Thất bại và hy vọng trong chấm dứt xung đột

Cuộc xung đột Nga - Ukraine đã bước sang năm thứ 4 với nhiều tổn thất cho cả hai bên tham chiến. Tổng thống Mỹ Trump từng tuyên bố sẽ chấm dứt xung đột này trong vòng 24 tiếng sau khi nhậm chức nhưng đã thất bại hoàn toàn. Trong tháng 8/2025, ông Trump tung tối hậu thư 2 tuần để Nga chấm dứt xung đột này. Trước đó, ông cũng ra những tối hậu thư tương tự, vào tháng 4, tháng 5 rồi tháng 7/2025. Dù ông Trump khó chịu với việc Nga tiếp tục tập kích lãnh thổ Ukraine, ông vẫn đặt niềm tin vào Tổng thống Nga Putin về việc kết thúc cuộc chiến này.

Thay đổi lớn nhất trong cuộc xung đột vũ trang Ukraine kể từ khi ông Trump nhậm chức tổng thống Mỹ lần 2 là việc Nga và Mỹ đã đàm phán với nhau về vấn đề này. Kể từ tháng 2/2025, giới chức Mỹ và Nga đã tổ chức đàm phán trực tiếp, ngược với quan điểm của chính quyền Mỹ tiền nhiệm thời ông Biden, đó là sẽ không tổ chức đàm phán với Nga “về Ukraine nếu thiếu vắng Ukraine”.

Ngoài ra, Nga và Ukraine cũng đã tổ chức đàm phán trực tiếp lần đầu tiên kể từ những tuần đầu của cuộc chiến, đồng ý về một số hoạt động trao đổi tù binh. Tuy nhiên, hai bên sau đó chỉ đạt được ít tiến bộ hướng tới một lệnh ngừng bắn.

Có một chút mềm hóa trong quan điểm của Ukraine. Trước đây Kiev cho rằng họ sẽ không đồng ý chấm dứt xung đột quân sự nếu quân Nga chưa rút hết khỏi các vùng lãnh thổ được quốc tế công nhận là của Ukraine. Nhưng nay giới chức Ukraine đang hối thúc một lệnh đình chiến, trong đó họ chấp nhận để lại một phần lãnh thổ của mình nằm dưới sự kiểm soát của Nga với hy vọng sau đó Kiev sẽ giành lại được.

Thực tế chiến trường có lẽ là nhân tố chính quyết định sự thay đổi trên bất kể chủ nhân Nhà Trắng là ai. Tuy nhiên, mong ước của Tổng thống Trump về việc nhanh chóng chấm dứt xung đột và nhu cầu của Ukraine lấy lòng ông Trump đã góp phần đẩy nhanh tiến trình thay đổi này.

Quan điểm không khoan nhượng của Nga

Hiện không rõ phía Nga có chịu nhượng bộ đáng kể hay không. Moscow đã yêu cầu Ukraine không chỉ từ bỏ những lãnh thổ hiện do Nga kiểm soát mà còn phải nhượng cả những phần lãnh thổ mà Nga tuyên bố chủ quyền nhưng chưa kiểm soát được. Ngoài ra, Moscow còn đưa ra những yêu sách khác như quốc tế phải công nhận các tuyên bố chủ quyền lãnh thổ của Nga, và Ukraine phải giữ trung lập chính trị, hạn chế quân đội và hạn chế nhận viện trợ quân sự quốc tế.

Tuy nhiên, Ngoại trưởng Nga Lavrov đã nhấn mạnh rằng Nga muốn là một phần trong các thảo luận về bảo đảm an ninh cho Ukraine. Ông Lavrov tuyên bố, Nga muốn đồng minh Trung Quốc là một trong các bên lo đảm bảo an ninh cho Ukraine và rằng không một nước ngoài nào được triển khai binh sĩ trên đất Ukraine.

Tam giác Nga - Trung Quốc - Ấn Độ sẽ vượt phương Tây, tái lập trật tự thế giới?

VOV.VN - Bộ ba Nga - Trung Quốc - Ấn Độ (RIC) khi liên kết chặt chẽ với nhau sẽ tạo ra nguồn lực khổng lồ vượt xa phương Tây, đủ để thay đổi trật tự thế giới từ đơn cực sang đa cực.

