Theo ArmyInform, Lữ đoàn cơ giới 30 của Ukraine sử dụng súng máy phòng không ZU-23-2 để chống lại máy bay không người lái (UAV) Lancet của Nga.

UAV Lancet đã trở thành mối đe dọa đáng kể đối với các cơ chế phòng thủ của Ukraine, do chúng có khả năng nhắm mục tiêu và phá hủy ngay cả các phương tiện được bảo vệ bằng lớp giáp chắc chắn. Mặc dù nhỏ gọn và tiết kiệm chi phí, khả năng hủy diệt của UAV Lancet khiến chúng khó bị vô hiệu hóa, đặc biệt là bằng các tên lửa đắt tiền. Tuy nhiên, súng máy phòng không truyền thống ZU-23-2 của Ukraine có thể đưa ra một giải pháp hiệu quả.

Súng phòng không 60 năm tuổi

ZU-23-2 là súng máy 2 nòng cỡ 23mm được sử dụng từ những năm 1960. Sử dụng băng đạn dài, ZU-23-2 có thể tấn công các mục tiêu bay và máy bay từ khoảng cách lên tới 2,5km.  Ban đầu được sử dụng để chống máy bay trực thăng và máy bay tấn công, ZU-23-2 hiện được coi là một giải pháp thích hợp trong việc chống lại UAV cảm tử.

ZU-23-2 nặng gần 1 tấn và thường yêu cầu kíp vận hành 2 người, gồm một xạ thủ và một chỉ huy. Người thứ ba có thể hỗ trợ các nhiệm vụ như phát hiện, liên lạc và quản lý đạn dược.

Với tốc độ bắn 400 phát/phút, ZU-23-2 có thể bắn liên tục 2.000 viên đạn trong một thời gian ngắn. Thiết kế hai nòng cho phép ZU-23-2 bao phủ hỏa lực trên một vùng trời rộng lớn, tiêu diệt được cả những mục tiêu nhỏ như UAV Lancet.

Hiện tại, vai trò quan trọng của ZU-23-2 là bảo vệ các đơn vị tấn công Ukraine khỏi các cuộc tấn công của UAV kamikaze Lancet, UAV trinh sát Orlan và nhiều phương tiện bay không người lái khác. Điều đáng chú ý là UAV trinh sát thường bay ở độ cao lớn, khi đó chúng trở thành mục tiêu chính của hệ thống phòng không Strela-10 và vũ khí phương Tây.

Tuy nhiên, các UAV trinh sát này đôi khi có thể hạ xuống độ cao thấp hơn, và nằm trong phạm vi ZU-23-2 có thể phát hiện và tấn công.

Ở Ukraine, súng phòng không ZU-23-2 phải được che giấu trước các cuộc tấn công bằng UAV. Mặc dù đơn giản và đã cũ, loại vũ khí này làm gián đoạn hoạt động của UAV Nga, khiến bản thân nó cũng trở thành mục tiêu cần phải tiêu diệt. Do đó, việc thay đổi vị trí thường xuyên là cần thiết.

Hiệu quả của súng máy ZU-23-2

Theo Bulgarian Military, các loại súng phòng không như ZU-23-2 có hiệu quả không nhất quán. Với tốc độ cao và kích thước nhỏ, UAV thường khó bị phát hiện. Tuy nhiên, trong trường hợp không có tên lửa phòng không di động, việc sử dụng loại các vũ khí như ZU-23-2 vẫn là cách phòng thủ tốt nhất chống lại UAV cảm tử.

UAV cảm tử đặt ra một vấn đề nan giải đáng kể cho cả phía Nga cũng như Ukraine. Câu hỏi đặt ra là việc triển khai các tên lửa đắt tiền, trị giá hàng trăm nghìn hoặc hàng triệu USD để chống lại các mục tiêu nhỏ như vậy có hợp lý hay không? Trong khi đó, những mục tiêu nhỏ bé này có thể phá hủy xe tăng trị giá vài triệu USD.

Mặc dù ZU-23-2 có thể không hiệu quả trước các máy bay phản lực hiện đại, nhưng nó vẫn là một công cụ có giá trị trong cuộc chiến chống UAV.

Ưu thế của UAV cảm tử Lancet

Lancet là một phương tiện bay không người lái do Tập đoàn ZALA Aero của Nga phát triển. UAV Lancet chủ yếu được sử dụng cho mục đích quân sự, chẳng hạn như tiêu diệt mục tiêu của kẻ thù hoặc thực hiện các nhiệm vụ do thám.

Lancet được thiết kế để sử dụng như một UAV cảm tử (kamikaze), nghĩa là nó sẽ tấn công bằng cách lao vào mục tiêu và kích nổ.

Lancet được trang bị đầu đạn nổ mạnh có thể phát nổ khi va chạm. Nó cũng được trang bị một camera cho phép người điều khiển quan sát mục tiêu và hướng dẫn UAV đến đích đã định. UAV Lancet có thể được điều khiển từ xa hoặc có thể được lập trình để bay tự động.

UAV Lancet có thể đạt tốc độ tối đa 130 km/h, thời gian bay lên tới 30 phút và tầm hoạt động lên tới 40 km. UAV có sải cánh dài 1,8 mét và nặng khoảng 5 kg. Chiếc máy bay không người lái này có thể được phóng từ nhiều nền tảng khác nhau, bao gồm cả bệ phóng hoặc bằng tay.

Lancet-3 có đầu đạn khác biệt đáng kể so với biến thể Lancet-1 và UAV Shahed-136 của Iran. Trong khi UAV Shahed thường được dùng để nhắm mục tiêu vào các cơ sở hạ tầng, Lancet-3 lại nhắm tới các phương tiện bọc thép.

Để đối phó với xe tăng Leopard 2A6, Nga đã sử dụng Lancet-3. Trọng lượng cất cánh tối đa (MTOW) hoặc đầu đạn chống tăng có sức công phá cao (HEAT) của Lancet-3 được thiết kế đặc biệt để nhắm mục tiêu và xuyên thủng các phương tiện quân sự quan trọng như xe tăng.

Các nhà phân tích đã so sánh chức năng của đầu đạn này với chức năng của tên lửa chống tăng có điều khiển (ATGM). Lancet-3 phát nổ ngay trước khi va chạm, giải phóng một viên đạn xuyên giáp. Chế độ tấn công của UAV Lancet-3 bao gồm đầu đạn phân mảnh hoặc nhiệt áp có sức công phá cao. Điều thú vị là tốc độ tăng gấp gần 3 lần khi lao xuống mục tiêu cho phép Lancet-3 đâm đầu đạn ATGM vào lớp giáp của Leopard 2A6 với tốc độ lên tới 300 km/h.

Một ưu thế khác của Lancet-3 là hệ thống ngắm chính xác. Kể từ tháng 3/2023, các báo cáo chỉ ra rằng Lancet-3 được trang bị hệ thống dẫn đường quang-điện tử tối tân.