Nhiều luồng tranh cãi

TP.HCM thí điểm bỏ đếm ngược thời gian trên đèn tín hiệu giao thông ở một số giao lộ lớn đang gây ra nhiều ý kiến trái chiều. Người thì cho rằng không cần thiết vì đã có chế tài xử phạt các lỗi vi phạm và việc bỏ bộ đếm ngược giây như đang “giăng bẫy” người đi đường khi đèn xanh đột ngột chuyển qua đỏ. Song theo nhiều chuyên gia, về lâu dài việc thí điểm này của TP.HCM, cái được nhiều hơn. 

“Nhiều người tham gia giao thông khi tới trụ đèn tín hiệu, còn vài giây đèn xanh là họ cố kéo ga để vượt, thành ra rất nguy hiểm, dễ gây tai nạn. Gỡ bỏ hệ thống đếm ngược thì cơ quan quản lý họ sẽ gắn camera giám sát. Trung tâm điều khiển từ xa, họ sẽ căn cứ vào tình hình giao thông thực tế để điều chỉnh đèn tín hiệu sao cho phù hợp và tránh, giảm ùn tắc. Trước đây tôi từng du học ở Nhật, tôi thấy người Nhật khi tới ngã tư họ thường có xu hướng giảm tốc độ xuống, sau đó sẽ quan sát các đèn tín hiệu đèn dành cho người đi bộ rồi họ mới tiếp tục đi". Đây là những ý kiến trong số rất nhiều quan điểm khác nhau mà chúng tôi ghi nhận được về việc TP.HCM thí điểm tắt đếm ngược tại các trụ đèn giao thông. Theo đó, thay vì đếm lùi thời gian về số 0 như bình thường, thì hiện nay đèn tín hiệu giao thông ở một số giao lộ lớn tại TP.HCM chỉ hiển thị đèn xanh, vàng và đỏ theo từng chu kỳ.

Nhiều quan điểm cho rằng, nếu không hiển thị số giây đếm ngược, người đi đường khó biết được đèn xanh còn bao lâu. Điều này tiềm ẩn rất nhiều nguy cơ mất an toàn giao thông, ùn tắc do xung đột giao thông. Bởi sẽ có những trường hợp vừa vượt qua đến giữa giao lộ thì đèn tín hiệu đột ngột chuyển qua đỏ, người lưu thông rơi vào thế “tiến thoái lưỡng nan”.

Một số người đề xuất, cơ quan quản lý giao thông TP.HCM cần cân nhắc trước việc bỏ hoàn toàn hệ thống đếm ngược tại các trụ đèn tín hiệu giao thông. Theo anh Nguyễn Minh Phúc (ngụ TP. Thủ Đức), Nhà nước đã có những chế tài xử phạt các lỗi vi phạm Luật giao thông đường bộ, nên chăng việc bỏ bộ đếm chỉ áp dụng với đèn đỏ, còn đèn xanh vẫn duy trì để người đi đường chủ động dừng.

“Tôi nghĩ nên giữ bộ đếm giây khi đèn xanh thì hợp lý hơn. Bỏ đếm giây hoàn toàn sẽ khiến cho người lưu thông ở tốc độ tương đối không dừng kịp. Còn nếu dừng đột ngột thì dễ bị xe đi sau húc hoặc bị bóp kèn hối thúc. Còn nếu mà đang chạy giữa ngã tư thì đèn từ xanh đổi thành đỏ cũng sẽ tiềm ẩn nguy cơ va chạm giao thông”, anh Nguyễn Minh Phúc chia sẻ.

Ủng hộ việc thí điểm của thành phố, anh Trần Quang Phước (ngụ huyện Bình Chánh) cho rằng, khi không còn đồng hồ đếm ngược, người tham gia giao thông phần nào sẽ bình tĩnh hơn khi di chuyển, hạn chế va chạm giao thông: “Khi tắt hẳn luôn, tôi nghĩ ý thức của người dân chấp hành đèn tín hiệu giao thông sẽ được nâng cao hơn. Bởi những giây cuối của đèn xanh, và đèn đỏ thường sẽ tạo tâm lý, áp lực cho người đi đường khiến họ cố gắng vượt trước khi chuyển và hết đèn đỏ. Cho nên tôi nghĩ thí điểm này sẽ tốt, giúp cho nhiều người bỏ suy nghĩ cố gắng vượt đèn đỏ".

Cần hiểu đầy đủ về bản chất 

Theo một số chuyên gia giao thông trao đổi với phóng viên VOV, bỏ đếm giây trên đèn tín hiệu giao thông đã được nhiều quốc gia áp dụng từ lâu. Các chuyên gia cho rằng việc thí điểm này của TP.HCM vấp phải những phản ứng trái chiều của người dân là do nhiều người chưa thực sự hiểu đầy đủ về bản chất của điều khiển đèn tín hiệu cũng như tác dụng và hiệu quả của thí điểm.

