Từ cuối năm 2023 đến nay, hoạt động xuất nhập khẩu hàng hóa tại cửa khẩu quốc tế Hữu Nghị, tỉnh Lạng Sơn diễn ra ổn định với khoảng 700 phương tiện chở hàng được thông quan trong ngày. Tuy nhiên, vài tuần qua lượng nông sản được thông quan khá thấp, dẫn đến nhiều phương tiện chở hàng phải chờ đợi nhiều ngày làm tăng chi phí của DN và nguy cơ hàng hóa hư hỏng. Để tránh ùn ứ khu vực cửa khẩu, tỉnh Lạng Sơn đã và đang triển khai nhiều giải pháp.

Trong lúc chờ tới lượt làm thủ tục thông quan cho xe hàng sầu riêng, anh Nguyễn Văn Thoại, lái xe từ tỉnh Tiền Giang tranh thủ ăn hết suất cơm hộp. Anh cho biết, xe đến Lạng Sơn từ chiều 21/4, cứ chạy máy lạnh bảo quản hàng và chờ đợi, đến ngày 24/4 anh mới được thông báo chuẩn bị làm thủ tục đưa hàng qua cửa khẩu. Sau đó, hàng còn phải đưa vào bãi tập kết của Trung Quốc để kiểm hóa, dự kiến cũng mất 3-4 ngày.

“Xe em đi từ Tiền Giang ra đây thấy tốc độ thông quan cũng khá chậm, vì gần 4 ngày xe mới qua được cửa khẩu. Các lái xe ăn ngủ nghỉ tại xe, mua cơm hộp chờ xe được gọi qua. Lái xe ai cũng mong trả hàng nhanh để được về sớm, xe nằm lâu quá sầu riêng càng dễ hư hỏng, chi phí càng tăng”, anh Thoại kể.

Khoảng 2 tuần qua, lượng xe xuất khẩu (chủ yếu là nông sản) qua cửa khẩu quốc tế Hữu Nghị chỉ đạt trung bình từ 150-200 xe/ngày, trong khi lượng hàng nhập khẩu lại ở mức gấp 3-4 lần từ 550-600 xe/ngày. Anh Dương Văn Ba, lái xe chở nông sản xuất khẩu cho biết, phía hải quan Việt Nam thực hiện thủ tục rất thuận tiện, không ai tranh giành ai, xe đến lượt sẽ đi vì đã ghi số thứ tự.

“Tiến độ chậm chủ yếu phụ thuộc ở phía Trung Quốc, họ mở container ra nếu thấy có sâu bên trong thì xe đó phải mất 3-4 ngày, còn nếu không bị kiểm hóa xe sẽ chạy thẳng sang hàng là về. Bên Trung Quốc họ kiểm hóa nên không có chỗ đỗ cho xe mình, phải đợi vì mỗi ngày họ chỉ kiểm hóa được hơn 100 xe”, anh Ba thông tin.

Nhằm đảm bảo phân luồng, điều tiết giao thông phục vụ hoạt động xuất nhập khẩu, lực lượng Bộ đội Biên phòng Lạng Sơn đã xây dựng kế hoạch, lên các phương án như chỉ đạo các tổ cơ động tuần tra 24/24h; chủ động tăng ca, tăng giờ trực, hướng dẫn phương tiện ra vào các khu vực bến bãi đúng quy định. Thiếu tá Trần Văn Hùng, Phó Trạm trưởng Trạm Biên phòng cửa khẩu quốc tế Hữu Nghị cho biết, để hỗ trợ lái xe, đơn vị đã bổ sung trang bị, tạo giải phân cách mềm điều hướng xe đi đúng luồng, đúng tuyến… 

“Theo dự báo trong những ngày tới, lưu lượng hàng xuất khẩu sẽ có xu hướng tăng cao. Để đảm bảo hoạt động XNK được lưu thông thường xuyên, liên tục, lực lượng Bộ đội Biên phòng đã phối hợp với Phòng CSGT để điều tiết xe xuất khẩu vào khu phi thuế quan tránh ùn tắc trên quốc lộ. Đồng thời tăng cường quân số ở các vị trí trọng điểm, sắp xếp các phương tiện 1 cách khoa học nhất, thường xuyên trao đổi với phía bạn để đẩy nhanh tiến độ XNK. Theo thông tin nắm được là các khu vực bến bãi của họ kiểm hóa rất chặt, nên lượng xe xếp hàng chờ kiểm hóa mất rất nhiều thời gian”, Thiếu tá Trần Văn Hùng cho biết.

Phó Chi cục trưởng Chi cục Hải quan cửa khẩu Hữu Nghị (Lạng Sơn) Phùng Văn Ba cho biết, trước tình hình lưu lượng xe xuất nhập khẩu có chiều hướng tăng, đơn vị đã có báo cáo với cấp trên để có những biện pháp tháo gỡ. Đồng thời có những trao đổi với lực lượng đồng cấp hải quan phía Trung Quốc để cùng giải quyết. Với các mặt hàng nông sản xuất khẩu, Chi cục đã điều tiết phân luồng; chủ động làm việc với cơ quan quản lý bến bãi để thiết lập vùng riêng, đặc biệt với những lô hàng đã hoàn thành thủ tục hải quan… tất cả đều trên cơ sở tạo thuận lợi cho DN, tận dụng tối đa thời gian mở cửa khẩu.

“Hiện nay năng lực thông quan hàng nông sản xuất khẩu chậm hơn so với thời điểm trước. Lý do bởi sự điều tiết của phía Trung Quốc, tốc độ đón nhận hàng của Việt Nam sang rất chậm, đôi khi gây ách tắc cục bộ. Hải quan cửa khẩu sẽ tăng cường phối hợp, hội đàm với phía Trung Quốc để đưa ra các giải pháp tạo điều kiện cho hàng Việt Nam xuất khẩu, đặc biệt vào thời điểm mùa vụ khi lượng hàng tăng cao như hiện nay”, ông Ba khẳng định.

Những tháng tiếp theo là thời gian chính vụ thu hoạch của nhiều loại nông sản trong nước, nhất là hoa quả tươi của các tỉnh phía nam, dẫn đến lượng xe chở hàng hóa xuất khẩu đến các cửa khẩu quốc tế Hữu Nghị, cửa khẩu Tân Thanh tại tỉnh Lạng Sơn sẽ gia tăng. Sự chủ động các phương án, kế hoạch đảm bảo hoạt động biên mậu của các lực lượng chức năng cửa khẩu sẽ góp phần hạn chế tối đa tình trạng ùn ứ hàng hóa, tạo điều kiện cho các phương tiện thông quan an toàn, ổn định và thuận lợi.