Sáng 2/2, dưới sự chủ trì của Thủ tướng Phạm Minh Chính, Chính phủ họp phiên thường kỳ tháng 1/2023. 

Phiên họp được tổ chức trực tuyến với các địa phương nhằm đánh giá tình hình kinh tế - xã hội tháng 1 và nhiệm vụ trọng tâm tháng 2; tình hình triển khai chương trình phục hồi và phát triển kinh tế - xã hội; tình hình phân bổ, giải ngân vốn đầu tư công; tình hình triển khai 3 Chương trình mục tiêu quốc gia; chủ trương xây dựng Đề án Trung tâm dữ liệu quốc gia; đặc biệt, triển khai các nhiệm vụ sau Tết theo Chỉ thị 03 của Thủ tướng Chính phủ. 

Trong tháng 1 vừa qua, với bối cảnh trong nước, quốc tế có nhiều đặc thù, nổi bật là thời gian 2 kỳ nghỉ Tết Dương lịch và Tết Nguyên đán diễn ra trọn trong tháng nên số ngày làm việc ít hơn, chỉ bằng 2/3 bình thường.

Tình hình thế giới tháng 1 tiếp tục phức tạp, khó lường. Cạnh tranh chiến lược giữa các nước lớn ngày càng gay gắt, sâu sắc; xung đột Nga - Ukraina chưa chấm dứt và tiếp tục có những dấu hiệu phức tạp hơn. Giá dầu không ổn định. Lạm phát thế giới có xu hướng chậm lại nhưng vẫn ở mức cao; FED vừa tiếp tục tăng lãi suất điều hành nhưng với biên độ nhỏ hơn. Sức mua giảm sút từ các thị trường xuất khẩu lớn, truyền thống của ta như Mỹ, EU. Nhiều tổ chức quốc tế hạ mức tăng trưởng kinh tế thế giới năm 2023. Việc Trung Quốc mở cửa trở lại mang lại nhiều cơ hội nhưng cũng không ít khó khăn, thách thức.

Ở trong nước, tháng vừa qua cũng diễn ra nhiều sự kiện kinh tế, chính trị, xã hội và đối ngoại quan trọng các kỳ họp bất thường Trung ương, Quốc hội trong đó Quốc hội đã xem xét, biểu quyết thông qua 1 Luật, phê duyệt Quy hoạch tổng thể Quốc gia thời kỳ 2021-2030 tầm nhìn 2050. Lãnh đạo Đảng, Nhà nước, Chính phủ và các địa phương tổ chức các hoạt động nhân dịp Tết Quý Mão, chương trình Xuân Quê hương; thăm, tặng quà người có công, đối tượng chính sách, hộ gia đình gặp khó khăn.... Thủ tướng Chính phủ thăm chính thức Lào và đồng chủ trì cuộc họp UB Liên Chính phủ Việt Nam - Lào lần thứ 45; các bộ, ban, ngành tổng kết công tác năm 2022, đề ra phương hướng nhiệm vụ năm 2023.

Sau Hội nghị Chính phủ với địa phương, Chính phủ đã ban hành Nghị quyết 01 triển khai nhiệm vụ năm 2023 với 6 quan điểm, trọng tâm chỉ đạo điều hành, 11 nhóm nhiệm vụ, giải pháp chủ yếu, 142 nhiệm vụ cụ thể với phương châm “Đoàn kết kỷ cương, bản lĩnh linh hoạt, đổi mới sáng tạo, kịp thời hiệu quả”.  

Về công tác tổ chức Tết Nguyên đán, các bộ, ngành, địa phương đã nỗ lực, chỉ đạo quyết liệt và thực tế chúng ta đã có Tết Nguyên Đán Quý Mão 2023 đầm ấm, vui tươi, lành mạnh, an toàn, tiết kiệm, mọi người, mọi nhà đều có Tết theo đúng Chỉ thị của Ban Bí thư, Thủ tướng Chính phủ.

Tổ chức thăm hỏi, tặng quà, động viên người và gia đình có công với cách mạng, người nghèo, đồng bào dân tộc thiểu số, vùng bị ảnh hưởng bởi thiên tai, bão lũ, cán bộ, chiến sĩ lực lượng vũ trang, y bác sĩ, nhân viên y tế làm nhiệm vụ trực Tết, cũng như quan tâm, hỗ trợ công nhân, người lao động khó khăn.