PGS.TS Vũ Anh Tuấn - Giám đốc Trung tâm nghiên cứu Giao thông vận tải Việt Đức (Đại học Việt Đức) cho biết, hệ thống đồng hồ đếm lùi tại các trụ đèn giao thông mang nhiều ý nghĩa nhân văn. Ngoài tác dụng thông tin đầy đủ về thời gian đèn xanh, đèn đỏ còn lại để người đi đường đưa ra quyết định chính xác và an toàn hơn thì còn có tác dụng hạn chế bị động, xuất phát chậm, hư hao về mặt thời gian của người tham gia giao thông. Thế nhưng khi ứng dụng vào thực tế ở nhiều quốc gia, ý nghĩa này bị một số người đi đường lạm dụng.

Chuyên gia Vũ Anh Tuấn phân tích, lưu lượng phương tiện tham gia giao thông tại các giao lộ ở TP.HCM luôn biến động theo từng khung giờ. Thậm chí trong cùng khung giờ cũng có sự biến động lớn, lượng xe cộ 10 phút đầu có thể khác với 10 phút tiếp theo, và rất khác trong 10 phút tiếp theo nữa. Vì thế sự phân phối về thời gian ở mỗi chu kỳ đèn xanh, đèn đỏ để đảm bảo các phương tiện thông hành qua các nút giao không thể cố định.

“Lưu lượng xe ở các hướng vào giao lộ luôn biến động, cứ 10 phút là nó đã thay đổi rồi. Nếu giữ hệ thống đồng hồ đếm lùi thì chu kỳ đèn tín hiệu không thể tự điều chỉnh, thay đổi theo tình hình lưu lượng thực tế được. Để đảm bảo an toàn cho người đi đường, nâng cao năng lực thông hành của các nút giao có điều khiển bằng đèn giao thông thì không thể có cách nào khác là bỏ hệ thống đếm ngược. Khi đó đèn tín hiệu mới thích ứng với lưu lượng phương tiện thực tế”, PGS.TS Vũ Anh Tuấn nêu quan điểm.

Tương tự, PGS.TS Nguyễn Bá Hoàng, nguyên Phó Hiệu trưởng phụ trách Trường Đại học Giao thông vận tải TP.HCM cho rằng việc quản lý, sửa chữa, bảo dưỡng hệ thống đếm lùi thời gian đèn giao thông cũng gây ra nhiều phiền toái, tốn kém. Việc bỏ đếm ngược thời gian trên đèn tín hiệu giao thông bước đầu có ảnh hưởng nhưng không đáng kể so với lợi ích lâu dài.

“Việc bỏ hệ thống đếm ngược là có tính toán cả. Chẳng hạn, phải tính toán số lượng xe tại mỗi thời điểm là bao nhiêu và khoảng thời gian luân chuyển giữa đèn đỏ, đèn đỏ bao lâu là phù hợp. Tuy nhiên, nó sẽ không hiển thị để người ta thấy mà chuẩn bị. Còn nói chuyện ảnh hưởng thì tôi cho rằng cũng có nhưng không nhiều lắm”, PGS.TS Nguyễn Bá Hoàng nhấn mạnh.

Chỉ mới thí điểm chưa phải bỏ đại trà

Còn phía Sở Giao thông vận tải TP.HCM thì cho rằng đây chỉ mới là thí điểm để đánh giá được và mất khi có và không có hệ thống đếm lùi thời gian đèn giao thông, chứ không phải bỏ đại trà. Mục tiêu việc thí điểm này của TP.HCM là đưa hệ thống đèn tín hiệu ở một số giao lộ có kết nối với hệ thống trung tâm điều khiển tự động tại Trung tâm quản lý điều hành giao thông đô thị, nhằm điều chỉnh các pha đèn phù hợp với tình hình giao thông thực tế ở từng thời điểm.

Ông Nguyễn Kiên Giang, Phó Trưởng phòng Quản lý khai thác hạ tầng giao thông đường bộ thuộc Sở Giao thông vận tải TP.HCM nói: “Cái này vẫn đang trong quá trình thí điểm và đánh giá, nếu ở pha đèn xanh có đèn đếm giây thì sẽ thuận lợi nhất, còn ở pha đèn đỏ thì nên bỏ. Chúng ta để ý, khi dừng đèn đỏ còn khoảng 5 giây thường bị những xe ở phía sau bấm còi hối thúc. Sắp tới chúng tôi sẽ tiếp tục thí điểm chỉ bỏ đếm ngược ở pha đèn đỏ thôi và mở lại ở pha đèn xanh”.

Theo đó, 4 giao lộ đang thí điểm bỏ hệ thống đồng hồ đếm ngược gồm: Mai Chí Thọ - Tố Hữu, Nguyễn Đình Chiểu - Cách Mạng Tháng Tám, Nguyễn Đình Chiểu - Trương Định, Nguyễn Đình Chiểu - Bà Huyện Thanh Quan.

Thực tế vào giờ cao điểm tại một giao lộ đông đúc phương tiện hệ thống đếm ngược thời gian vẫn thường được tắt. Thay vào đó là lực lượng CSGT hoặc thanh niên xung phong điều khiển đèn tín hiệu thủ công tuỳ theo tình hình giao thông thực tế.