Ngày 20/7, Viện kiểm sát nhân dân tỉnh Vĩnh Phúc đã ban hành cáo trạng vụ án "lạm dụng chức vụ, quyền hạn chiếm đoạt tài sản", truy tố một số thành viên đoàn thanh tra Bộ Xây dựng có hành vi "vòi tiền" khi thanh tra tại Vĩnh Phúc tháng 6/2019.

4 bị can bị truy tố gồm: Nguyễn Thị Kim Anh (phó trưởng phòng phòng chống tham nhũng thanh tra Bộ Xây dựng); Nguyễn Thị Kim Liên (cán bộ phòng thanh tra xây dựng 3); Đặng Hải Anh (chuyên viên phòng thanh tra xây dựng 2) và Nguyễn Thị Thùy Linh (thành viên đoàn thanh tra).

Bị cáo Nguyễn Thị Kim Anh (phó trưởng phòng phòng chống tham nhũng thanh tra Bộ Xây dựng

Viết “vòi tiền” qua giấy hoặc máy tính rồi xoá để tránh bị ghi âm

Theo cáo trạng, tháng 3/2019, Nguyễn Thị Kim Anh được điều động, luân chuyển làm Phó Trưởng phòng Phòng chống tham nhũng- Thanh tra Bộ Xây dựng và được giao làm Trưởng đoàn thanh tra tại huyện Vĩnh Tường, tỉnh Vĩnh Phúc.

Trong quá trình thanh tra, mặc dù Kim Anh biết rõ đối tượng thanh tra của Bộ Xây dựng là UBND huyện Vĩnh Tường, UBND các xã, thị trấn không phải là đối tượng thanh tra và không được thanh tra đối với các dự án công trình do UBND cấp xã làm chủ đầu tư. Nhưng với mục đích trục lợi, trước khi về thanh tra tại huyện Vĩnh Tường, tháng 3/2019 Kim Anh đã điện thoại cho một số cán bộ Phòng kinh tế hạ tầng huyện Vĩnh Tường yêu cầu tổng hợp, báo cáo về toàn bộ các dự án công trình xây dựng do UBND 29 xã, thị trấn làm chủ đầu tư từ năm 2013 đến 2018.

Kết luận điều tra xác định, với vai trò chủ mưu, Nguyễn Thị Kim Anh đã phân công nhiệm vụ cho từng thành viên, cùng bàn bạc, tham gia thực hiện, yêu cầu 29/29 xã, thị trấn, cung cấp hồ sơ dự án, để kiểm tra tràn lan, trong đó có nhiều công trình đã được thanh tra, kiểm toán trước đó. Để thực hiện công việc, đoàn thanh tra chia làm hai tổ: Kim Anh, Kim Liên, Thùy Minh làm việc tại tầng 3 tòa nhà trụ sở UBND huyện; Hải Anh, Vân Oanh, Phương Hiền làm việc tại tầng 2 tòa nhà Ban quản lý dự án đầu tư xây dựng huyện Vĩnh Tường.

Quá trình thanh tra, Đoàn thanh tra đã yêu cầu các chủ đầu tư cung cấp hồ sơ phục vụ thanh tra gồm: 16 đồ án quy hoạch, 31 hồ sơ cấp phép xây dựng trên địa bàn huyện; 167 dự án công trình (tương ứng với 619 lượt đơn vị; doanh nghiệp thi công, tư vấn giám sát, quản lý dự án, khảo sát thiết kế). Trong đó, 34 dự án công trình xây dựng do UBND H.Vĩnh Tường và Ban quản lý dự án đầu tư xây dựng huyện làm chủ đầu tư; 133 công trình do UBND 29 xã, thị trấn làm chủ đầu tư. Trong 167 dự án công trình xây dựng, có 75 dự án đã được thanh tra, kiểm toán trước đó.

Khi tiến hành thanh tra, Đoàn Thanh tra đến UBND các xã, thị trấn trên địa bàn huyện Vĩnh Tường làm việc. Nội dung chủ yếu là đôn đốc hồ sơ, tài liệu; có đến hiện trường một số công trình thi công nhưng chỉ quan sát bằng mắt thường, không đo đếm, kiểm tra thực tế; kết thúc buổi làm việc không lập biên bản làm việc, không biên bản xác minh. Khoảng cuối tháng 5/2019, Đoàn thanh tra đã có kết quả điều tra về điều kiện năng lực của các đơn vị trong việc thực hiện các hợp đồng tư vấn, thi công trên địa bàn các xã, thị trấn và kết quả kiểm tra về khối lượng, hồ sơ thanh quyết toán của một số đơn vị thi công xây lắp.

