Mường Trai là một trong những xã thực hiện di dân tái định cư Thuỷ điện Sơn La. Sau khi nhường đất xây dựng công trình, nhiều hộ dân đã chuyển đến an cư ở vùng kinh tế mới, còn lại bà con di vén bám trụ ven hồ, canh tác, lao động sản xuất... tuy vậy, người dân Mường Trai vẫn luôn gìn giữ, bảo tồn những giá trị văn hoá, tín ngưỡng tâm linh.

Lễ hội Nàng Han được tổ chức đã thu hút rất đông người dân và du khách, đặc biệt là các hộ dân tái định cư thủy điện Sơn La từ nhiều xã, bản về tham dự.

Tương truyền vào khoảng thế kỷ thứ XIV, cả vùng Tây Bắc có giặc cờ vàng phương Bắc tràn vào cướp phá. Vì căm thù giặc, Nàng Han đã đóng giả trai đứng lên kêu gọi thanh niên trai tráng các bản đoàn kết đánh giặc. Nàng đứng đầu cuộc khởi nghĩa của đồng bào 16 xứ Thái quật cường đánh bại giặc xâm lược phương Bắc. 

Tại Mường Trai, Nàng Han về đóng quân ở đây được 6 tháng để đánh giặc. Tưởng nhớ công ơn của vị nữ tướng anh hùng, hằng năm, nhân dân Mường Trai tổ chức cúng tế Nàng Han.

Trong phần lễ, đã tổ chức dâng hương tại nhà thờ Nàng Han với vật phẩm chủ yếu là thịt trâu, rượu cần, hương, hoa, quả, trầu, làm các thủ tục gọi mời nữ tướng Nàng Han và các thần linh về dự và tiếp nhận các lễ vật do nhân dân dâng lên, cầu xin phù hộ cho bản mường được yên vui, nhân dân được ấm no, mạnh khỏe.

Phần hội diễn ra với các hoạt động văn hóa, văn nghệ, trò chơi dân tộc đặc sắc, thu hút sự tham gia, cổ vũ của đông đảo nhân dân, du khách, như: thi chèo thuyền; bắn nỏ, đi cà kheo, bịt mắt bắt vịt; trưng bày gian hàng giới thiệu nông sản, văn hoá, ẩm thực địa phương.

Lễ hội được tổ chức hàng năm để giữ gìn và phát huy giá trị văn hóa truyền thống, quảng bá những nét văn hóa đặc sắc và các lễ hội khác tiêu biểu như: Xên Mường, sinh hoạt Hạn Khuống đến với đông đảo du khách, quảng bá tiềm năng, thế mạnh phát triển du lịch của xã Mường Trai nói riêng, huyện Mường La nói chung.

Đồng thời, để lại ấn tượng sâu sắc đối với du khách thập phương về vùng đất Mường Trai thanh bình, hiếu khách. Là dịp nhắc nhở các thế hệ con cháu luôn ghi nhớ về nguồn cội, nhớ về công ơn của vị nữ tướng anh hùng Nàng Han, giữ gìn và phát huy bản sắc văn hóa của dân tộc, cùng nhau đoàn kết xây dựng bản mường ngày một no ấm, giàu đẹp.