Tổng thống Nga Putin nhiều lần tuyên bố cần giải quyết “nguyên nhân gốc rễ” của xung đột Nga - Ukraine, đó là tình trạng khối quân sự NATO mở rộng và cuộc chính biến ở Ukraine năm 2014 đã lật đổ ban lãnh đạo thân Nga tại Ukraine. Ông Putin coi diễn biến ở Ukraine năm 2014 là cuộc đảo chính do phương Tây hậu thuẫn. Như vậy, ông Putin không dừng lại ở vấn đề lãnh thổ.  

Andrei Soldatov - nhà phân tích tại Trung tâm Phân tích chính sách châu Âu ở Anh, cho rằng phía Nga coi xung đột Ukraine này là cuộc chiến sinh tồn của họ với không chỉ Ukraine mà còn cả phương Tây, trong đó nếu Nga thua thì đó là “thảm họa” đối với họ.

Đòn thuế quan của Mỹ ít tác dụng và cơ hội chưa thực sự tới

Thương mại song phương giữa Mỹ và Nga không đáng kể. Do vậy, chính sách thuế quan ưa thích của Tổng thống Mỹ Trump ít có tác dụng gây sức ép lên Tổng thống Nga Putin.

Vậy Mỹ có những quân bài gì khác? Một số chuyên gia gợi ý Mỹ có thể trừng phạt những “đội tàu bình phong” chuyên vận chuyển dầu thô của Nga đi khắp thế giới, hoặc tịch thu các tài sản của Nga bị đóng băng ở nước ngoài. Ngoài ra, chính ông Trump cũng nhiều lần nhắc đến ý tưởng gỡ rào để cho phép Ukraine tập kích tầm xa vào sâu trong lãnh thổ Nga.

Chiến dịch tiến công mùa hè của Nga đẩy Ukraine vào thế khó như thế nào?

VOV.VN - Nga đã liên tiếp tấn công tạo thế trên chiến trường, từng bước phá vỡ tuyến phòng ngự của Ukraine và cắt đứt các tuyến tiếp tế của đối phương, tạo nền tảng cho những bước ngoặt lớn trong cuộc xung đột này.

Nhưng cựu nhân viên Bộ Ngoại giao Mỹ Samuel Charap (hiện nay làm việc cho Tập đoàn RAND) tỏ ra hoài nghi về những lời kêu gọi gia tăng áp lực lên Nga theo kiểu này vì bản thân phía Mỹ cũng chịu tác động gián tiếp, còn Nga thì rất kiên định.

Chuyên gia Charap, người đề xuất đàm phán hòa bình ngay từ những ngày đầu của xung đột Ukraine, cho rằng hiện cơ hội cho đàm phán thực chất vẫn chưa đến. Bên cạnh đó, Ông cũng chỉ ra rằng phải mất hàng trăm cuộc họp mới đàm phán ra được bản thỏa thuận đình chiến trên bán đảo Triều Tiên và 22 tháng để thống nhất được Hiệp ước chấm dứt xung đột ở Bắc Ireland.

Mặc dù Tổng thống Trump nhấn mạnh cần tổ chức một hội nghị thượng đỉnh giữa bản thân ông, Tổng thống Nga Putin và Tổng thống Ukraine Zelensky nhưng để đạt được điều này, các chuyên viên và quan chức cấp thấp sẽ phải tổ chức nhiều cuộc họp trong nhiều tháng để vạch ra những chi tiết cho thỏa thuận đình chiến và hòa bình. Trong khi đó, việc ông Trump tinh giản bộ máy nhà nước đã dẫn tới tình trạng thiếu hụt chuyên gia về Nga tại Bộ Ngoại giao Mỹ, Hội đồng An ninh quốc gia Mỹ và Cơ quan Tình báo trung ương Mỹ (CIA), nên quá trình chuẩn bị về mặt kỹ thuật cho hòa đàm sẽ khó khăn hơn và lâu hơn.

Xem thêm:

>> Những "cuộc chiến" thực sự mà Tổng thống Mỹ Trump cần phải thắng

>> Ngoại trưởng Nga tố phương Tây lạm dụng đồng đô la để chế áp đối thủ

>> Bất ngờ về năng lực công nghiệp quốc phòng và drone của Ukraine