Sáng 26/5, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc chủ trì cuộc họp Thường trực Chính phủ về phát triển vùng kinh tế trọng điểm.

Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc chủ trì cuộc họp.

Cần có luật về phát triển vùng KTTĐ

Tại cuộc họp, lãnh đạo một số bộ, ngành và 4 tỉnh, thành phố đại diện cho các vùng KTTĐ (Hà Nội, TP.HCM, Quảng Nam, Kiên Giang) đã báo cáo việc thực hiện kết luận của Thủ tướng về phát triển vùng KTTĐ. Trong năm 2019, Thủ tướng đã chủ trì 4 Hội nghị về phát triển vùng KTTĐ với các sản phẩm cụ thể là các chỉ thị, quyết định của Thủ tướng về phát triển vùng.

Theo báo cáo của Bộ Kế hoạch và Đầu tư, trong giai đoạn 2011-2019, GRDP của 4 vùng KTTĐ bình quân mỗi năm tăng 7,25%. Quy mô GRDP của toàn bộ 24 địa phương thuộc 4 vùng KTTĐ so với GDP của cả nước ở mức trên 70%. Trong đó, Hà Nội và TP. Hồ Chí Minh là 2 cực tăng trưởng quan trọng của cả nước, đóng góp vào tăng trưởng chung cả nước bình quân năm trong giai đoạn 2011-2019 tương ứng đạt trên 13% và gần 20%.

Ngoài ra, nghiên cứu cho thấy, cứ 1% tăng trưởng của 4 vùng KTTĐ sẽ làm GDP của toàn bộ nền kinh tế tăng 0,61%, trong đó vùng KTTĐ Bắc bộ và phía Nam là 2 vùng có tác động lớn nhất. Các vùng KTTĐ đã hướng sự phát triển vào các ngành là lợi thế của vùng. Vùng KTTĐ Bắc bộ tập trung phát triển các ngành công nghiệp; vùng KTTĐ phía Nam tập trung phát triển các ngành thuộc khu vực dịch vụ.

Hiện nay, các vùng KTTĐ là nơi tập trung đầu mối giao thông vận tải biển và hàng không lớn nhất cả nước, với 6/8 cảng biển quốc gia, tập trung tới 93% công suất bốc xếp của cảng và 100% công suất của các sân bay quốc tế, với năng lực tiếp nhận trung bình khoảng 25 triệu lượt khách mỗi năm.

Tại cuộc họp, lãnh đạo các bộ, địa phương báo cáo tình hình thực hiện kết luận của Thủ tướng về phát triển kinh tế các vùng KTTĐ, trong đó có việc đầu tư các dự án mang tính kết nối trong vùng, tạo hiệu ứng lan tỏa như các dự án giao thông, các chuỗi liên kết phát triển du lịch, logistic, phát triển các ngành hàng có hàm lượng công nghệ cao, giá trị gia tăng lớn, các dự án phòng chống hạn hán, xâm nhập mặn, thích ứng với biến đổi khí hậu.

Có ý kiến cho rằng, về lâu dài cần có luật về phát triển vùng KTTĐ, có như vậy tháo gỡ khó khăn một cách căn cơ hơn, làm rõ vai trò của hội đồng vùng, cơ chế huy động, phân bổ nguồn lực…

Không "mạnh ai nấy làm"

Kết luận buổi làm việc, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc nêu rõ, vùng KTTĐ là cực tăng trưởng quan trọng của đất nước. Do vậy cần khẩn trương xây dựng, hoàn thiện quy hoạch vùng, quy hoạch tỉnh nằm trong quy hoạch tổng thể quốc gia, khắc phục tình trạng trùng giẫm hay mạnh ai nấy làm. Thủ tướng yêu cầu Bộ Kế hoạch và Đầu tư phối hợp với các bộ, ngành, địa phương khẩn trương thực hiện nhiệm vụ quan trọng này.

