghị thượng đỉnh Liên minh châu Phi lần này chính là "Người di cư, người trở về và người bị di tản, hướng tới các giải pháp lâu dài cho dịch chuyển ở châu Phi".

Tại đây, Chủ tịch AU 2019, El Sisi cho biết, số người tị nạn là khoảng 8 triệu, 90% trong số họ là người tị nạn trong lục địa và số người di dời là khoảng 18 triệu. Để giải bài toán này theo ông Sisi cần thiết lập một kế hoạch phát triển trung hạn để tạo ra các khu kinh tế hội nhập và hấp dẫn trên khắp lục địa từ đó tạo việc làm cho lao động và giữ người dân ở lại với Châu lục.

Bên cạnh đó, Ai Cập đề xuất thành lập Quỹ bảo lãnh đầu tư châu Phi để khuyến khích các nhà đầu tư Ai Cập chuyển các khoản đầu tư của họ sang châu Phi, đàm phán với các tổ chức quốc tế để hỗ trợ cơ sở hạ tầng, bao gồm cả việc tăng tốc hoàn thành tuyến đường Cairo-Cape Town, để hợp nhất các quốc gia lục địa và mở rộng giao thương giữa các quốc gia, kích thích và tạo điều kiện cho các công ty châu Phi ở Ai Cập đầu tư chung và hưởng lợi từ sự phát triển liên tục trong nền kinh tế Ai Cập.

Ai Cập đã quan tâm để tăng đầu tư vào châu Phi, tăng các khoản đầu tư trong năm 2018 với 1,2 tỷ USD, nâng tổng vốn đầu tư Ai Cập vào Châu Phi lên tổng cộng 10,2 tỷ USD.

Bên cạnh đó, cần tăng đầu tư vào nguồn nhân lực, chuyển đổi kỹ thuật số, quản lý tài chính quốc tế, quản trị và thành lập một quỹ đầu tư vào cơ sở hạ tầng thông tin để hỗ trợ phát triển công nghệ và chuyển đổi kỹ thuật số ở châu lục này.

Tiếp tục các kết quả đạt được từ "Diễn đàn hợp tác Trung Quốc-Châu Phi" bằng cách tạo ra môi trường phù hợp để phát triển bền vững và vượt qua những thách thức của thời đại dựa trên các gói giải pháp sáng tạo phù hợp với sự phát triển toàn cầu và dựa trên mối liên hệ kinh tế Trung Quốc và châu Phi trong chương trình nghị sự năm 2063, đó là một cách tiếp cận tích cực. Thúc đẩy thương mại tự do theo Hiệp định thương mại tự do châu Phi châu Phi, phát triển và đa dạng hóa hệ thống kinh tế châu Phi là những yếu tố chính, ưu tiên của Liên minh châu Phi.

Tổng thống Sisi bày tỏ ý tưởng phá triển khu kinh tế kênh đào Suez trở thành một trung tâm kinh tế và hậu cần quốc tế, đóng góp hiệu quả cho sự phát triển của vận tải quốc tế đồng thời đã kích hoạt hợp tác giữa các nước châu Phi và các nước G-20 trong các lĩnh vực phát triển khác nhau.

Giải pháp với các khoản đầu tư có nguy cơ trở thành “bẫy nợ”

Thực tế các khoản tài trợ, đầu tư hay các khoản vay nước ngoài đều có thể trở thành “bẫy nợ” với bất kỳ quốc gia nào không riêng các nước Châu Phi. Nhưng ở lục địa đen này thì bài toán tài chính rất khó khăn và đó là nguyên nhân của mọi vấn đề từ xung đột tới dịch bệnh, nghèo đói… Do đó, chính phủ các quốc gia nói riêng và Ai Cập cũng như Chủ tịch AU nói chung sẽ phải cân nhắc và tính toán kỹ lương cho phù hợp với thực tế.

Với kinh nghiệm thực tiễn trong những năm qua, Ai Cập dưới sự lãnh đạo của ông SISI đã đạt được nhiều thành công trong phát triển kinh tế, xã hội và cả trong khoản vay 12 tỷ USD từ IMF để thúc đẩy phát triển kinh tế. Quỹ tiền tệ quốc tế và nhiều nhà kinh tế đã ca ngợi những cải cách kinh tế của Ai Cập trong hai năm qua, với các chương trình kinh tế đầy hứa hẹn, các cải cách lập pháp đã tạo ra một môi trường kinh doanh phù hợp thu hút thêm đầu tư.

IMF đánh giá cao những thành tựu của cải cách kinh tế Ai Cập và thấy rõ thành công đạt được trong ổn định kinh tế vĩ mô. Trong các nghiên cứu gần đây, Ai Cập đã được xếp hạng trong top 10 nền kinh tế phát triển nhanh nhất trong thập kỷ tới. Đó là cơ sở để Chủ tịch AU 2019 tự tin trong năm chủ tịch và chèo lái con thuyền Châu Phi vượt qua những khó khăn, thách thức.

Đó là về kinh nghiệp xử lý các khoản vay, về chiến lược thì ông El Sisi cũng đã đề xuất nhiều giải pháp cho khu vực tại hội nghị này để châu lục phát triển trên cơ sở các tiềm năng, khả năng và nguồn nhân lực. Trong đó, ông Sisi đã đưa ra một tập hợp các ý kiến, đề xuất và sáng kiến nhằm đưa ra động lực cho hành động chung giữa các quốc gia châu Phi trong năm 2019 và xa hơn nữa, với niềm tin rằng thế giới đang tìm đến châu Phi như một vùng đất của những cơ hội đầy hứa hẹn và họ có đủ điều kiện để đạt được tốc độ tăng trưởng kinh tế bền vững, với nguồn nhân lực khổng lồ và đa dạng./.