Đây là thông tin được ông Lê Văn Thanh- Thứ trưởng Bộ LĐ-TB&XH chia sẻ tại Hội thảo trực tuyến "Kinh nghiệm quốc tế về tạo việc làm và kinh doanh bền vững trong trạng thái bình thường mới", vừa được tổ chức.

Theo ông Lê Văn Thanh, Thứ trưởng Bộ LĐ-TB-XH, do đại dịch Covid-19, nhiều doanh nghiệp và cơ sở kinh doanh tại Việt Nam phải tạm dừng hoạt động, thu hẹp quy mô sản xuất.

Có gần 86% doanh nghiệp ở Việt Nam bị tác động bởi đại dịch Covid-19, phải cho nhân viên tạm hoãn hợp đồng, tạm nghỉ việc hoặc làm việc luân phiên, nhất là những công việc ở lĩnh vực công nghiệp chế biến, chế tạo, bán buôn, bán lẻ, vận tải kho bãi, dịch vụ lưu trú và ăn uống. Trên 80% lao động trong khu vực phi chính thức phải tạm dừng làm việc khoảng một tháng để thực hiện giãn cách xã hội.

Toàn cảnh cuộc họp.

Kết quả điều tra về lao động-việc làm (từ đầu năm đến hết tháng 4/2020) cho thấy, tỷ lệ tham gia lực lượng lao động ở mức thấp nhất trong vòng 10 năm, chỉ chiếm 75,4% dân số trong độ tuổi lao động.

“Trong tháng 5/2020, số lao động trở lại làm việc đang tăng lên, đã có 70.000-80.000 lao động bị mất việc quay trở lại làm việc. Tuy nhiên, việc làm của nhiều lao động và hoạt động của nhiều DN vẫn tiếp tục gặp khó khăn, do thị trường xuất khẩu còn đình trệ”, ông Thanh nói.

Theo bà Nguyễn Thị Quyên- Phó Cục trưởng Cục Việc làm (Bộ LĐ-TB-XH), do dịch Covid-19, nên trong 5 tháng đầu năm 2020 đã có trên 430.000 người nộp hồ sơ hưởng trợ cấp thất nghiệp (bằng 128% so với cùng kỳ năm 2019). Riêng tháng 5/2020, đã có gần 160.000 người nộp hồ sơ hưởng trợ cấp thất nghiệp (bằng 155% so với tháng 4/2020 và bằng 145% so với cùng kỳ năm 2019).

Nhận định về thị trường lao động từ nay đến cuối năm, bà Quyên cho biết, nếu tình hình dịch tễ diễn biến tích cực, số mất việc làm hằng tháng sẽ khoảng 70.000-80.000 người và 3-3,5 triệu lao động phải ngừng việc, 70-75% doanh nghiệp bị ảnh hưởng. Nếu tình hình dịch tễ chỉ đi ngang (không xấu, không tốt), thì mỗi tháng vẫn sẽ có 80.000-90.000 lao động mất việc, khoảng 80% doanh nghiệp bị ảnh hưởng và sẽ có 5-5,6 triệu lao động bị ngừng việc. Còn nếu tình hình dịch tễ xấu đi, Việt Nam sẽ bị ảnh hưởng nghiêm trọng; số mất việc hằng tháng 90.000-100.000 người; 90% doanh nghiệp bị ảnh hưởng và số lao động bị ngừng việc có thể lên tới 6-7,2 triệu người.

Đại diện Cục Việc làm cho biết, Cục này đang đưa hàng loạt giải pháp, từ hỗ trợ doanh nghiệp và người lao động để tránh sa thải lao động hàng loạt, tăng cường giao dịch việc làm trực tuyến, ứng dụng CNTT trong kết nối cung cầu.

Người dân đi nhận bảo hiểm thất nghiệp.

Thứ trưởng Bộ LĐ-TB-XH cho biết thêm, Bộ đang nghiên cứu nâng cấp Sàn Giao dịch việc làm thành Trang web việc làm quốc gia, để cung cấp thông tin về thị trường lao động, kết nối người lao động với doanh nghiệp, doanh nghiệp với các địa phương. Bên cạnh đó, Chính phủ dự kiến sẽ cho phép sử dụng 3.000-5.000 tỷ đồng từ quỹ BH thất nghiệp để hỗ trợ người sử dụng lao động đào tạo và đào tạo lại, giúp người lao động nâng cao tay nghề, chuyển đổi việc làm.

Chia sẻ kinh nghiệp ứng phó với tác động của đại dịch Covid-19 tại Singapore, Malaysia, Thái Lan… ông Sam Haggag, Tổng Giám đốc ManpowerGroup Malaysia kiêm Giám đốc Dịch vụ Cung ứng lao động tạm thời khu vực châu Á-Thái Bình Dương cho hay: “Một loạt các ngành công nghiệp như hàng không, dịch vụ mặt đất, dịch vụ xe công nghệ… đã dành những nỗ lực to lớn để phân bổ lại lực lượng lao động phù hợp. Trong trạng thái mới, sự trở lại với thế giới việc làm một cách có kỷ luật là chìa khoá then chốt giúp phục hồi nền kinh tế".

“Tại Malaysia, trong các ngành ứng dụng đặt xe công nghệ, hậu cần, sản xuất đồ dùng nhanh (FMCG), nhân viên được luân chuyển thường xuyên đến các đơn vị phòng ban khác đang hoạt động trong công ty. Việc tái phân bổ nguồn lao động trong công ty, đào tạo lại nhân viên nội bộ giúp doanh nghiệp tiết kiệm được chi phí tuyển dụng ứng viên mới,” ông Sam Haggag nói.

Đánh giá về sự thay đổi của thị trường lao động, ông Simon Matthews cho rằng gần một nửa các vị trí trong ngành sản xuất sẽ phải thay đổi trong vòng 3-5 năm tới dưới sự ảnh hưởng của quá trình chuyển đổi số. Số hóa ngành sản xuất đang tạo ra nhu cầu kỹ năng cao hơn. Đặc biệt, những vị trí đòi hỏi kỹ năng số như tự động hóa, chế tạo dụng cụ, robotics sẽ gia tăng trong 3 năm tới do ảnh hưởng của công nghệ.

Ông Simon Matthews nhận định: “Dự báo trong năm 2020, 84% các tổ chức sẽ nâng cao kỹ năng cho người lao động. Trước thực tế đó, các công ty cần những cách tiếp cận mới mẻ hơn trong đào tạo và phát triển tài năng cho tổ chức để phát huy tính cạnh tranh trên thị trường. Các nhà tuyển dụng cũng sẽ cần các chiến lược tuyển dụng và cách tiếp cận sáng tạo hơn với người lao động".

Thứ trưởng Lê Văn Thanh nhấn mạnh: “Nhu cầu lao động có thể tăng nhưng không phải là cơ hội cho tất cả mọi người nếu mỗi người lao động không nỗ lực cao. Và, dù là lao động cũ nhưng phải đáp ứng được yêu cầu mới"./.