Phát biểu mở đầu phiên họp, Thủ tướng Phạm Minh Chính nêu rõ, phiên họp này nhằm đánh giá tình hình kinh tế-xã hội tháng 4 và 4 tháng qua; đánh giá các trọng tâm, trọng điểm của công tác chỉ đạo, điều hành, lãnh đạo; phân tích, đánh giá các kết quả đạt được, những gì là “đi ngang, đi xuống”, những gì khó khăn, vướng mắc? Phân tích các nguyên nhân khách quan, chủ quan, nhất là nguyên nhân do sự lãnh đạo, chỉ đạo, điều hành của chúng ta, đặc biệt cần lưu ý rút ra bài học kinh nghiệm.

Thủ tướng nêu vấn đề, phải chăng những kết quả đạt được thời gian qua là nhờ chúng ta đã nắm bắt sát tình hình, có phản ứng chính sách kịp thời, hiệu quả? Thủ tướng cũng nhấn mạnh bài học về đề cao trách nhiệm cá nhân, nhất là của các Bộ trưởng, trưởng ngành, các thành viên Chính phủ; vấn đề tăng cường giám sát, kiểm tra phải được triển khai “từ sớm, từ xa, từ cơ sở, ngay từ lúc đầu”, không để tích tụ sai phạm nhỏ thành lớn, “vừa mất thời gian, tiền bạc, con người”. Theo Thủ tướng, nhìn lại từ nhiều vụ việc vừa qua cho thấy, công tác giám sát, kiểm tra đạt hiệu quả thấp.

Thủ tướng nêu rõ, thời gian tới, chúng ta phải dự báo sát tình hình tháng 5 và quý II này có gì mới, đột biến. Từ đó đề ra các nhiệm vụ, giải pháp có tính căn cơ, lâu dài, vừa có tính tình thế trước mắt để hoàn thành nhiệm vụ của năm 2024 theo Nghị quyết 01/NQ-CP; giải quyết những vấn đề tồn đọng, kéo dài, nhất là những việc đã kéo dài 2-3 nhiệm kỳ trong khi chúng ta tại sao có việc thì lại giải quyết rất nhanh. Thủ tướng yêu cầu các cấp, các ngành, địa phương phải thực hiện tinh thần “làm việc nào dứt việc đó” vì thời gian ít, nguồn lực có hạn, yêu cầu cao, công việc nhiều. Thủ tướng nhấn mạnh các trọng tâm tháng 5 như chuẩn bị cho Hội nghị Trung ương và kỳ họp tới của Quốc hội; cùng với đó, giải quyết các vấn đề đột xuất, bất ngờ như hạn hán, bão lũ…

Báo cáo tại phiên họp, Bộ trưởng Kế hoạch và đầu tư Nguyễn Chí Dũng cho biết, tình hình KTXH tháng 4 tiếp tục tiếp tục chuyển biến tích cực, nhìn chung tốt hơn tháng 3 và 3 tháng đầu năm; tính chung 4 tháng đầu năm 2024 đạt được kết quả tốt hơn cùng kỳ năm 2023 trên hầu hết các lĩnh vực. Trong đó, kinh tế tiếp tục duy trì đà phát triển tích vực ở cả 3 khu vực nông nghiệp, công nghiệp, dịch vụ

Sản xuất công nghiệp tháng 4 tăng 0,8% so tháng 3 và tăng 6,3% so cùng kỳ; tính chung 4 tháng tăng 6,0%; trong đó ngành chế biến chế tạo tăng 6,3%; một số địa phương có ngành chế biến, chế tạo tăng cao như các tỉnh Phú Thọ tăng 29,6%; Bắc Giang tăng 24,1%; Hà Nam tăng 15,5%; Bình Phước tăng 15,2%...

Khu vực dịch vụ tiếp tục tăng khá cao; tổng mức bán lẻ hàng hoá và doanh thu dịch vụ tiêu dùng tháng 4 tăng 2% so tháng 3 và tăng 9% so cùng kỳ; tính chung 4 tháng tăng 8,5%. Chỉ số nhà quản trị mua hàng (PMI) tháng 4 đạt 50,3 điểm, trong đó lượng đơn hàng mới tăng mạnh.

Kinh tế vĩ mô ổn định, lạm phát được kiểm soát, các cân đối lớn được bảo đảm. Chỉ số giá tiêu dùng (CPI) tháng 4 tăng 0,07% so với tháng 3; bình quân 4 tháng tăng 3,93%.

