Bộ Tài chính đang lấy ý kiến hoàn thiện dự án Luật Thuế thu nhập cá nhân (thay thế) để trình Quốc hội xem xét tại kỳ họp tháng 10/2025. Đây là bước đi quan trọng nhằm cập nhật, sửa đổi toàn diện các quy định đã không còn phù hợp, hướng tới một hệ thống thuế công bằng, minh bạch và đồng bộ, đáp ứng yêu cầu thực tiễn phát triển kinh tế - xã hội.

Tại dự thảo Luật Thuế Thu nhập cá nhân (thay thế), Bộ Tài chính đề xuất sửa biểu thuế lũy tiến từng phần với 2 phương án và đều còn 5 bậc thay vì 7 bậc như hiện hành, đồng thời nới khoảng cách giữa các bậc. Theo Bộ Tài chính, việc thu hẹp số bậc thuế sẽ đơn giản trong quản lý, thu thuế, tạo thuận lợi cho kê khai và xu hướng cải cách thuế trên thế giới.

Cụ thể, Bộ Tài chính đề xuất giảm còn 5 bậc thuế: 5%, 15%, 25%, 30%, 35%, với 2 phương án khác nhau về mức thu nhập tính thuế hàng tháng. Ở hai phương án, phần thu nhập tính thuế/tháng ở bậc 1 đều được nâng lên đến 10 triệu đồng.

Nhưng ở phương án 1, bậc thuế cao nhất quy định mức thu nhập tính thuế hàng tháng là trên 80 triệu đồng; trong khi phương án 2, mức này cao hơn, với 100 triệu đồng/tháng. Xét về bậc thuế, hai phương án Bộ Tài chính đưa ra đều đã giảm từ 7 bậc hiện nay xuống còn 5 bậc.

Cân nhắc bỏ mức thuế suất 35%

Trao đổi với PV Báo điện tử Tiếng nói Việt Nam, ông Lê Văn Tuấn, Giám đốc Công ty TNHH Kế toán Thuế Keytas cho rằng, thuế thu nhập cá nhân (TNCN) là một loại thuế nhạy cảm. Nhạy cảm không chỉ vì nghĩa vụ thuế thu trực tiếp từ thu nhập của người lao động, mà còn phải cân nhắc yếu tố thu nhập thực của người lao động, sao cho không bị suy giảm khi thực hiện nghĩa vụ thuế. Do đó, khi xây dựng bậc thuế TNCN, cần cân nhắc đồng thời cả ba yếu tố: công bằng, khả năng nộp thuế và thu nhập thực của người lao động.

“Phương án 2 của Bộ Tài chính đưa ra đáng để cân nhắc. Tuy nhiên, ở phương án này, khoảng cách bậc thuế suất tăng nhanh (10%) ở các mức thuế đầu tiên, điều này sẽ tạo ra gánh nặng nghĩa vụ thuế cho những người có thu nhập trung bình trong xã hội. Trong khi thu nhập thực của người lao động tích lũy không nhiều”, ông Lê Văn Tuấn phân tích.

Theo ông Tuấn, nên điều chỉnh khoảng cách những bậc thuế đầu tiên chậm hơn so với phương án 2. Cụ thể, bậc thuế suất có thể cân nhắc là 5%, 10%, 15%, 20%, 30%. Điều này giúp những người thu nhập trung bình trong xã hội bớt gánh nặng nghĩa vụ thuế.

“Bậc thuế 35% là quá cao so với thu nhập của Việt Nam, trong khi Việt Nam vẫn là một nước có thu nhập trung bình”, ông Tuấn nói.

Bên cạnh đó, ông Tuấn cho rằng, cần điều chỉnh ngưỡng thu nhập tính thuế ở các bậc cuối cao hơn mức 100 triệu đồng. Bởi vì, những người lao động này có thể có thu nhập cao hơn người dân bình thường, nhưng không đến mức để tạo nên tầng lớp giàu có trong xã hội.

