Phát biểu tại buổi lễ, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc cho rằng, việc nghiên cứu để khởi công Nhà máy thủy điện Hòa Bình giai đoạn 2 chính là sự kế thừa và phát huy sáng tạo, phát triển của hệ thống điện của thế hệ hôm nay tiếp nối những thế hệ đi trước, tận dụng nguồn tài nguyên nước quý giá, tạo ra nguồn năng lượng mới đóng góp cho sự phát triển đất nước.

Theo thiết kế và tiến độ dự án, tổ máy 1 và 2 của Nhà máy thủy điện Hòa Bình mở rộng sẽ lần lượt phát điện vào quý 3 và quý 4 năm 2024. Sau khi hoàn thành, toàn bộ hai Nhà máy Thủy điện Hòa Bình cũ và mới có công suất 2.400 MW.

Dự án khi hoàn thành sẽ có sản lượng phát điện bình quân trên 488 triệu kwh/năm, tăng khả năng phát công suất phủ đỉnh cho hệ thống điện quốc gia, tạo điều kiện khai thác tối đa nguồn nước xả thừa hàng năm vào mùa lũ của Nhà máy thủy điện Hòa Bình hiện hữu để phát điện; Nâng cao khả năng điều tần, ổn định tần số của hệ thống điện quốc gia; góp phần giảm chi phí của hệ thống; Giảm cường độ làm việc của các tổ máy hiện hữu, qua đó kéo dài tuổi thọ của thiết bị, tiết kiệm chi phí bảo dưỡng, sửa chữa.

Trong tổng vốn đầu tư dự án hơn 9.220 tỷ đồng thì Tập đoàn Điện lực Việt Nam tự thu xếp khoảng 30%. 70% còn lại là nguồn vốn vay thương mại gồm 4.000 tỷ đồng do Ngân hàng Vietcombank thu xếp, và 70 triệu EUR là vốn vay thương mại nước ngoài không có bảo lãnh chính phủ của Cơ quan phát triển Pháp (AFD).

Gói thầu “Thi công xây lắp công trình thủy điện Hòa Bình mở rộng” là gói thầu lớn nhất của toàn bộ dự án, có giá trị 3.100 tỷ đồng, do liên danh nhà thầu là Tổng công ty Xây dựng Trường Sơn - Công ty cổ phần Xây dựng 47 – Công ty cổ phần Lilama 10 thực hiện.

Phát biểu tại buổi lễ, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc nêu rõ, công trình Thủy Điện Hòa Bình, tiếp theo là Thủy điện Sơn La và Thủy điện Lai Châu là biểu tượng của sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước ta. Công trình Thủy điện Hòa Bình cũng là biểu tượng của mối quan hệ Việt Nam-Liên Xô trước đây cũng như Việt Nam và Liên bang Nga hiện nay. Trong quá trình thi công Nhà máy thủy điện Hòa Bình, đã có 168 cán bộ, kỹ sư, công nhân hy sinh, trong đó có 11 cán bộ kỹ thuật của Liên Xô. Nhà máy hoàn thành đã đóng góp 250 tỷ Kwh/năm cho đất nước, công suất lớn nhất Đông Nam Á lúc bấy giờ.

Với Nhà máy Thủy điện Hòa Bình mở rộng, Thủ tướng đánh giá, khi hoàn thành sẽ mang lại nhiều lợi ích cho đất nước: “Chúng ta nghiên cứu để khởi công Nhà máy thủy điện Hòa Bình giai đoạn 2 chính là thể hiện sự kế thừa và phát huy sáng tạo, phát triển của hệ thống của thế hệ hôm nay, tiếp nối những thế hệ đi trước, để tận dụng nguồn tài nguyên nước quý giá, tạo ra nguồn năng lượng mới đóng góp cho sự phát triển đất nước phồn vinh, thịnh vượng. Chúng ta đang nghiên cứu việc chống lãng phí thì Nhà máy thủy điện Hòa Bình mở rộng tận dụng được dòng nước thừa để phát điện với công suất 480MW. Đây là sáng kiến rất quan trọng của giới nghiên cứu và Tập đoàn Điện lực Việt Nam”.

Đánh giá ngành điện đóng góp lớn vào thành tựu đổi mới của đất nước sau gần 35 năm, Thủ tướng cho biết, ba nhà máy thủy điện Hòa Bình, Sơn La, Lai Châu trên dòng sông Đà có tổng công suất 6.000 MW, đóng góp 30% sản lượng điện quốc gia. Đến nay, ngành điện đã vươn lên đứng thứ hai về công suất điện trong các nước ASEAN, xây dựng nhiều đường dây 500KV, 220kV; giúp tăng trưởng kinh tế và 99,3% số hộ nông thôn có điện. Chỉ số tiếp cận điện năng liên tục được cải thiện và 6 năm qua Việt Nam tăng 129 bậc, vươn lên thứ 27/190 quốc gia và vùng lãnh thổ về chỉ số tiếp cận điện năng.

Đánh giá Dự án Nhà máy Thủy điện Hòa Bình mở rộng là công trình lớn, phức tạp, thi công trong lòng thành phố, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc yêu cầu chủ đầu tư, các nhà thầu và cơ quan liên nỗ lực đoàn kết, thi công đảm bảo chất lượng, an toàn và phấn đấu về đích trước nửa năm.

Từ báo cáo của chủ đầu tư, Thủ tướng cũng cho biết, việc đặt hai tổ máy mới cách đập chính trên 300m, có công suất 480MW không ảnh hưởng đến đập chính của thủy điện Hòa Bình hiện nay. Song, Thủ tướng vẫn nêu thông điệp đối với việc triển khai nhà máy này là an toàn tuyệt đối; an toàn lâu dài; an toàn và phát triển bền vững.

Thủ tướng chỉ đạo UBND tỉnh Hòa Bình cần sớm giải phóng mặt bằng sớm, đảm bảo an ninh, an toàn cho việc thi công. Tập đoàn Điện lực Việt Nam, Ủy ban Quản lý vốn Nhà nước tại doanh nghiệp, các đơn vị liên quan đảm bảo đủ điện, phục vụ phát triển kinh tế, đời sống sinh hoạt, các hoạt động quốc phòng, an ninh của đất nước. Các nhà thầu đảm bảo thi công tuân thủ các quy hoạch, quy định, kịp tiến độ. 

Thủ tướng cho rằng, chỉ có trái tim nhiệt huyết, khát vọng vươn lên, bản lĩnh, niềm tin và sự dũng cảm, tinh thần yêu nước, tinh thần đoàn kết, tự hào dân tộc mới hiện thực hóa mục tiêu phát triển đất nước hùng cường vào năm 2045 như Dự thảo văn kiện trình Đại hộ Đảng toàn quốc lần thứ XIII nêu ra./.