Buổi trưa nắng nóng, ông Lê Trung Nhân, trú thôn 2, xã Ia Krái, huyện Ia Grai vẫn cùng vợ đi nhặt điều rụng. Ông chia sẻ, gia đình có 4000 m2 trồng điều, năm nay thu chẳng được bao nhiêu.

"Giá thấp, mất mùa, thu thì chắc khoảng được 3 đến 4 tạ hạt, trừ chi phí ra thì không còn bao nhiêu. Bệnh thì rệp sáp, sương muối, giá cả bấp bênh quá giờ giá thị trường có 21.000 đồng đến 22.000 đồng 1kg thì thấp. Nếu mọi năm bình bình thì cũng thu được 7 đến 8 tạ hạt, nhưng 2 năm nay thì giá cả thấp, cây hay sâu bệnh mà thời tiết thì ngày càng khắc nghiệt” - ông Nhân chia sẻ.

Ông Tống A Tám, thôn trưởng thôn 3, xã Ia Tô, huyện Ia Grai có 60 cây điều trồng xen trong vườn cà phê. Cây điều sinh trưởng phát triển tốt nhờ được hưởng chế độ chăm sóc của cây cà phê. Thế nhưng năm nay ông Tám ước sản lượng điều chỉ đạt một nửa so với năm ngoái vì sương muối và sâu bệnh hại.

Theo ông Tám: "Năm ngoái chỉ có mấy chục cây điều thôi mà sản lượng lên tới 1,6 tấn. Bây giờ theo như thời tiết vụ mùa năm nay bà con rất lo vì sâu bọ, bà con bơm 2 lần thuốc, có người 3 lần thuốc nhưng cũng không diệt hết được. Nhưng nặng nhất vẫn là sương muối, sương muối tới đâu là khô lá tới đó, thiệt hại cho bà con rất nặng về nguồn thu nhập từ hạt điều”.

Ông Rơ Mah K’lin, Phó chủ tịch UBND xã Ia Tô cho biết, hiện người dân đang tích cực thu hoạch điều chín rộ, chủ yếu là tự thu hái chứ không thuê lao động do nguồn thu thấp.

“Điều năm nay thất thu bà con rất lo lắng, mất mùa khoảng 30% trên địa bàn xã. Giá thu mua thì năm nay chỉ 21.000 - 22.000 đồng/kg điều. Theo đánh giá của xã thì năm nay phát triển kinh tế về cây điều thì kém hiệu quả” - ông Rơ Mah K’lin cho biết.

Bà Trương Thị Thảo, một thương lái trên địa bàn huyện Ia Grai cho biết, cây điều mất mùa, hạt nhỏ, nhân lép, giá lại thấp nên việc mua bán cũng khó khăn. Mọi năm bà nhập mua khoảng 500 tấn hạt điều thì năm nay chưa được một nửa.

"Năm nay điều mất mùa lắm, mọi năm điều người ta thu 1 ha được khoảng 2 - 3 tấn thì năm nay chỉ được vài tạ. Điều năm nay thấy xấu hơn mọi năm, hàng năm được mùa hạt điều láng, đẹp, năm nay xù xì xấu sơn nên thu mua cũng khó hơn, các công ty họ mua lại họ cũng ép giá, nói chung là buôn bán không ăn thua” - bà Thảo chia sẻ.

Ông Nguyễn Văn Đông, Phó chủ tịch UBND huyện Ia Grai cho biết, huyện có xấp xỉ 6.000 ha điều. Đây được xem là cây giảm nghèo bởi phù hợp với khí hậu, thổ nhưỡng và trình độ canh tác, mức đầu tư thấp. Những diện tích điều mất mùa chủ yếu là giống cũ, vườn cây già cỗi, ít áp dụng khoa học kĩ thuật. Riêng những vườn điều giống mới cao sản (khoảng 2.000 ha) vẫn cho năng suất ổn định.

Ông Đông cho biết thêm: "UBND huyện sẽ rà soát đánh giá sản lượng điều năm nay, trên cơ sở đó động viên, hỗ trợ các chính sách phù hợp để người dân tiếp tục thực hiện tốt sản xuất vụ điều năm tiếp theo, nhất là khâu chăm sóc. Đồng thời sẽ tuyên truyền, vận động người dân điều chỉnh lại cách chăm sóc, thay đổi giống mới để đáp ứng được yêu cầu hiện nay, và cố gắng làm sao liên kết sản xuất với các doanh nghiệp thu mua điều, xuất khẩu điều để nâng cao giá trị hạt điều trên địa bàn huyện Ia Grai”.