Ukraine và châu Âu hợp lực phản pháo

Tuyên bố chung của 7 nhà lãnh đạo châu Âu, trong đó có Tổng thống Pháp Emmanuel Macron và Thủ tướng Đức Friedrich Merz đưa ra ngày 10/8 nêu rõ: “Con đường dẫn đến hòa bình ở Ukraine không thể được quyết định nếu không có Ukraine”.

Tổng thống Ukraine Zelensky đã nhanh chóng ủng hộ tuyên bố này. Vài giờ sau đó, ông viết trên mạng xã hội rằng, ông “biết ơn tất cả những người đã sát cánh cùng chính phủ và người dân vì hòa bình ở Ukraine - nơi đang bảo vệ các lợi ích an ninh quan trọng của các quốc gia châu Âu”.

Tuyên bố chung  của 7 nước châu Âu được đưa ra sau khi ông Zelensky có cuộc điện đàm với các nhà lãnh đạo châu Âu vào ngày 9/8. Cũng trong ngày hôm đó, hai quan chức cấp cao của Ukraine và các đối tác châu Âu đã gặp các quan chức cấp cao của Mỹ bên ngoài London để đánh giá lập trường đàm phán của Moscow, đồng thời thể hiện sự ủng hộ đối với Ukraine trước hội nghị thượng đỉnh Nga-Mỹ tại Alaska.

Các cuộc điện đàm và cuộc gặp gần London những ngày qua cho thấy Ukraine một lần nữa đang cố gắng tập hợp sự ủng hộ của các đối tác châu Âu trong bối cảnh Mỹ thúc đẩy các cuộc đàm phán độc lập để chấm dứt xung đột Nga-Ukraine. Nhiều người lo ngại rằng chính quyền Tổng thống Trump sẽ tiếp tục nhượng bộ Moscow. Ukraine cũng quyết tâm không để Nga đặt ra các điều khoản và cấu trúc cho các cuộc đàm phán hòa bình trong tương lai.

“Bất kỳ thỏa thuận nào giữa Mỹ và Nga cũng phải có sự tham gia của Ukraine và EU, vì đây là vấn đề an ninh của Ukraine và toàn bộ châu Âu”, bà Kaja Kallas - Đại diện cấp cao của EU về đối ngoại nêu rõ.

Tổng thư ký NATO Mark Rutte, cũng bày tỏ sự ủng hộ đối với Ukraine, cho rằng “Nga sẽ buộc phải thừa nhận Ukraine là một quốc gia có chủ quyền, tự quyết định tương lai địa chính trị của chính nước này”.

“Hội nghị thượng đỉnh Nga-Mỹ dự kiến diễn ra tại Alaska hôm 15/8 sẽ là phép thử đối với Tổng thống Putin để xem ông ấy nghiêm túc đến mức nào trong việc chấm dứt cuộc chiến này”, ông Rutte phát biểu trên ABC News.

Hội nghị thượng đỉnh này được công bố sau khi Đặc phái viên của tổng thống Mỹ Steve Witkoff gặp nhà lãnh đạo Nga tại Moscow tuần trước. Sau cuộc gặp, ông Trump đã thông báo cho các nhà lãnh đạo châu Âu đề xuất mà ông Putin đưa ra là trao cho Nga toàn bộ khu vực Donbass của Ukraine - một khu vực mà Nga chưa thể kiểm soát hoàn toàn, hai quan chức châu Âu cho biết.

Nỗ lực ngăn chặn kịch bản nhượng lãnh thổ cho Nga

"Bất kỳ quyết định nào được đưa ra chống lại chúng tôi, bất kỳ quyết định nào được đưa ra mà không có Ukraine, đều là những quyết định chống lại hòa bình. Chúng sẽ chẳng mang lại điều gì. Đây là những quyết định vô ích và sẽ không bao giờ hiệu quả”, ông Zelensky cảnh báo.

Các quan chức Ukraine nhiều lần khẳng định, họ đang tìm kiếm một giải pháp nhằm chấm dứt xung đột, nhưng giải pháp đó không mang lại lợi ích cho Nga hay mở đường cho Moscow tái khởi động các cuộc tấn công giành lãnh thổ.