Nguồn cung các mặt hàng dồi dào, giá cả ổn định. Cung ứng điện cơ bản an toàn, ổn định. Công tác bảo đảm thông tin liên lạc, an toàn thông tin được thực hiện hiệu quả. Năng lực vận chuyển và chất lượng dịch vụ vận tải được nâng cao, bảo đảm an toàn và giao thông thông suốt. Tình hình an ninh trật được đảm bảo.

Nhiều chương trình, hoạt động văn hóa, văn nghệ đặc sắc được tổ chức với hình thức phong phú, chất lượng nghệ thuật cao, tạo nên sắc màu văn hóa đa dạng, hấp dẫn. Hoạt động báo chí, tuyên truyền diễn ra sôi nổi, kịp thời phản ánh các hoạt động, không khí đón Tết của nhân dân trên mọi miền đất nước; quảng bá hình ảnh dân tộc, vẻ đẹp truyền thống, giá trị nhân văn của Việt Nam đối với người nước ngoài và bà con Việt kiều về quê ăn Tết.

Tình hình KTXH tháng 01 tiếp tục đạt những kết quả tích cực, đáng ghi nhận, ngay trong kỳ nghỉ Tết, Thủ tướng Chính phủ đã đi kiểm tra, đôn đốc triển khai các công trình hạ tầng trọng điểm. Thường trực Chính phủ đã họp đánh giá tình hình Tết và các nhiệm vụ, giải pháp sau Tết. Thủ tướng đã ban hành Chỉ thị số 03/CT-TTg ngày 27/1/2023 đôn đốc các bộ, ngành, địa phương thực hiện nhiệm vụ trọng tâm.

Các cấp, các ngành, các địa phương đã tích cực triển khai các nhiệm vụ, giải pháp trọng tâm ngay từ đầu năm, quyết tâm cao nhất đạt được các mục tiêu đã đề ra. Tình hình kinh tế vĩ mô cơ bản ổn định; tín dụng tăng 0,65%. Chỉ số CPI tăng 0,52% so tháng trước, tăng 4,89% so cùng kỳ. Thu NSNN đạt 11,3% dự toán.

Khu vực nông nghiệp phát triển tốt; thương mại, dịch vụ tăng 20% so cùng kỳ. Xuất siêu đạt 3,6 tỷ USD. Khách quốc tế đạt 871,2 nghìn lượt người, tăng 23,2% so tháng trước, gấp 44,2 lần cùng kỳ. Trong tháng này có 10,8 nghìn DN thành lập mới, tăng 0,7% so cùng kỳ. Đời sống người dân tiếp tục cải thiện, tỷ lệ hộ có thu nhập không thay đổi và tăng lên so với tháng cùng kỳ là 92,9%.

Trong tháng, số vụ tai nạn giao thông giảm 17,2%; số người chết giảm 10,1%; số người bị thương giảm 8,9%. Làm tốt công tác quân sự, quốc phòng, theo dõi, nắm chắc tình hình, xử lý kịp thời, hiệu quả các tình huống, không để bị động, bất ngờ. Tình hình an ninh được giữ vững, không có vụ việc phức tạp xảy ra; trật tự, an toàn xã hội tốt hơn so với dịp Tết Nhâm dần 2022.

Phát biểu tại phiên họp, Thủ tướng Phạm Minh Chính đã phân tích tình hình thế giới và trong nước, đồng thời chỉ rõ những kết quả đạt được và khó khăn thách thức.

Trong thời gian tới Thủ tướng yêu cầu: “Phải nắm chắc tình hình thực tế, bám sát những chủ trương, đường lối pháp luật của Nhà nước, chỉ đạo của các cấp, để trên cơ sở đó có phản ứng chính sách kịp thời, sát với thực tiễn, nhất là từ những biến động bên ngoài, rồi những khó khăn, thách thức từ bên trong; tuyệt đối không lơ là, chủ quan mất cảnh giác nhưng cũng không hoang mang dao động, thiếu tự tin, phải luôn luôn bình tĩnh chủ động, linh hoạt sáng suốt tháo gỡ những khó khăn, vượt qua những thách thức, để thực hiện các mục tiêu chúng ta đã đề ra; phát huy tinh thần đoàn kết kỷ luật, kỷ cương, chung sức đồng lòng đề cao trách nhiệm và tinh thần và tính chủ động sáng tạo của người đứng đầu ở các cấp„.

