cổng thông tin điện tử ĐÀI TIẾNG NÓI VIỆT NAM
Tháo gỡ rào cản thể chế để đổi mới thực chất
Cập nhật: 7 giờ trước
VOV.VN - Đó là nhận định của PGS.TS Lê Quốc Lý - nguyên Phó Giám đốc Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh, khi trao đổi với phóng viên Báo Điện tử Tiếng nói Việt Nam.
Chống tham nhũng tiếp tục đi vào chiều sâu
PV: Nhìn lại 5 năm thực hiện Nghị quyết Đại hội XIII của Đảng, xin ông cho biết những dấu ấn nổi bật trong công tác xây dựng, chỉnh đốn Đảng?
PGS.TS Lê Quốc Lý: Nhìn lại nhiệm kỳ XIII của Đảng, chúng ta thấy có sự chuyển biến rất tích cực, với nhiều dấu ấn nổi bật trong việc kết hợp hài hòa, nhuần nhuyễn hơn giữa "xây" và "chống". Đặc biệt là, công tác cán bộ tiếp tục được coi trọng hơn, đúng mức hơn, gắn kết chặt chẽ với công tác xây dựng, chỉnh đốn Đảng nói chung, phòng chống tham nhũng, lãng phí, tiêu cực nói riêng.
Đồng thời kiên quyết ngăn chặn, đẩy lùi và xử lý nghiêm minh những cán bộ, đảng viên suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, biểu hiện "tự diễn biến", "tự chuyển hóa", bất kể người đó là ai với tinh thần “không có vùng cấm”, “không có ngoại lệ”.
Việc này thể hiện sự kiên quyết, gương mẫu, nghiêm minh, nhân văn của Đảng, đồng thời có tác dụng giáo dục, cảnh tỉnh, cảnh báo, răn đe trong đội ngũ cán bộ, công chức, đảng viên.
Gần đây nhất, tại hội nghị Trung ương 12 vừa qua, lần đầu tiên Trung ương đã kỷ luật một cách dứt khoát, không né tránh, không có vùng cấm đối với 3 cựu lãnh đạo cấp cao trong vị trí “tứ trụ” với hình thức cách tất cả các chức vụ trong Đảng.
Cùng với đó, công tác phòng, chống tham nhũng, lãng phí, tiêu cực tiếp tục được triển khai quyết liệt, bài bản, góp phần tăng cường, củng cố niềm tin, tạo sự đồng thuận, đồng lòng trong cán bộ, đảng viên và nhân dân.
Công tác cải cách hành chính của Đảng cũng được thực hiện rất tốt. Các thủ tục của Đảng ngày càng công khai, minh bạch hơn. Tất cả các nghị quyết, chỉ thị đã lan tỏa đến từng đảng viên một cách nhanh chóng và kịp thời bằng hệ thống trực tuyến. Thông qua hệ thống trực tuyến, hàng triệu đảng viên có thể biết ngay được tinh thần của các nghị quyết. Rõ ràng, trong cách làm, cách xử lý các vấn đề trong công tác xây dựng Đảng đều đã tốt hơn so với trước đây.
PV: Công cuộc đấu tranh, phòng chống tham nhũng, lãng phí, tiêu cực thời gian qua được đánh giá rất nghiêm, nhưng cũng có ý kiến đặt vấn đề thực tế là tham nhũng vẫn tăng. Ý kiến của ông như thế nào?
PGS.TS Lê Quốc Lý: Ta phải thấy rằng, tham nhũng đã và đang tiếp tục được phanh phui tốt hơn, quyết liệt hơn. Nhưng sự phanh phui, quyết liệt hơn không có nghĩa là tham nhũng tăng. Bởi vì giống như bệnh trong cơ thể, khi chúng ta phát hiện ra bệnh thì phải chữa, không thể nói là bệnh nhiều mà phải khẳng định là ta đang chữa để cơ thể khỏi dần.
Tôi nghĩ rằng, kết quả của phòng, chống tham nhũng, lãng phí, tiêu cực đang ngày càng tốt hơn dưới sự chỉ đạo của Tổng Bí thư Tô Lâm, cùng với sự vào cuộc của cả hệ thống chính trị, chắc chắn tham nhũng sẽ dần dần bớt đi.
Đặc biệt, cải cách hành chính vừa qua cho thấy, bộ máy cấp bộ đã gọn nhẹ, cắt giảm các thủ tục rườm rà… Mô hình chính quyền địa phương 2 cấp được vận hành, không còn cấp trung gian (quận, huyện) như trước, cùng với cơ chế giám sát, kiểm soát minh bạch thì tham nhũng sẽ ít đi.
Hay như chỉ đạo vừa qua về việc thúc đẩy thanh toán không dùng tiền mặt, giúp nâng cao tính minh bạch của các giao dịch trong nền kinh tế, góp phần quan trọng trong việc ngăn ngừa tham nhũng. Đây còn là công cụ quan trọng trong công tác phòng, chống rửa tiền, ngăn ngừa tẩu tán tài sản khi phát sinh tham nhũng. Những thay đổi đó là rất tốt, khiến cho những ai có ý đồ tham nhũng sẽ phải chùn tay.
Rõ ràng, công tác đấu tranh phòng chống tham nhũng đang ngày càng tốt hơn, và đại đa số nhân dân tin tưởng cuộc đấu tranh này tiếp tục được triển khai quyết liệt, phục vụ hiệu quả mục tiêu phát triển kinh tế - xã hội ở mức cao hơn.