“Ukraine sẽ không trao đất đai của mình cho đối phương”, ông Zelensky nêu rõ trong một video được đăng tải trên Telegram hôm 9/8.  

Nhưng yêu cầu mà Nga đưa ra vẫn còn rất xa vời so với những gì Ukraine sẵn sàng chấp nhận. Trong các cuộc đàm phán trực tiếp tại Istanbul vào tháng 6/2025, Nga đã đưa ra hai đề xuất để tiến tới một lệnh ngừng bắn 30 ngày. Đề xuất đầu tiên là về cách đạt được một nền hòa bình thực sự lâu dài và phần thứ hai nêu bật các bước cần thực hiện để hướng tới một lệnh ngừng bắn thực sự, ông Vladimir Medinsky, trưởng đoàn đàm phán của Nga ở thời điểm đó cho biết.

Một lựa chọn là Ukraine sẽ rút khỏi các khu vực phía đông Donetsk và Luhansk, được gọi chung là Donbass, cũng như các khu vực phía Nam Kherson và Zaporizhzhia. Nga từng tuyên bố đã sáp nhập bốn khu vực này vào mùa thu năm 2022.

Một lựa chọn khác đối với Ukraine là ngừng xây dựng quân đội và ngừng tiếp nhận viện trợ quân sự của phương Tây, đồng thời dỡ bỏ thiết quân luật và mở cửa cho bầu cử. Moscow cho biết, sau khi Kiev đáp ứng các yêu cầu này, một thỏa thuận hòa bình toàn diện hơn sẽ được đưa ra.

Về phần mình, Ukraine nhấn mạnh rằng họ cần các đảm bảo an ninh và không bị ràng buộc bởi bất kỳ giới hạn nào về quy mô quân đội. Ngoài ra, Kiev cũng không muốn bị coi là một quốc gia trung lập, thay vào đó, là một quốc gia kiên định trên con đường trở thành thành viên NATO và Liên minh Châu Âu.

Bản ghi nhớ của Ukraine, được các quan chức Ukraine trình bày trong vòng đàm phán trực tiếp với phái đoàn Nga tại Thổ Nhĩ Kỳ hồi đầu mùa hè này, cũng cho biết họ mong muốn một "lệnh ngừng bắn hoàn toàn và vô điều kiện, cả trên không, trên bộ lẫn trên biển".

Các nhà lãnh đạo Châu Âu đã đưa ra một "đề xuất phản biện" sau cuộc gặp giữa ông Putin và Đặc phái viên của Tổng thống Mỹ Steve Witkoff, Wall Street Journal đưa tin. Trong tuyên bố đưa ra, châu Âu cho biết "các cuộc đàm phán có ý nghĩa chỉ có thể diễn ra" sau khi lệnh ngừng bắn hoặc thỏa thuận nhằm giảm bớt các cuộc giao tranh được thực hiện. Các nhà lãnh đạo Châu Âu khẳng định họ "vẫn cam kết với nguyên tắc biên giới quốc tế không được thay đổi bằng vũ lực" và tiền tuyến hiện tại "nên là điểm khởi đầu của các cuộc đàm phán". Điều này đồng nghĩa với việc ngầm bác bỏ đề xuất gần đây của ông Trump rằng một thỏa thuận ngừng bắn giữa Nga-Ukraine có thể bao gồm cả “trao đổi lãnh thổ".

Ông Trump dọa trừng phạt thứ cấp Nga, Mỹ và đồng minh có nguy cơ “lãnh đạn”

VOV.VN - Tổng thống Mỹ Donald Trump đe dọa sẽ kích hoạt các lệnh trừng phạt thứ cấp nếu Nga không ngừng bắn trước ngày 8/8. Tuy nhiên, động thái này không chỉ nhắm vào Điện Kremlin mà còn có thể gây rủi ro gián tiếp cho các quốc gia vẫn còn quan hệ thương mại với Nga – trong đó có cả đồng minh thân cận của Mỹ.