Các bộ, ngành, địa phương theo chức năng, quyền hạn của mình chủ động, tích cực đẩy mạnh 3 đột phá chiến lược, tập trung nguồn lực cho 3 động lực tăng trưởng là tiêu dùng, đầu tư và xuất khẩu. Trong quá trình lãnh đạo chỉ đạo, tuyệt đối không chuyển trạng thái đột ngột, điều hành “giật cục” và luôn cầu thị, lắng nghe, phản ứng chính sách kịp thời, hiệu quả, giải quyết những vấn đề thường xuyên và các vấn đề phát sinh thuộc thẩm quyền trên tinh thần trách nhiệm cao.

Đặc biệt về nhiệm vụ cụ thể, Thủ tướng yêu cầu, dành ưu tiên cao nhất cho ổn định kinh tế vĩ mô, kiểm soát lạm phát, thúc đẩy tăng trưởng, bảo đảm các cân đối lớn.

"Tiếp tục giữ vững ổn định kinh tế vĩ mô, kiểm soát lạm phát, thúc đẩy tăng trưởng, đảm bảo các cân đối lớn là mục tiêu chúng ta phải thực hiện bằng được. Muốn thực hiện mục tiêu này thì phải cân bằng, hài hòa, hợp lý phù hợp hiệu quả về 4 vấn đề lớn, giữa tỷ giá và lãi suất, giữa tăng trưởng và lạm phát, giữa chính sách tiền tệ và chính sách tài khóa, giữa tình hình trong nước và tình hình ngoài nước. Về kiểm soát lạm phát thì cần chú ý các nhóm làm cho tăng "rổ lạm phát" là lương thực và thực phẩm và nhóm về xây dựng và vật liệu xây dựng. Hai nhóm này thì các địa phương, các bộ, các ngành, các đồng chí phải kiểm soát chặt chẽ; điều hành thận trọng giá các mặt hàng nhà nước quản lý ngay từ đầu năm, đảm bảo cung cầu những mặt hàng thiết yếu; hỗ trợ doanh nghiệp giảm chi phí đầu vào miễn, giảm thuế, phí, lệ phí phù hợp, cắt giảm, đơn giản hóa thủ tục hành chính và từ đấy Ngân hàng Nhà nước Việt Nam thực hiện chính sách tiền tệ chắc chắn chủ động linh hoạt, kịp thời và hiệu quả, lưu ý trong bối cảnh hiện nay thì cần phải phát huy vai trò của cả chính sách tiền tệ và chính sách tài khóa" - Thủ tướng lưu ý.

Cùng với đó, Thủ tướng yêu cầu, bảo đảm thanh khoản, an toàn hệ thống các tổ chức tín dụng, an ninh tiền tệ; thúc đẩy tăng trưởng tín dụng phù hợp, hướng vào sản xuất kinh doanh, lĩnh vực ưu tiên và động lực tăng trưởng; đẩy mạnh thanh toán không dùng tiền mặt.

Tiếp tục tháo gỡ khó khăn cho thị trường bất động sản, xác định đây là nút thắt cần giải quyết để tháo gỡ khó khăn cho nhiều lĩnh vực liên quan, như trái phiếu doanh nghiệp. Tổ chức cuộc họp về tháo gỡ khó khăn cho thị trường bất động sản trong tháng 2. Khẩn trương hoàn thiện, ban hành nghị định sửa đổi, bổ sung Nghị định số 65 về chào bán, giao dịch trái phiếu doanh nghiệp riêng lẻ tại thị trường trong nước và chào bán trái phiếu doanh nghiệp ra thị trường quốc tế.

