Bệnh sỏi thận là gì?

Sỏi thận là sự lắng đọng cứng của các hợp chất thường được tìm thấy trong nước tiểu kết tụ lại với nhau trong đường tiết niệu.

Loại sỏi thận phổ biến nhất là sỏi thận canxi oxalate, gây ra bởi quá nhiều oxalate và quá ít nước tiểu.

Thông thường, sỏi thận được điều trị bằng thay đổi chế độ ăn uống và đôi khi dùng thuốc. Tuy nhiên, cũng có những biện pháp khắc phục tại nhà có thể giúp ngăn ngừa và thậm chí điều trị sỏi thận.

Cách ngăn ngừa sỏi thận tại nhà

Uống nước

Nếu bạn bị sỏi thận, hoặc dễ bị sỏi, điều đầu tiên bác sĩ có thể sẽ nói với bạn là đảm bảo uống nhiều nước.

Sỏi thận hình thành khi một số khoáng chất và muối trong nước tiểu của bạn kết tụ lại với nhau. Uống nhiều nước giúp nước tiểu loãng ra và đào thải ra khỏi thận và đường tiết niệu, do đó các khoáng chất cũng như muối không tích tụ và biến thành sỏi. Dù bạn bị loại sỏi thận nào, uống nhiều nước mang đến rất nhiều lợi ích.

Chuyên gia sức khỏe khuyên rằng, nếu bạn bị sỏi thận nên uống khoảng 3 lít nước mỗi ngày.

Uống nước chanh

Nước chanh có thể giúp ngăn ngừa sỏi thận - đặc biệt là sỏi canxi - vì nó có chứa citrate.

Canxi và oxalat có ái lực với nhau, nghĩa là chúng sẽ dính vào nhau, tạo thành canxi oxalat. Khi điều này xảy ra trong đường tiết niệu, nó sẽ dẫn đến sỏi thận. Về cơ bản, citrate sẽ "bao phủ" các cặn để nhiều canxi và oxalat không thể kết tụ lại.

Một nghiên cứu nhỏ năm 2017 cho thấy uống hai lít nước với 4gram nước chanh mỗi ngày làm giảm tỷ lệ hình thành sỏi từ 1,00 xuống 0,13 mỗi người mỗi năm.

Ngoài chanh, các nguồn giàu citrate khác là bưởi, cam và quýt.

Nước ép lựu

Lựu thường được sử dụng để điều trị các bệnh như loét và tiêu chảy, đồng thời nó cũng có lợi trong việc điều trị sỏi thận vì nó làm giảm canxi oxalate và cũng rất giàu chất chống oxy hóa.

Trên thực tế, nước ép lựu có khả năng chống oxy hóa cao gấp 2 đến 3 lần so với trà xanh hoặc rượu vang đỏ. Chất chống oxy hóa giúp ngăn ngừa và giảm căng thẳng oxy hóa, có liên quan đến sự hình thành sỏi thận.

Thay đổi chế độ ăn uống

Chế độ ăn uống có ảnh hưởng lớn đến việc hình thành sỏi thận. Các chuyên gia khuyên bạn nên ăn một chế độ ăn bao gồm trái cây và rau quả, ngũ cốc nguyên hạt và một lượng hạn chế protein có lợi cho tim để ngăn ngừa sỏi thận. Chế độ ăn kiêng kiểu DASH (DASH là viết tắt của Phương pháp ăn kiêng để ngăn chặn tăng huyết áp) là một lựa chọn phù hợp với các hướng dẫn này.

Trên thực tế, một nghiên cứu năm 2009 cho thấy những người tuân thủ chặt chẽ chế độ ăn kiêng kiểu DASH đã giảm 55% đến 60% nguy cơ mắc sỏi thận so với những người không áp dụng.

Điều quan trọng nữa là đảm bảo bạn có đủ canxi, đặc biệt là trong các bữa ăn có thực phẩm giàu oxalat. Canxi liên kết với oxalate trong quá trình tiêu hóa, giúp ngăn ngừa hình thành sỏi.

Do đó, ăn trái cây và rau làm tăng citrate trong nước tiểu, giúp ngăn ngừa hình thành sỏi.

Ngoài ra, có một số loại thực phẩm mà bạn có thể loại bỏ hoặc giảm bớt trong chế độ ăn uống của mình. Bởi sỏi canxi oxalat có nhiều khả năng hình thành nếu có nhiều oxalat trong nước tiểu. Vì thế, nên giảm lượng thực phẩm có hàm lượng oxalat cao như các loại hạt, rau lá xanh đậm như rau bina, các sản phẩm từ đậu nành và nước ngọt có ga sẫm màu. Hạn chế ăn thịt và natri cũng có thể làm giảm nguy cơ.

Sử dụng nhiều giấm hơn

Sử dụng giấm có thể giúp ngăn ngừa sự hình thành sỏi canxi oxalate.

Một nghiên cứu năm 2019 cho thấy axit axetic trong giấm giúp điều chỉnh citrate và canxi trong nước tiểu - cả canxi và citrate đều giúp ngăn ngừa hình thành sỏi thận.

Người ta cũng cho rằng axit axetic có thể giúp hòa tan sỏi thận hiện tại, giúp chúng đào thải ra ngoài dễ dàng hơn.

Tất cả các loại giấm đều chứa axit axetic và bạn có thể sử dụng chúng để trộn salad và các món ăn khác khi kết hợp chúng vào chế độ ăn uống của mình. Bạn cũng có thể pha loãng các loại giấm như giấm táo vào cốc nước để uống hàng ngày.

Uống trà xanh

Một nghiên cứu được công bố vào năm 2018 cho thấy những người uống trà xanh có nguy cơ phát triển sỏi thận thấp hơn so với những người không uống trà.

Pha một ít trà dâm bụt

Trà dâm bụt rất giàu chất chống oxy hóa và giúp giữ nước, cả hai đều quan trọng để giảm nguy cơ sỏi thận.

Ngoài ra, trà hoa dâm bụt cũng đã được chứng minh trong một thử nghiệm lâm sàng để giảm lượng axit uric trong máu và khuyến khích bài tiết nó qua nước tiểu, do đó làm giảm khả năng hình thành sỏi thận.

Trà dâm bụt cũng là một loại thuốc lợi tiểu, có nghĩa là nó giúp cơ thể bạn loại bỏ lượng nước và muối dư thừa qua nước tiểu. Thuốc lợi tiểu có thể giúp bạn đào thải sỏi thận đã hình thành nhưng không có tác dụng ngăn ngừa sỏi.

Uống nước ép cỏ lúa mì

Người ta cho rằng cỏ lúa mì làm tăng lưu lượng nước tiểu, giúp sỏi thận bài tiết dễ dàng hơn.

Cỏ lúa mì là một nguồn giàu vitamin và khoáng chất, đồng thời nó cũng được cho là có tác dụng giải độc cho cơ thể.