“Có một yếu tố quan trọng mà chúng ta cần phải cân nhắc, đó là “thu nhập thực” của người lao động. Thu nhập thực của người lao động, sau khi trừ đi chi phí sinh hoạt, các khoản giảm trừ bắt buộc như: bảo hiểm, hay các khoản chi phí khác như giáo dục, y tế,… vẫn còn thu nhập để đóng thuế, tái đầu tư, hay tiết kiệm cho tương lai”, ông Lê Văn Tuấn lưu ý.

Thuế suất quá cao sẽ tạo ra những hệ lụy tiêu cực

Cùng quan điểm, ông Nguyễn Văn Được, Trưởng ban chính sách Hội Tư vấn và Đại lý thuế TP.HCM, Tổng giám đốc Công ty TNHH Kế toán và Tư vấn thuế Trọng Tín bày tỏ ủng hộ việc rút gọn biểu thuế xuống còn 5 bậc, bởi điều này sẽ giúp hệ thống thuế đơn giản hơn, thuận tiện hơn.

Thuế thu nhập cá nhân: “Lương chưa kịp tăng đã phải đóng thuế cao hơn”

VOV.VN - Sau 5 năm, chi phí sinh hoạt đã biến động rất lớn, nhiều nhóm hàng thiết yếu như xăng dầu, giáo dục, y tế, thực phẩm đều tăng mạnh. Trong khi đó, ngưỡng giảm trừ lại đứng yên. Điều này tạo ra bất cập, khiến cho người làm công ăn lương rơi vào cảnh “lương chưa kịp tăng đã phải đóng thuế cao hơn”.

Ông Được nghiêng về phương án 2, bởi phương án này có độ nhảy bậc đối với bậc 2 và bậc 3 chậm hơn và ngưỡng chịu thuế suất 30% bắt đầu từ 100 triệu đồng sẽ phù hợp hơn với thực tế. Tuy nhiên, ông Được đề nghị xem xét bỏ mức thuế suất 35%.

“Tôi cho rằng cần bỏ mức thuế suất 35%. Hiện nay, người nộp thuế đang có xu hướng cho rằng thuế quá cao, dẫn đến việc họ thui chột ý chí làm giàu, động lực phấn đấu”, ông Được nói.

Vị chuyên gia cũng cho rằng, việc duy trì một mức thuế suất quá cao không những không khuyến khích được sự phát triển mà còn tạo ra những hệ lụy tiêu cực như hành vi gian lận, trốn thuế.

“Nếu chúng ta giảm chỉ còn mức thuế suất 30% sẽ khuyến khích người ta làm giàu một cách minh bạch, đồng thời hạn chế các hành vi tiêu cực. Hơn nữa, trong bối cảnh toàn cầu hóa, việc này còn tạo ra một môi trường lao động cạnh tranh hơn, giúp thu hút và giữ chân nguồn nhân lực chất lượng cao, hạn chế tình trạng ‘chảy máu’ thu nhập ra nước ngoài”, vị chuyên gia nhấn mạnh.

Bên cạnh việc đó, ông Được đề xuất một phương án cải cách mạnh mẽ hơn cho bậc 1 và 2. Ví dụ, có thể áp dụng mức thuế 5% cho thu nhập đến 20 triệu đồng. Sau đó, từ 20 triệu đến 40 triệu đồng sẽ chịu thuế 15%, tức là bỏ qua bậc 10%. Sau đó, thiết kế lại các bậc 3, 4 và 5 một cách khoa học nhất. Việc tái cấu trúc các bậc thuế thấp không chỉ giúp giảm gánh nặng cho số đông mà còn thể hiện đúng tinh thần của thuế TNCN.

“Mục tiêu của thuế TNCN là thu của người có thu nhập cao để phân bổ lại. Việc chúng ta giảm gánh nặng cho các bậc thấp, dù có thể làm giảm một phần nguồn thu, nhưng sẽ được bù đắp bằng sự minh bạch và tuân thủ tốt hơn ở các bậc cao. Điều này vừa hỗ trợ được người lao động, vừa làm cho chính sách thuế trở nên công bằng và hiệu quả hơn”, ông Được nói.