Về bảo đảm các cân đối lớn của nền kinh tế, Thủ tướng yêu cầu chỉ đạo quyết liệt công tác quản lý thu ngân sách Nhà nước bảo đảm thu đúng, đủ, kịp thời theo quy định pháp luật (tăng cường chuyển đổi số kết hợp dữ liệu dân cư để sớm triển khai thanh toán, thu phí, lệ phí, thuế bằng công nghệ số, nhất là dịch vụ ăn uống). Triệt để tiết kiệm chi, chống lãng phí, kiên quyết cắt giảm các khoản chi thường xuyên không thực sự cần thiết; ưu tiên chi đầu tư phát triển các công trình hạ tầng KTXH quan trọng, chiến lược. Tiếp tục đề xuất các giải pháp miễn giảm thuế, phí, lệ phí phù hợp; cắt giảm, đơn giản hóa thủ tục hành chính.

Khẩn trương hoàn thành kế hoạch và hướng dẫn sử dụng tăng thu ngân sách Nhà nước năm 2022, ngoài phần dành cho tăng lương và các vấn đề đột xuất, bất ngờ, cần tập trung cho hạ tầng giao thông, y tế, giáo dục, văn hóa...

Thủ tướng nêu rõ: Năm 2022, cả nước có 400.000 tỷ đồng tăng thu, phải sử dụng có hiệu quả để hỗ trợ cho chính sách tiền tệ, các địa phương phải quán triệt tinh thần này, báo cáo cấp có thẩm quyền xem xét, quyết định, Bộ Tài chính hướng dẫn để thực hiện thống nhất trên toàn quốc.

Bộ Kế hoạch và Đầu tư chủ trì, phối hợp với các bộ, cơ quan, địa phương tập trung theo dõi sát, phân tích, dự báo tình hình thế giới, trong nước, nhất là chính sách của các nền kinh tế lớn, sự dịch chuyển, các xu hướng lớn toàn cầu và tác động đến nước ta, chủ động, kịp thời báo cáo, kiến nghị Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ định hướng, giải pháp phù hợp trong quản lý, chỉ đạo, điều hành kinh tế vĩ mô, thúc đẩy phát triển KTXH.

Với tổng vốn đầu tư công 700.000 tỷ đồng của năm 2023, Thủ tướng yêu cầu tăng cường quản lý chặt chẽ, thúc đẩy tiến độ dự án lớn, quan trọng, có tính lan tỏa cao, nhất là công trình giao thông trọng điểm. Đẩy nhanh tiến độ giải ngân ngay từ đầu năm; khẩn trương phân bổ chi tiết toàn bộ kế hoạch đầu tư vốn ngân sách Nhà nước năm 2023 theo đúng nguyên tắc, tiêu chí quy định; làm tốt công tác chuẩn bị đầu tư, chuẩn bị thực hiện dự án, kiểm tra, rà soát từng dự án, bố trí kế hoạch vốn.

Về Chương trình phục hồi và phát triển KTXH, Thủ tướng yêu cầu khẩn trương hoàn thành kế hoạch phân bổ vốn còn lại (14.100 tỷ đồng). Đánh giá khả năng thực hiện chính sách hỗ trợ lãi suất 2%; đề xuất phương án xử lý, điều chỉnh trước ngày 15/2.

Về 3 chương trình mục tiêu quốc gia, cần khẩn trương ban hành các văn bản hướng dẫn thực hiện, đổi mới cách nghĩ, cách làm, xây dựng chính sách, dự án có trọng tâm, trọng điểm và phù hợp đặc thù riêng của địa phương.

Về thương mại, xuất nhập khẩu, Bộ Công Thương phát triển và khai thác hiệu quả thị trường trong nước gắn với thực hiện tốt cuộc vận động "Người Việt Nam ưu tiên dùng hàng Việt Nam". Tăng cường xúc tiến thương mại, kết nối cung cầu, mở rộng thị trường xuất khẩu; đa dạng hóa thị trường, sản phẩm, chuỗi cung ứng; khai thác hiệu quả các FTA, nhất là các FTA thế hệ mới. Đẩy mạnh xuất khẩu vào các thị trường lớn, như Trung Quốc, Ấn Độ, tận dụng tối đa cơ hội từ việc Trung Quốc mở cửa trở lại. Thúc đẩy việc ký FTA với Isarel.

Bộ Công Thương và Ủy ban Quản lý vốn Nhà nước tại doanh nghiệp không để thiếu hụt năng lượng. Bảo đảm hệ thống phân phối, chuỗi cung ứng xăng, dầu ổn định, giảm khâu trung gian…Sớm sửa đổi Nghị định 95 về kinh doanh xăng dầu. Khẩn trương sửa đổi khung giá điện; điều chỉnh giá điện theo lộ trình phù hợp, không giật cục.

Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn chú trọng khơi thông thị trường gắn với tổ chức sản xuất phù hợp, nhất là sản phẩm chủ lực, có thế mạnh, tận dụng hiệu quả cơ hội nhu cầu lương thực đang tăng trên thế giới và việc Trung Quốc mở cửa trở lại. Thúc đẩy chuyển đổi phương thức sản xuất, thương mại trong ngành nông nghiệp (như chương trình OCOP).

Bộ Văn hóa-Thể thao và Du lịch nâng cao hiệu quả công tác quản lý tốt lễ hội, bảo đảm văn minh, giữ gìn và phát huy bản sắc văn hóa tốt đẹp của dân tộc. Tổ chức Hội nghị Du lịch toàn quốc trong tháng 2; năm 2023, phấn đấu đón 110 triệu lượt khách du lịch, trong đó khoảng 8 triệu lượt khách quốc tế.

Các bộ, ngành tập trung xử lý các vấn đề tồn đọng, kéo dài đã được Bộ Chính trị cho chủ trương; tiếp tục xây dựng, hoàn thiện phương án xử lý đối với 4 dự án chậm tiến độ, kém hiệu quả còn lại để trình Bộ Chính trị xem xét, cho ý kiến.

Các bộ, ngành, địa phương căn cứ chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn tiếp tục triển khai các nhiệm vụ phát triển văn hóa, xã hội, bảo vệ môi trường, nâng cao đời sống nhân dân.

Bộ Lao động-Thương binh và Xã hội nắm tình hình lao động sau kỳ nghỉ Tết, nhất là tại các khu công nghiệp, địa bàn công nghiệp trọng điểm; có phương án hỗ trợ doanh nghiệp khắc phục tình trạng thiếu lao động cục bộ, không để đứt gãy cung ứng nguồn lao động. Khẩn trương nghiên cứu, đề xuất các nhiệm vụ, giải pháp đồng bộ để thúc đẩy đổi mới sáng tạo, tăng năng suất lao động quốc gia.

Bộ Y tế tập trung xử lý dứt điểm các khó khăn, vướng mắc trong mua sắm, đấu thầu, sử dụng, không để thiếu thuốc, trang thiết bị y tế; hoàn thiện, phát huy cơ chế tự chủ của các cơ sở y tế.

Bộ Giáo dục và Đào tạo chuẩn bị tốt cho kỳ thi THPT và chuẩn bị cho năm học mới.

Các bộ, ngành, địa phương tiếp tục tập trung công tác xây dựng thể chế, pháp luật, cơ chế chính sách, sửa đổi ngay các nghị định, thông tư đang có vướng mắc; đổi mới cách làm, khẩn trương hoàn thành công tác quy hoạch theo đúng tiến độ, bảo đảm chất lượng, hiệu quả, triển khai quy hoạch tổng thể quốc gia.

Đồng thời, tiếp tục đẩy mạnh cải cách hành chính, cải thiện môi trường kinh doanh. Thúc đẩy chính phủ điện tử, chính phủ số, công dân số, kinh tế số; sớm hoàn thành xây dựng, kết nối các cơ sở dữ liệu quốc gia và báo cáo Chính phủ về chủ trương xây dựng Đề án Trung tâm Dữ liệu quốc gia.

Thủ tướng yêu cầu theo dõi sát tình hình khu vực và quốc tế, kịp thời tham mưu chiến lược, các biện pháp xử lý các tình huống liên quan đến chủ quyền, quốc phòng, an ninh quốc gia, quan hệ đối ngoại, không để bị động, bất ngờ, bảo vệ vững chắc chủ quyền lãnh thổ.

Đẩy mạnh tuyên truyền về các nhiệm vụ thực hiện kế hoạch phát triển KTXH; tăng cường thông tin về các điển hình tốt, không khí phấn khởi ra quân triển khai nhiệm vụ đầu năm mới, tạo khí thế mới, năng lượng mới cho đất nước, cho dân tộc. Chủ động, tích cực đấu tranh, phản bác thông tin sai sự thật, xấu, độc, các quan điểm sai trái, thù địch./.