Lãi suất huy động và cho vay tiếp tục xu hướng giảm; tỷ giá được điều hành chủ động, linh hoạt, kịp thời. Các cân đối lớn được bảo đảm; trong đó: Thu đủ chi; Xuất đủ nhập; An ninh năng lượng, an ninh lương thực được bảo đảm, xuất khẩu gạo đạt  trên 3,2 triệu tấn, kim ngạch đạt 2,08 tỷ USD, tăng lần lượt 11,7% và 36,5% so với cùng kỳ);  Cân đối cung cầu lao động được bảo đảm.

Xuất khẩu tiếp tục xu hướng tích cực, xuất siêu tăng, góp phần bảo đảm cán cân thanh toán và ổn định tỷ giá. Trong tháng 4, tổng kim ngạch XNK ước đạt 61,20 tỷ USD, tăng 15% so với cùng kỳ. Tính chung 4 tháng tổng kim ngạch XNK đạt 238,9 tỷ USD, tăng 15,2%, trong đó XK tăng 15% (khu vực trong nước tăng 21%, cao hơn khu vực FDI tăng 12,9%); NK tăng 15,4%; xuất siêu 8,4 tỷ USD.

Lĩnh vực du lịch phục hồi mạnh, đã tăng vượt cùng kỳ trước đại dịch;  khách quốc tế tháng 4 đạt gần 1,6 triệu lượt; tính chung 4 tháng đạt 6,2 triệu lượt, tăng 68,3% so với cùng kỳ 2023.

Thu NSNN tăng mạnh, tình hình tài chính - NSNN tiếp tục được cải thiện rõ nét; Đầu tư phát triển tiếp tục đạt kết quả tích cực, tạo động lực thúc đẩy tăng trưởng kinh tế. Giải ngân vốn đầu tư công 4 tháng đạt 17,46% kế hoạch, cao hơn cùng kỳ (15,65%).  Thu hút FDI đạt 9,27 tỷ USD, tăng 4,5% so với cùng kỳ; vốn FDI thực hiện đạt 6,28 tỷ USD, tăng 7,4% so với cùng kỳ, cao nhất trong những năm qua.

Phát triển doanh nghiệp tiếp tục xu hướng tích cực; Các lĩnh vực văn hóa, xã hội được chú trọng; an sinh xã hội được bảo đảm; đời sống nhân dân được cải thiện; Cải cách hành chính được đẩy mạnh, nhất là cắt giảm, đơn giản hoá thủ tục hành chính; phòng chống tham nhũng, tiêu cực được đẩy mạnh, góp phần củng cố niềm tin trong Nhân dân. Chính trị - xã hội ổn định; quốc phòng, an ninh được giữ vững; trật tự an toàn xã hội được bảo đảm; đối ngoại, hội nhập quốc tế được đẩy mạnh; uy tín, vị thế đất nước được nâng lên.

Nhiều tổ chức, chuyên gia quốc tế tiếp tục đánh giá cao kết quả và triển vọng của kinh tế Việt Nam. ADB dự báo năm 2024 Việt Nam tăng trưởng 6%, Ngân hàng HSBC dự báo 6,3%; Ngân hàng Standard Chartered dự báo 6,7%; Xếp hạng môi trường kinh doanh tăng 12 bậc. Chỉ số đổi mới sáng tạo toàn cầu xếp hạng 46/132, tăng 2 bậc. Chỉ số hạnh phúc xếp thứ 54, tăng 11 bậc so với năm 2023.

Sau khi nghe các ý kiến phát biểu, kết luận phiên họp, Thủ tướng Phạm Minh Chính đã chỉ rõ những kết quả đạt được, những tồn tại, hạn chế và khó khăn thách thức. Đặc biệt phân tích về nguyên nhân kết quả đạt được, Thủ tướng khẳng định, có được những kết quả trên là nhờ có sự lãnh đạo, chỉ đạo sâu sát của Trung ương, Bộ Chính trị, Ban Bí thư, đứng đầu là đồng chí Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng, sự đồng hành, phối hợp chặt chẽ, tích cực của Quốc hội và các cơ quan trong hệ thống chính trị; sự tham gia, ủng hộ của Nhân dân, doanh nghiệp; sự hợp tác, giúp đỡ của bạn bè quốc tế; đặc biệt là sự vào cuộc quyết liệt, chỉ đạo sâu sát, có trọng tâm, trọng điểm của Chính phủ, các cấp, các ngành, các địa phương.