Phát huy tốt cơ chế kiểm tra, giám sát, kiểm soát quyền lực
PV: Thời gian qua, Đảng và Nhà nước tập trung cao độ thực hiện đột phá về xây dựng, hoàn thiện thể chế pháp luật với nhiều chủ trương, quan điểm mới, vừa phục vụ các nhiệm vụ chiến lược, vừa khắc phục những sơ hở, bất cập. Theo ông, những quy định này ra đời đã tạo ra “lồng cơ chế” hiệu quả để ngăn ngừa tình trạng lạm quyền, lộng quyền hay chưa?
PGS.TS Lê Quốc Lý: Vừa qua, Đảng và Nhà nước rất quan tâm đến câu chuyện đổi mới và cải cách thể chế, bởi như Tổng Bí thư Tô Lâm đã nói: “Điểm nghẽn của mọi điểm nghẽn là thể chế”. Các cơ quan đã được yêu cầu rà soát luật, tháo gỡ rào cản thể chế để đổi mới thực chất chứ không chỉ hô khẩu hiệu. Đặc biệt, vừa qua Bộ Chính trị đã ban hành “bộ tứ nghị quyết trụ cột” - thể hiện tư duy chiến lược, tinh thần cải cách và khát vọng phát triển, giúp nước ta “cất cánh” từ năm 2025 - năm bản lề mở ra kỷ nguyên vươn mình của dân tộc.
Về thể chế vĩ mô như sắp xếp tinh gọn bộ máy, giảm các bộ ngành, minh bạch chức năng, nhiệm vụ của các bộ, ngành, bỏ cấp trung gian, giảm bớt thủ tục hành chính, quy định rườm rà, đặc biệt là dứt khoát bỏ tư duy không quản được thì cấm.
Tôi cho rằng, chúng ta đã cải cách tốt nhưng phải cải cách hơn nữa, nhất là Luật Đất đai, Luật Phòng chống tham nhũng… từng bước hoàn thiện cơ chế phòng ngừa chặt chẽ, phát hiện, xử lý kịp thời, nghiêm minh để “không thể”, “không dám”, “không muốn”, “không cần” tham nhũng.
PV: Một trong những yêu cầu thời gian tới là công tác phòng, chống tham nhũng, lãng phí, tiêu cực phải được tăng cường đồng bộ với quá trình vận hành chính quyền địa phương 2 cấp - làm quyết liệt ngay từ đầu, ngay từ khi bắt đầu vận hành. Theo ông, điều này có góp phần xây dựng bộ máy chính quyền địa phương hai cấp thực sự liêm chính, gần dân, sát dân?
PGS.TS Lê Quốc Lý: Công việc trong thời gian tới tôi cho là rất nhiều, đặc biệt là cấp xã bởi hiện nay chúng ta phân cấp cho xã rất nhiều. Bên cạnh việc tập huấn cho cán bộ cơ sở một cách minh bạch, luật pháp cũng cần quy định rõ ràng, cùng với đó là chế độ thưởng phạt nghiêm minh theo hiệu quả công việc.
Để chống tham nhũng hiệu quả, cần có nhiều giải pháp đồng bộ, trong đó, việc đảm bảo đời sống cán bộ, công chức đủ sống là một yếu tố quan trọng. Khi cán bộ có thu nhập ổn định, đáp ứng được nhu cầu sinh hoạt, họ sẽ ít có động cơ tham nhũng hơn.
Đặc biệt là phát huy tốt cơ chế kiểm tra, giám sát, kiểm soát quyền lực. Giám sát bằng kết quả thu được từ ý kiến nhân dân và kết quả giải quyết các công việc cụ thể. Thực tiễn cho thấy, nơi nào làm tốt kiểm tra, giám sát, nơi đó tổ chức Đảng hoạt động hiệu quả, cán bộ, đảng viên giữ vững kỷ luật, kỷ cương và nhận được sự tin tưởng của nhân dân.
Đặc biệt, một trong những giải pháp để chống tham nhũng đó là thường xuyên luân chuyển, đổi vị trí công tác đối với cán bộ, công chức, viên chức và người có thẩm quyền, người được giao nhiệm vụ tham mưu, đề xuất trong cấp phát, quản lý, sử dụng tài chính, tài sản công, để không ai ngồi “mọc rễ” quá lâu ở một vị trí, từ đó sinh ra nhiều thói hư, tật xấu.
Cùng với đó là bố trí cán bộ chủ chốt không phải là người địa phương để tránh các mối thân quen, họ hàng, gia đình thân thiết chi phối hiệu quả công việc; không hình thành các “dây rợ” với nhau để tha hóa. Luân chuyển cũng là cơ hội cho cán bộ được cọ xát, va chạm nhiều với vị trí công việc để họ có trình độ đa dạng hơn, kiến thức hiểu biết rộng hơn khi giải quyết nhiệm vụ.
PV: Xin cảm ơn ông!
Từ khóa: tham nhũng, thể chế, tham nhũng, xây dựng Đảng, đại hội XIII của Đảng
Thể loại: Nội chính
Tác giả: kim anh/vov.vn (thực hiện)
Nguồn tin: VOVVN
Chương trình đã phát
Nghe và xem trực tuyến
