Sau khi thi xong môn văn, kỳ thi THPT Quốc gia 2019 kết thúc, trên Facebook Đỗ Ngọc Thống có viết:

Sáng nay học sinh đã thi xong môn Ngữ văn. Tôi vừa nhận được thư của 1 học sinh chuyên văn về đề thi (xem đề đính kèm). Được sự đồng ý của em, tôi xin đăng thư để rộng đường tham khảo.

“Thưa thầy, sáng nay con đã làm đề thi đọc hiểu đoạn thơ “Trước biển” của nhà thơ Vũ Quần Phương. Về nhà vẫn chưa hết băn khoăn. Nhà thơ Vũ Quần Phương có nhiều bài thơ hay. Nhưng đoạn trích mà đề thi Quốc gia môn Ngữ văn năm nay chọn để yêu cầu học sinh đọc hiểu theo con là một đoạn thơ dở.

Đề thi môn văn, kỳ thi THPT Quốc gia 2019.

Nhiều câu thơ và hình ảnh mòn sáo như đoạn: “Biết nói gì trước biển em ơi/…Cái nghiêm trang của đá đứng chen trời/ Cái giản đơn sâu sắc như đời…”. Đoạn sau lại có nhiều câu viết rất vụng về như câu: “Nhưng muôn đời vẫn những cánh buồm căng/Bay trên biển như bồ câu trên đất”. Cách diễn đạt thuyền bay trên biển “như bồ câu trên đất” là một cách diễn đạt, ví von rất vụng về; cũng như viết: “Mũi thuyền lao mặt sóng lại cày bừa” rất thô, còn gì là thơ nữa?...

Con thấy tác giả Vũ Quần Phương có nhiều bài thơ rất hay và giàu ý nghĩa; chẳng hạn đoạn sau trong bài bài “Ngã ba Đồng Lộc”:

“Nắng thắp nến trên nghìn cây thông đứng

Trường Sơn xa mờ, mây trắng trập trùng bay

Ngã ba đạn bom xưa

Giờ yên tĩnh như nôi ru.Và gió

Chỉ lặng thầm run nhẹ trên đầu cây.

Các chị ước mong gì những ngày gian lao ấy

Nay đất nước yên hàn

Nam Bắc hết phân chia

Áo trắng mặc ban ngày đi giữa đường ngập nắng

Nhưng ước vọng vẫn còn là ước vọng

Tôi xót lòng cúi mặt trước hàng bia

Năm tháng qua đi

Người chết chẳng làm phiền người sống

Rồi tất cả sẽ rơi vào quên lãng

Cái hạnh phúc đời thường xinh xẻo con con.

Mười ngôi mộ ven đường

Sống bình dị, chết khiêm nhường

Những kỳ vĩ xin dành cho sách sử

Các chị nằm thương cha nhớ mẹ

Cha lưng còng, tóc mẹ trắng như mây .

Nén hương cháy trên tay

Muối mặn gừng cay những ngày đánh giặc

Mười ngôi mộ song song

Mười gương mặt tươi ròng ký ức

Nghe nặng chĩu những gì chưa trả được

Tôi ngẩng đầu nhận nợ tháng năm xa.

(Hà Tĩnh 5/8/1994)

Con nghĩ nếu trích Vũ Quần Phương thì thiếu gì bài thơ, đoạn thơ hay. Nếu chọn đề tài mang tính thời sự là biển thì thiếu gì bài thơ hay về biển. Sao lại chọn ra đề 1 đoạn thơ dở của 1 nhà thơ có nhiều bài thơ hay? Vài ý nghĩ vội về đề thi văn hôm nay, nếu có gì chưa đúng mong thầy thứ lỗi, con mong nhận được ý kiến của thầy. Con cảm ơn thầy”. (Nguyệt Hà)

Tôi đọc thư nhưng chưa biết trả lời em ấy thế nào.

25/06/2019 Đỗ Ngọc Thống./.