Sau khi nhận được Dự thảo biên bản làm việc kết quả kiểm tra, các chủ đầu tư (UBND các xã, thị trấn) đã thông báo cho các nhà thầu (doanh nghiệp) biết về các lỗi vi phạm và việc kiến nghị, yêu cầu xử lý vi phạm của Đoàn thanh tra đối với doanh nghiệp. Do không hiểu biết pháp luật và lo sợ bị xử lý nặng như đã nêu trong Dự thảo biên bản, nên có nhiều nhà thầu đã trực tiếp hoặc thông qua chủ đầu tư đến gặp Đoàn Thanh tra (chủ yếu gặp Kim Anh và Hải Anh) để bổ sung hồ sơ, giải trình về các lỗi vi phạm nhưng không được chấp nhận, thậm chí Kim Anh, Hải Anh còn đưa ra các lý do để gây khó khăn cho doanh nghiệp, dọa nếu không thừa nhận vi phạm sẽ yêu cầu nhà thầu về Hà Nội (ý nói Thanh tra Bộ Xây dựng) để giải trình.

Do đó một số nhà thầu, chủ đầu tư đã đề nghị trưởng đoàn thanh tra tạo điều kiện bỏ qua hoặc giảm nhẹ các lỗi vi phạm. Bị can Kim Anh và Hải Anh đã “lật bài ngửa” yêu cầu những nhà thầu này phải đưa tiền cho đoàn thanh tra để bỏ qua lỗi vi phạm.

Khi trao đổi, yêu cầu về số tiền phải đưa Kim Anh và Hải Anh đều viết ra giấy hoặc đánh số trên máy tính đưa cho họ xem rồi xóa, rất ít khi nói bằng lời để tránh việc bị ghi âm.

Yêu cầu chung chi 0,15-5% giá trị hợp đồng

Cũng theo cáo trạng, bị can Kim Anh đã gặp, bàn bạc riêng với một số thành viên trong đoàn thanh tra, thống nhất việc thu tiền và ăn chia số tiền thu được của các đơn vị bị kiểm tra. Theo đó, đối với những nhà thầu do Hải Anh phụ trách kiểm tra thì bị can này sẽ tự quyết định số tiền họ phải nộp theo tỉ lệ % số tiền trên hợp đồng. Hải Anh được chia 1/3 tổng số tiền thu được, còn lại bà Kim Anh được hưởng một nửa và một nửa để chi phí chung cho đoàn thanh tra.

Còn những dự án do bị can Thùy Linh phụ trách, bà Kim Anh bàn bạc thống nhất sẽ yêu cầu phải nộp 5% trên giá trị hợp đồng đối với nhà thầu tư vấn và 0,15% giá trị hợp đồng đối với nhà thầu thi công kiểm tra về điều kiện năng lực. Tổng số tiền chia được sẽ chia cho Thùy Linh 1/3, số còn lại Kim Anh được hưởng một nửa và một nửa dùng làm chi phí cho đoàn. Cơ quan điều tra đã làm rõ, lần chia tiền đầu tiên diễn ra ngay tại trụ sở Bộ Xây dựng vào tháng 5/2019, bà Kim Anh chia cho Thùy Linh 15 triệu đồng.

Tương tự, những dự án do bị can Kim Anh trực tiếp phụ trách sẽ yêu cầu phải nộp 5% trên giá trị hợp đồng đối với nhà thầu tư vấn và 0,15% giá trị hợp đồng đối với nhà thầu thi công kiểm tra về điều kiện năng lực.

Sau khi thu tiền từ các đơn vị, bị can Kim Anh và đồng phạm cùng bóc phong bì, kiểm đếm rồi chia nhau theo tỉ lệ đã thỏa thuận. Số tiền còn lại Kim Anh mang gửi ngân hàng hoặc cất giấu tại tủ gỗ trong phòng làm việc.

Với thủ đoạn như trên, từ cuối tháng 5/2019 đến ngày 12/6/2019 Kim Anh, Hải Anh đã thu tiền của rất nhiều cá nhân, đơn vị liên quan đến hoạt động thanh tra. Bức xúc trước những việc làm của Đoàn Thanh tra Bộ Xây dựng, một số chủ doanh nghiệp, kế toán xã, cá nhân đã làm đơn tố cáo hành vi sai trái của cán bộ Đoàn thanh tra, cung cấp thông tin cho cơ quan công an để bắt giữ.

Qua quá trình điều tra, các bị can đã khai nhận tổng số tiền thu được của những người đại diện doanh nghiệp, chủ đầu tư từ hoạt động thanh tra trên địa bàn huyện Vĩnh Tường là trên 2 tỷ đồng, trong đó đối tượng Kim Anh chiếm giữ hơn 1,3 tỷ đồng.

Cáo trạng xác định, bị can Nguyễn Thị Kim Anh bị xác định là người chủ mưu chỉ đạo điều hành, vừa là người thực hiện tội phạm xâm phạm đến quyền sở hữu tài sản của người khác và tính đúng đắn của hoạt động công vụ gây bức xúc dư luận làm giảm lòng tin của nhân dân và doanh nghiệp đối với cơ quan thanh tra.

Viện Kiểm sát nhận định các bị can đã sử dụng chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn của mình như một phương tiện ép buộc để chiểm đoạt tài sản của nhiều đơn vị, tổ chức với số tiền đặc biệt lớn. Hành vi phạm tội của các bị can là đặc biệt nguy hiểm cho xã hội, xâm phạm đến hoạt động đúng đắn của các cơ quan, tổ chức. /.