Về nguyên nhân hạn chế, tồn tại, Thủ tướng đã chỉ rõ nguyên nhất khách quan và chủ quan trong đó nêu rõ,việc tổ chức thực thi pháp luật, chính sách vẫn là khâu yếu; sự tự lực, tự cường của một số cơ quan, đơn vị chưa cao; năng lực và trách nhiệm của một bộ phận cán bộ, công chức chưa đáp ứng yêu cầu; việc phân cấp, phân quyền một số lĩnh vực còn vướng mắc; một bộ phận cán bộ, công chức né tránh, đùn đẩy, sợ trách nhiệm, vai trò người đứng đầu có lúc, có nơi chưa được phát huy; việc nắm tình hình, tham mưu, phản ứng chính sách trong một số trường hợp còn bị động, bất ngờ, chưa kịp thời, hiệu quả…

Về bài học kinh nghiệm, Thủ tướng đã nhấn mạnh 5 kinh nghiệm là: Phải tăng cường đoàn kết, thống nhất trong nội bộ từng cơ quan, đơn vị; đoàn kết trong cả hệ thống chính trị; đoàn kết toàn dân; Phải nắm chắc tình hình thực tiễn, phản ứng chính sách kịp thời, linh hoạt, hiệu quả; tích cực, chủ động giải quyết công việc theo chức năng, nhiệm vụ, thẩm quyền; có trọng tâm, trọng điểm; kiên định, bản lĩnh, quyết tâm cao, không né tránh, đùn đẩy trách nhiệm; Đẩy mạnh phân cấp phân quyền, tăng cường kiểm tra giám sát, kiểm soát quyền lực; tập trung 3 đột phá chiến lược; Công tác lãnh đạo chỉ đạo điều hành phải có trọng tâm trọng điểm, phải làm việc nào dứt việc đó, tinh thần là không dàn trải, dây dưa.

Về quan điểm định hướng, nhiệm vụ, giải pháp chủ yếu trong tháng 5 và thời gian tới, Thủ tướng yêu cầu, bám sát Nghị quyết Đại hội XIII của Đảng, các nghị quyết, chỉ đạo của Trung ương, Bộ Chính trị, lãnh đạo chủ chốt. Phát huy tinh thần chủ động, tích cực, đổi mới, sáng tạo, dám nghĩ, dám làm, bảo đảm hiệu quả trong chỉ đạo điều hành.

Kiên quyết không lùi bước trước khó khăn, kiên định mục tiêu đề ra với quyết tâm cao hơn, nỗ lực lớn hơn, hành động quyết liệt, hiệu quả hơn. Lấy nội lực là cơ bản, chiến lược, lâu dài, quyết định; ngoại lực là quan trọng, đột phá. Tập trung tháo gỡ khó khăn, thúc đẩy sản xuất kinh doanh, tạo công ăn việc làm, sinh kế cho người dân.

Nắm chắc diễn biến tình hình trong nước, quốc tế; nâng cao năng lực phân tích, dự báo; phản ứng chính sách kịp thời, hiệu quả. Đẩy mạnh phân cấp, phân quyền, phân bổ nguồn lực, nâng cao năng lực thực thi gắn với tăng cường kiểm tra, giám sát.

Tăng cường đoàn kết, thống nhất; giữ gìn kỷ luật, kỷ cương hành chính. Kịp thời tháo gỡ những điểm nghẽn, khó khăn, vướng mắc; chủ động giải quyết theo thẩm quyền, không trông chờ ỷ lại và kịp thời đề xuất, kiến nghị những vấn đề vượt thẩm quyền.

Trong mọi trường hợp phải bảo đảm ổn định chính trị - xã hội; củng cố quốc phòng, an ninh; tăng cường đối ngoại, hội nhập quốc tế và đẩy mạnh thông tin, tuyên truyền, tạo đồng thuận của xã hội.  

Về các nhiệm vụ, giải pháp chủ yếu, Thủ tướng yêu cầu, chuẩn bị tốt phục vụ kỳ họp thứ 7 của Quốc hội; Tiếp tục điều hành chính sách tiền tệ chủ động, linh hoạt, kịp thời, hiệu quả; Bảo đảm hài hoà giữa tỷ giá và lãi suất, cung ứng đủ vốn tín dụng cho nền kinh tế; kiểm soát chặt chẽ tình hình nợ xấu.

