Bốn Thượng nghị sỹ MỹRobert Memendez, Edward Markey, Patrick Leahy và Brian Schatz ngày 29/7 đã cùng gửi thư kêu gọi Ngoại trưởng Mike Pompeo lên tiếng về các hành động của Trung Quốc ở Biển Đông.

Bức thư với chữ ký của cả bốn Thượng nghị sỹ kêu gọi Ngoại trưởng Pompeo đảm bảo vấn đề về những hành vi gây hấn và bành trướng của Trung Quốc ở Biển Đông là ưu tiên hàng đầu trong các cuộc thảo luận tại Diễn đàn Khu vực ASEAN (ARF) ngày 2/8 ở Bangkok, Thái Lan.

Thư của 4 nghệ sĩ Mỹ kêu gọi Ngoại trưởng Mike Pompeo lên tiếng về vấn đề Biển Đông.

Bức thư nhấn mạnh, hành vi của Trung Quốc ở vùng đặc quyền kinh tế của các nước khác, cải tạo, quân sự hóa các thực thể nhân tạo làm cớ để ép buộc các nước, phớt lờ phán quyết của Tòa Trọng tài Thường trực và việc Trung Quốc gây áp lực buộc ASEAN nhượng bộ trong đàm phán Bộ Quy tắc Ứng xử (COC) đều đáng để Mỹ chú ý hơn, thể hiện vai trò lãnh đạo nhiều hơn, cũng như tăng cường hợp tác với các đồng minh và đối tác của Mỹ.

Theo các thượng nghị sỹ Mỹ, một Biển Đông nơi luật pháp quốc tế được tôn trọng, tự do hàng hải được đảm bảo, dòng chảy thương mại tự do, các tổ chức đa phương là trung tâm và các nước trong khu vực không bị cưỡng ép thuộc lợi ích cốt lõi của Mỹ tại khu vực Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương.

Việc Trung Quốc cưỡng ép, chối bỏ công ước ngoại giao và đe dọa sử dụng vũ lực trong nhiều năm qua là một thách thức nghiêm trọng đối với những lợi ích đó.

Báo cáo đánh giá mối đe dọa trên thế giới năm 2019 của Giám đốc Tình báo Quốc gia nêu rõ, Trung Quốc tìm cách kiểm soát hiệu quả các vùng biển mà nước này tuyên bố chủ quyền với một chiến lược tổng thể của chính phủ, ép buộc các nước Đông Nam Á có tuyên bố chủ quyền ở Biển Đông phải chấp nhận những tuyên bố của Trung Quốc, ít nhất là ngấm ngầm và ủng hộ sự hiện diện của Bắc Kinh ở khu vực, trong bối cảnh sự hiện diện của Mỹ suy giảm và sự vượt trội của Trung Quốc là không thể tránh khỏi.

Trong khi đánh giá cao việc Chính quyền Tổng thống Donald Trump lên án hành động quân sự hóa Biển Đông của Trung Quốc và hoan nghênh các cuộc tuần tra tự do hàng hải (FONOP) của hải quân Mỹ trong khu vực, các thượng nghị sỹ cho rằng Mỹ cần hành động nhiều hơn trước những hoạt động gây hấn và ngăn chặn xu hướng hành xử bất chấp của Trung Quốc.

Điều này yêu cầu một chiến lược rõ ràng, toàn diện, cùng sự đồng thuận với các đồng minh và đối tác, trong đó ASEAN là trung tâm của mọi nỗ lực.

Bốn Thượng nghị sỹ cũng kêu gọi Ngoại trưởng Pompeo hãy coi cuộc gặp tới đây tại Bangkok là cơ hội tạo đồng thuận để bảo vệ quyền của các nước đồng minh và đối tác theo Công ước Liên Hợp Quốc về luật biển (UNCLOS), chấm dứt việc Trung Quốc xâm phạm quyền hợp pháp của các nước, đảm bảo luật pháp, thể chế quốc tế được tôn trọng./.