“Đường càng to mà ý thức không cao, tai nạn càng thảm khốc”

Phát biểu thảo luận tổ về tình hình kinh tế - xã hội, sáng 26/10, tại Kỳ họp thứ 8, Bộ trưởng Bộ GTVT Nguyễn Văn Thắng cho biết trong nhiệm kỳ này, Chính phủ chỉ đạo rất quyết liệt việc nâng cấp các tuyến cao tốc 2 làn xe. 

Theo ông, việc Quốc hội, Chính phủ cho triển khai cao tốc 2 làn trước đây là hợp ký, bởi thực tế nhiều tuyến có lưu lượng xe rất thấp nhưng sau một thời gian phát triển, nhu cầu nâng cấp là đương nhiên.

Bộ GTVT cũng đang nâng cấp các tuyến cao tốc từ 2 làn lên 4 làn xe, và một số tuyến 4 làn hạn chế lên đầy đủ và lớn hơn. Việc này đang được triển khai quyết liệt, một số tuyến đang đầu tư. 

Bộ trưởng Nguyễn Văn Thắng cũng chia sẻ, ông đi châu Âu và thấy nhiều tuyến cao tốc 4 làn xe vẫn không có làn dừng khẩn cấp, nhưng ngươig dân đi lại ý thức rất tốt. “Đến đoạn đó, người ta chấp nhận đi chậm lại, đi từ tốn. Vì thế, đường không nhất thiết phải to, phải rộng, đường càng to nhưng nếu ý thức không cao, tai nạn càng thảm khốc”.

Nêu thống kê nguyên nhân tai nạn có hơn 90% đến từ ý thức người tham gia giao thông, ông Nguyễn Văn Thắng cho rằng cùng với đầu tư kết cấu hạ tầng giao thông, phải có rất nhiều giải pháp để thay đổi, nâng cấp thói quen và văn hóa của người tham gia giao thông.

Khai thác cát biển phải ở mức độ vừa phải

Cũng tại phiên thảo luận tổ, có ý kiến phản ánh vướng mắc về khan hiếm cát làm cao tốc, đặc biệt trong bối cảnh khu vực ĐBSCL đang triển khai 600km trục dọc và 600km trục ngang trên địa bàn. 

Các tỉnh thành ĐBSCL đang rất nỗ lực phối hợp với Bộ GTVT triển khai, nhưng bài toán khan hiếm cát là bài toán rất trăn trở của các địa phương. Các dự án trọng điểm của địa phương cũng cần nguồn cát này, nên đề nghị bộ ngành cần tính toán phương án, có thể thi công đường cao tốc bằng phương án cầu cạn trên cao.

Phản hồi ý kiến trên, Bộ trưởng GTVT Nguyễn Văn Thắng khẳng định tại ĐBSCL, hiện nay theo trữ lượng không thiếu, nhưng do nhiệm kỳ này triển khai cùng lúc nhiều tuyến cao tốc nên nhu cầu tăng lên đột biến, trong khi làm theo quy trình, thủ tục rất mất thời gian.

Hiện nay cát sông đã bố trí cấp phép khoảng 40 triệu m3, còn khoảng 32 triệu m3 các địa phương đang làm thủ tục cấp phép. Với cát biển thay thế tại các tuyến cao tốc Bắc - Nam, hiện Sóc Trăng đã làm được 5,5 triệu m3 cho cao tốc Sóc Trăng - Cần Thơ, sẽ giảm áp lực đáng kể cho cát sông.  Bộ GTVT sẽ cho mở rộng thí điểm các cao tốc phía Bắc, miền Trung và dự kiến cuối năm nay sẽ công bố rộng rãi cát biển làm vật liệu xây lắp cho toàn quốc.

Tuy nhiên, ông cũng dẫn ý kiến chuyên gia cho rằng khai thác cát biển dẫn đến sạt lở, vì thế, nên khai thác mức độ vừa phải để phục vụ phát triển kinh tế nhưng không tác động tiêu cực đến môi trường.

Trước đề xuất của nhiều tỉnh miền Tây muốn làm cầu cạn với một số tuyến cao tốc, ông Nguyễn Văn Thắng nói Bộ GTVT đang nghiên cứu và cũng rất mong muốn làm. Nhưng khó khăn, vướng mắc lớn nhất là giá thành. 

“Theo tính toán, làm theo phương án này giá cao gấp 3,1 lần thông thường, cố gắng kéo xuống cũng gấp 2,5 lần. Nếu làm trong bối cảnh ngân sách khó khăn hiện nay sẽ không làm được", Bộ trưởng Thắng nêu quan điểm.

Hơn nữa, ở miền Tây, cầu cạn chỉ cao hơn mặt đường một chút nên về không gian phát triển cần phải nghiên cứu. Thực tế có những quốc gia làm đường trên cao rất nhiều, nhưng đến giờ thấy có vấn đề về mặt không gian, do đó phải nghiên cứu kỹ lưỡng, bền vững.

3 dự án đường sắt đang xúc tiến triển khai

Thông tin thêm về việc triển khai dự án đường sắt tốc độ cao Bắc – Nam và các tuyến đường sắt lớn, Bộ trưởng GTVT cho biết có 3 dự án đường sắt đang được xúc tiến triển khai, gồm: Lào Cai - Hà Nội - Hải Phòng; Lạng Sơn - Hà Nội; Móng Cái - Hạ Long - Hải Phòng. 

Bộ GTVT dự kiến đề xuất khai thác khổ tiêu chuẩn chở cả người và hàng, tốc độ khoảng 200 km/giờ. Trước đây đường sắt khổ tiêu chuản 200 km/h là tốc độ cao, nhưng bây giờ là bình thường.

Với tuyến TP.HCM - Cần Thơ, Bộ GTVT chuẩn bị hoàn thành báo cáo tiền khả thi để trình Chính phủ và Quốc hội. Dự án đường sắt khổ tiêu chuẩn với tốc độ khoảng 190km/giờ chở người và chở hàng khoảng 120km/h.

Dự án này dài 174km với tổng nguồn vốn hơn 9 tỷ USD (khoảng 220.000 tỷ đồng), chia thành 2 giai đoạn. Trong đó, giai đoạn 1 cần khoảng 155.000 tỷ đồng, khai thác cả hàng hóa do nhu cầu hàng rất lớn. Bộ trưởng cho biết nếu làm được tuyến đường sắt này, từ TPHCM đi miền Tây chỉ còn 1 tiếng.