Phấn đấu quyết liệt tăng thu, tiết kiệm chi NSNN; Sớm trình cấp có thẩm quyền về miễn, giảm, gia hạn thuế, phí, lệ phí nhằm hỗ trợ cho doanh nghiệp, người dân; Phát triển lành mạnh, an toàn, hiệu quả các thị trường chứng khoán, trái phiếu, BĐS, vàng…; xử lý nghiêm các vi phạm; Tăng cường quản lý giá cả, thị trường, có lộ trình phù hợp điều chỉnh giá các mặt hàng do Nhà nước quản lý, các dịch vụ công; Tiếp tục làm mới các động lực tăng trưởng truyền thống và thúc đẩy các động lực tăng trưởng mới

Tạo thuận lợi thu hút, giải ngân đầu tư xã hội; tăng cường các dự án hợp tác công tư, thu hút FDI có chọn lọc…Củng cố các thị trường truyền thống, mở rộng các thị trường mới; có giải pháp kịp thời, hiệu quả hỗ trợ DN đáp ứng các tiêu chuẩn mới, tiêu chuẩn xanh…

Tăng cường kết nối cung cầu, kích cầu tiêu dùng trong nước; tăng cường xúc tiến thương mại, đẩy mạnh khuyến mại, giảm giá, thực hiện cuộc vận động “Người Việt Nam ưu tiên dùng hàng Việt Nam”.

Đồng thời, thúc đẩy mạnh mẽ các động lực tăng trưởng mới; Đẩy mạnh giải ngân vốn đầu tư công, 03 CTMTQG; coi đây là nhiệm vụ chính trị trọng tâm của Bộ, ngành, địa phương.

Tập trung hoàn thiện thể chế, pháp luật, cải cách thủ tục hành chính, đẩy mạnh chuyển đổi số quốc gia; Khẩn trương ban hành kế hoạch thực hiện và triển khai các Quy hoạch đã được phê duyệt và hoàn thành việc phê duyệt các quy hoạch còn lại. Đặc biệt lưu ý triển khai 5 quy hoạch vùng vừa được ban hành và tổng kết, đánh giá 1 năm triển khai thực hiện các Nghị quyết của Bộ Chính trị về phát triển 6 vùng KTXH.

Đẩy mạnh cơ cấu lại sản xuất công nghiệp theo hướng hiện đại; Tập trung tháo gỡ khó khăn, thúc đẩy công nghiệp chế biến chế tạo, công nghiệp phụ trợ; Đẩy nhanh tiến độ các dự án quy mô lớn, công nghệ cao, lan tỏa mạnh mẽ.

Đặc biệt lưu ý bảo đảm cung ứng đủ điện, xăng dầu trong mọi tình huống; triển khai hiệu quả Quy hoạch Điện VIII; đẩy nhanh tiến độ các dự án đang triển khai để sớm đưa vào khai thác.

Khẩn trương hoàn thiện, trình ban hành cơ chế, chính sách đối với: Mua bán điện trực tiếp giữa đơn vị phát điện và khách hàng sử dụng điện lớn; khuyến khích phát triển điện mặt trời áp mái lắp đặt tại nhà dân, cơ quan công sở, khu công nghiệp tự sản, tự tiêu; phát triển điện khí, điện gió ngoài khơi, ven bờ.

Tận dụng tốt cơ hội xuất khẩu nông sản; Chú trọng công tác gỡ "thẻ vàng" (IUU); Chủ động xây dựng kế hoạch điều tiết, bảo đảm đủ nước cho sản xuất nông nghiệp, sản xuất điện, sinh hoạt của người dân; Tổ chức thực hiện hiệu quả phòng, chống cháy rừng với phương châm “4 tại chỗ”.

Phát triển mạnh các ngành dịch vụ có tiềm năng, lợi thế, ứng dụng công nghệ cao; tiết giảm chi phí vận tải, logistics; Đẩy mạnh thu hút du lịch; tăng cường quản lý giá dịch vụ du lịch, lưu trú, ăn uống, nhất là mùa du lịch hè sắp tới.

Tiếp tục xử lý các vấn đề tồn đọng, kéo dài; Các tập đoàn kinh tế, tổng công ty nhà nước đẩy mạnh đầu tư, nhất là các dự án có quy mô lớn, có sức lan tỏa cao.

Chú trọng các lĩnh vực văn hoá, xã hội, môi trường; bảo đảm ASXH, đời sống Nhân dân;Tăng cường quốc phòng, an ninh; bảo đảm an ninh trật tự, phòng chống tội phạm; đẩy mạnh phòng chống tham nhũng, tiêu cực. Đặc biệt, chuẩn bị tổ chức tốt Kỷ niệm 70 năm Chiến thắng lịch sử Điện Biên Phủ.

Triển khai chu đáo, thực chất, hiệu quả các hoạt động đối ngoại của Lãnh đạo cấp cao. Nhanh chóng cụ thể hóa, khai thác có hiệu quả các điều ước, thỏa thuận quốc tế. Tăng cường công tác thông tin, truyền thông, tạo đồng thuận xã hội; Tích cực triển khai các nhiệm vụ của Tiểu ban KTXH Đại hội XIV của Đảng, bảo đảm tiến độ, chất lượng.