VOV.VN - Sống ở nơi từng là đất trồng chè nức tiếng vùng Đông Bắc hơn nửa thế kỷ, người dân huyện Hải Hà (tỉnh Quảng Ninh) không chỉ đang dần “hồi sinh” vùng chè truyền thống mà còn hướng tới sản xuất bền vững, đưa thương hiệu vươn xa.
Là nơi chuyển tiếp giữa vùng núi cao biên giới và miền biển phía đông tỉnh Quảng Ninh, huyện Hải Hà có nhiều điều kiện khí hậu, thổ nhưỡng thích hợp để canh tác cây chè. Từ những năm 1960, tại đây đã hình thành Nông trường chè Đường Hoa Cương với quy mô và sản lượng không ngừng mở rộng.
Lịch sử “đi Tây” của chè Đường Hoa Cương vẫn được các bậc lão niên là công nhân nông trường năm xưa tự hào kể lại. “Trong thập kỷ 70 của thế kỷ XX, hàng nghìn tấn chè khô được chế biến giao nộp cho Nhà nước nhằm phục vụ công nhân mỏ, nhân dân trong tỉnh và tham gia chương trình xuất khẩu chè sang các nước Đông Âu. Năm 1972, sản phẩm chè xanh của Nông trường Đường Hoa Cương được xếp hạng chè ngon trong ngành và được tuyển chọn phục vụ Hội nghị Paris” (trích Lịch sử Đảng bộ xã Quảng Long 1946-2016)
Tuy vậy, hiện nay, giá trị cây chè Hải Hà vẫn đang ở mức thấp so với nhiều vùng chè trên cả nước. Một thời gian dài canh tác theo lối truyền thống, nương chè nhanh bị xuống cấp, chất lượng vệ sinh an toàn của chè nguyên liệu chưa đảm bảo, sản phẩm chủ yếu sơ chế để xuất khẩu Trung Quốc, Trung Đông… là những nguyên nhân khiến vùng chè từng rơi vào “khủng hoảng”, nhiều người nông dân chuyển đổi cây trồng, bỏ diện tích chè cằn cỗi…
Giờ đây, tới thăm Hải Hà với những nương chè bạt ngàn xanh mướt, nhiều người đi xa về không khỏi ngạc nhiên. Toàn huyện có hơn 800ha chè, hơn 2.000 hộ dân hoạt động sản xuất chè, năng suất bình quân 7,5 – 8 tấn/ha/năm. Đây là kết quả của Đề án tổng thể phát triển vùng chè tập trung chất lượng cao trên địa bàn huyện Hải Hà giai đoạn 2016- 2020, hỗ trợ chuyển đổi giống, ứng dụng kỹ thuật, tiêu thụ…
Mỗi buổi sớm, bà Phạm Thị Lởi lại cùng những người nông dân thôn 7, xã Quảng Long lên nương hái chè: “Chúng tôi thay thế giống chè trung du cũ bằng giống mới như Ngọc Thuý, Hương Bắc Sơn… năng suất lên tới 12 tấn/ha/năm, giá bán cũng tăng lên 10.000 đồng/kg. Riêng Quảng Long đã có hơn 20ha chè thâm canh an toàn theo tiêu chuẩn VietGAP, bón phân hữu cơ, vi sinh, không dùng phân hoá học để lá chè không đắng, giữ được hương thơm, vị ngon”.
Máy móc cơ giới hoá đã lên nương để hỗ trợ cho người nông dân trong các khâu từ trồng, chăm sóc cho đến thu hái. Hái máy cho năng suất gấp 4-5 lần, tuy vậy loại chè hái tay làm nguyên liệu sản xuất chè chất lượng cao vẫn được ưa chuộng với giá thu mua cao, lên tới 30.000 đồng/kg.
Những búp chè tươi non được hái với tiêu chuẩn “1 tôm 2 lá”, và chỉ được hái vào sáng sớm, khi còn ngậm sương mai. Những người có kinh nghiệm lâu năm ở vùng chè còn căn cứ vào thời tiết, ánh nắng mặt trời, mùa vụ để chọn giờ hái thích hợp, giúp búp chè tươi, giòn nhất.
Các nẻo đường dẫn tới nương chè rộn ràng mỗi sớm mai. Chè sau khi hái được thu mua về các xưởng và chế biến ngay trong ngày.
Hiện Hải Hà đã thành lập nhiều tổ chế biến chè, phân công rõ ràng từ khâu thu mua nguyên liệu đầu vào, phân dòng sản phẩm chế biến và thị trường tiêu thụ, giúp việc chế biến sản xuất liên kết tập trung, không còn manh mún, nhỏ lẻ như trước.
Anh Lê Văn Thắng là chủ 1 trong 4 cơ sở chế biến chính tại xã Quảng Long, cũng là Tổ trưởng Tổ sản xuất chè an toàn chất lượng cao với 9 hội viên. Chịu khó học hỏi, mạnh dạn đầu tư mở rộng dây chuyền sản xuất với sự hỗ trợ từ địa phương, anh Thắng đã chuẩn hoá các quy trình hấp, vò, sao lăn… để sản phẩm đầu ra có chất lượng cao nhất: “Giá chè thành phẩm của tôi từ 200.000 - 400.000 đồng/kg, làm ra đến đâu hết đến đó, riêng năm ngoái còn thiếu chè bán”.
Sản lượng chè khô của huyện đạt khoảng 1.500 tấn/năm. Hiện sản phẩm chè Đường Hoa đã có nhãn hiệu tập thể và chỉ dẫn địa lý, xếp hạng 4 sao trong Chương trình OCOP Quảng Ninh với bao bì hoàn thiện, tem nhãn, mã vạch truy xuất nguồn gốc...
Chè khô thành phẩm khi pha có hương thơm mát, chát nhẹ nhưng hậu vị ngọt, đậm đà được nhiều người yêu thích. Tuy vậy, người tiêu dùng vẫn còn băn khoăn khi các mặt hàng có chất lượng cao chưa nhiều, chưa đa dạng mẫu mã, người trồng chè mong muốn đầu ra ổn định hơn, việc xúc tiến thương mại, quảng bá sản phẩm rộng rãi hơn.
Giai đoạn 2022-2025, Hải Hà triển khai Dự án tái cơ cấu lại ngành chè thông qua việc ứng dụng tiến bộ kỹ thuật trong sản xuất và chế biến; tổ chức quảng bá và xây dựng kênh tiêu thụ sản phẩm chè, mục tiêu đến năm 2025 đạt 900 ha diện tích chè, sản lượng búp tươi đạt hơn 8.000 tấn, trị sản xuất chè đạt gần 65 tỷ đồng. Cùng với đó là giới thiệu, xây dựng vùng chè thành điểm du lịch sinh thái, tổ chức ngày hội chè… để người nông dân có thể gắn bó với vùng chè, “sống nhờ cây chè” một cách bền vững./.
Từ khóa: Nông trường chè Đường Hoa Cương, xuất khẩu chè, giá trị cây chè Hải Hà, chè Đường Hoa Cương, Quảng Ninh
Sơn La tiêu thụ khoảng hơn 4.500 tấn dâu tây
Từ khóa: Nông trường chè Đường Hoa Cương, xuất khẩu chè, giá trị cây chè Hải Hà, chè Đường Hoa Cương, Quảng Ninh
Thể loại: Kinh tế
Chương trình đã phát
Nghe và xem trực tuyến