Về nguồn lực đầu tư, Thủ tướng cho rằng, các vùng KTTĐ có nhiều điều kiện huy động vốn xã hội. Thủ tướng lấy ví dụ tỉnh Quảng Ninh, vùng Đông Bắc đã làm sân bay, bến cảng, cao tốc mà phần lớn từ vốn xã hội.

Cùng với việc yêu cầu sớm triển khai một số tuyến cao tốc đã quy hoạch ở Đồng bằng sông Cửu Long, Thủ tướng yêu cầu từng vùng, từng địa phương cần chú ý hoàn thành giải ngân vốn đầu tư công và nỗ lực hoàn thành tốt nhất các mục tiêu, chỉ tiêu kinh tế - xã hội năm nay, đặc biệt là tăng trưởng và thu ngân sách Nhà nước.

Thủ tướng đề nghị các hội đồng vùng, từng địa phương tận dụng cơ hội từ việc đã kiểm soát dịch Covid-19 thành công để thu hút đầu tư mạnh mẽ toàn cầu, thúc đẩy các hoạt động sản xuất kinh doanh; kiên quyết không được gây khó khăn cho nhà đầu tư, doanh nghiệp; có chính sách ưu đãi hỗ trợ về tín dụng, kết cấu hạ tầng giao thông, dịch vụ logistic, nhân lực, để phục vụ nhu cầu của các dự án quy mô lớn, công nghệ cao.

Theo đó, Thủ tướng yêu cầu Bộ Kế hoạch và Đầu tư cần đề xuất cơ chế chính sách, giải pháp cho vùng KTTĐ mang tính đặc thù, vượt trội, có khả năng cạnh tranh khu vực, quốc tế để đạt mục tiêu này. Trong đó, việc cần triển khai ngay về thể chế là phát huy tối đa vai trò hội đồng vùng.

Lãnh đạo các địa phương cần đề cao trách nhiệm trong phát triển kinh tế vùng, không nên coi đây là sinh hoạt câu lạc bộ mà phải thực sự tận tâm, tận lực vì sự phát triển của cả vùng, của đất nước và từng địa phương.

Toàn cảnh phiên họp.

Trước mắt, Thủ tướng yêu cầu 2 vùng chịu nhiều thiên tai nhất là vùng ĐBSCL và miền Trung đang gặp nắng hạn cần tập trung khắc phục hậu quả thiên tai, triển khai tốt kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội năm 2020.

Đối với vùng KTTĐ Bắc bộ với trọng tâm là tam giác phát triển gồm Hà Nội, Hải Phòng, Quảng Ninh, Thủ tướng gợi ý đây là vùng có nhiều điều kiện thu hút đầu tư công nghệ cao, chế biến chế tạo, điện tử, dịch vụ, tài chính ngân hàng, logistic, nông nghiệp công nghiệp cao; có thế mạnh về nguồn nhân lực, hình thành các trung tâm nghiên cứu ứng dụng công nghệ cao.

Vùng KTTĐ miền Trung tập trung phát triển mạnh kinh tế biển, phát triển hệ sinh thái ô tô, các ngành dịch vụ vận tải, đặc biệt là du lịch. Cần có đề án phát triển du lịch miền Trung kết hợp với Tây Nguyên thành vùng trọng điểm mang tầm khu vực và thế giới.

Vùng KTTĐ phía Nam phải tập trung thu hút đầu tư quy mô lớn, công nghệ cao, đứng đầu các chuỗi giá trị; phát huy vai trò đầu tầu của TP.HCM để đưa vùng này thành động lực tăng trưởng ngay trong năm 2020 và thời gian tới.

Vùng KTTĐ ĐBSCL có nhiều tiềm năng, lợi thế nhưng có trình độ phát triển chưa cao, cần phát triển mạnh mẽ các ngành nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao, đặc biệt các loại nông sản chủ lực, tôm, cá tra, trái cây. Phát triển mạnh mẽ công nghiệp chế biến. Thực hiện tốt Nghị quyết 120 về phát triển bền vững ĐBSCL, ứng phó biến đổi khí hậu./.