VOV.VN - Người Chàng Sơn gọi nghề làm quạt giấy là “nghề kết quạt”. Đến nay làng nghề vẫn truyền lưu câu thơ về “Hội đồng tiên quạt” để giải thích xuất xứ của tên gọi cổ này: “Tiên đồng hội quạt, hội đồng tiên/Lương duyên kết quạt, giải tâm phiền/Phiền tâm quạt, tay đưa gió/Gió đưa tay quạt, hội đồng tiên”.
“Làng quạt giấy Chàng Sơn” là tên gọi được nhiều người biết đến của làng Chàng Sơn nổi tiếng với nghề làm quạt giấy, quạt lụa truyền thống (nay thuộc xã Thạch Xá, thành phố Hà Nội).
Với người Chàng Sơn, chiếc quạt lụa, quạt giấy không chỉ là chiếc quạt làm mát mẻ những buổi trưa hè. Chiếc quạt còn là công cụ để giải tỏa những bức bí, phiền não của con người.
Để có được một chiếc quạt lụa, quạt giấy như ý, người nghệ nhân phải bỏ nhiều công sức.
Từ việc chọn tre làm nan, lựa giấy, lụa để làm cánh quạt… cho đến việc vẽ tranh, đề thơ lên những chiếc “quạt hội đồng tiên”.
Theo chị Minh Hương, chủ sơ sở làm quạt Minh Bằng cho biết, loại quạt thông thường được dán bằng giấy dó, giấy điệp hoặc lụa mỏng.
Khi phất giấy, lụa cho nan quạt phải khéo léo, tỉ mỉ, sao cho không bị nhàu, nhăn thì mới thuận tiện cho công việc vẽ trang trí lên quạt.
Lụa để làm quạt cũng có nhiều loại, tuy nhiên những năm trở lại đây, loại vải lụa phổ biến được sử dụng là the mỏng để quạt vừa nhẹ lại có độ bền cao.
Các công đoạn làm quạt giấy đều được làm thủ công, đòi hỏi sự khéo léo của người thợ trong từng công đoạn.
Từ khâu chuẩn bị nan tre làm khung, nan mây làm viền đều được chế tác thủ công.
Chốt cán quạt cũng dựa theo kích thước quạt để áp dụng những kỹ thuật khác nhau như dùng đinh tán hay bắt vít.
Khi vẽ cũng cần tính toán kỹ lưỡng từng nét cọ sao cho khi gấp quạt, bức tranh không bị méo các chi tiết như người, cảnh vật.
Các loại quạt của Chàng Sơn rất đa dạng, bao gồm quạt giấy, quạt ghép, quạt the, quạt thư pháp, quạt lụa... Trong đó, quạt the vẫn được yêu thích nhất nhờ tính thẩm mỹ và độ bền cao.
Trong những ngày Lễ mừng Quốc khánh vừa qua, những chiếc quạt giấy in hình cờ đỏ sao vàng tràn ngập các phố phường Hà Nội, theo bước người dân đi xem diễu binh, diễu hành, góp phần tạo nên không khí rực rỡ sắc màu tổ quốc tại Thủ đô Hà Nội trong ngày Quốc khánh.
Chủ cơ sở Minh Bằng cho biết, mẫu quạt giấy in hình cờ đỏ sao vàng đang rất được ưa chuộng trên cả nước. Trong nửa cuối tháng 8 vừa qua, chỉ riêng cơ sở Minh Bằng đã xuất xưởng gần 10 vạn quạt giấy in hình cờ đỏ sao vàng.
Sau ngày Quốc khánh, các cơ sở sản xuất quạt giấy lại bắt tay sản xuất quạt nghệ thuật và chuẩn bị các mẫu hàng phục vụ mùa lễ hội năm cuối năm.
Theo các nghệ nhân làm quạt cho biết, bên cạnh các sản phẩm quạt phục vụ nhu cầu sử dụng thông thường, các loại quạt lụa trang trí nghệ thuật, quạt múa đồng diễn… của làng nghề cũng rất nổi tiếng.
Quạt tranh nghệ thuật, quạt trang trí nội thất kích thước lớn cũng được yêu thích và thường xuyên có khách đặt hàng. Đây cũng là dòng sản phẩm giúp làm nên thương hiệu "Quạt giấy Chàng Sơn" nổi tiếng tại các hội chợ trên cả nước.
Từ thế kỷ 19, sản phẩm quạt của làng đã vang danh trong và ngoài nước. Đến thời điểm hiện tại, làng nghề quạt giấy Chàng Sơn không chỉ bảo tồn những nét đẹp truyền thống làng nghề mà còn đóng góp quan trọng vào sự phát triển kinh tế, văn hóa và du lịch địa phương. Đây là minh chứng sinh động cho sự khéo léo, sáng tạo và tâm huyết của các nghệ nhân Việt Nam qua nhiều thế hệ.
VOV.VN - Những ngày nắng nhẹ trên sân phơi lụa của làng nghề dệt lụa Nha Xá, xã Mộc Nam, huyện Duy Tiên, tỉnh Hà Nam. Hoà trong nhịp thoi đưa rộn rã đầu thôn cuối xóm là những khoảng không gian rực rỡ sắc màu của lụa.
Từ khóa: Chàng Sơn, Chàng Sơn, Thạch Thất, Thạch Xá, quạt giấy, quạt lụa, làng nghề thủ công truyền thống
Từ khóa: Chàng Sơn, Chàng Sơn, Thạch Thất, Thạch Xá, quạt giấy, quạt lụa, làng nghề thủ công truyền thống
Thể loại: Văn hóa - Giải trí
Chương trình đã phát
Nghe và xem trực tuyến
