Bellingcat, một cơ quan thông tin tình báo có trụ sở tại Hà Lan, đã thực hiện một cuộc điều tra có tiêu đề “Hệ thống phòng không Nga biến mất khi rời khỏi Kaliningrad”. Câu chuyện bắt đầu vào cuối tháng 10, khi nhiều người dùng mạng xã hội và các nhà phân tích nhận thấy Nga tăng số lượng các chuyến bay chở hàng quân sự, đặc biệt là máy bay Il-76 và An-124.

Kaliningrad là thành phố cảng có tầm quan trọng chiến lược của Nga trên biển Baltic, nằm ở vùng Kaliningrad, một vùng lãnh thổ tách biệt với phần còn lại của Nga và giáp với các quốc gia thành viên NATO là Litva và Ba Lan.

Một số nhà quan sát suy đoán rằng Nga có thể đang vận chuyển các hệ thống tên lửa S-400 đến Rostov-on-Don, một thành phố ở phía Nam gần biên giới phía Đông Nam Ukraine. Động thái này diễn ra sau khi có thông tin lực lượng Ukraine đã chặn một cuộc tấn công của Nga, đồng thời phá hủy 3 tổ hợp S-400 của Nga bằng hệ thống tên lửa tác chiến lục quân (ATACMS) do Mỹ cung cấp.

Bellingcat cho biết họ có thể xác minh rằng các chuyến bay chở hàng An-124 và Il-76 đã rời Kaliningrad vào đầu tháng 11. Qua hình ảnh vệ tinh, các nhà nghiên cứu đã thấy sự thay đổi rõ rệt tại hai cứ điểm phòng không của Nga, cho thấy rằng Nga đã di dời một số hệ thống S-400.

“Vẫn chưa rõ chính xác Nga đã di chuyển chúng đi đâu”, Bellingcat cho hay.

Cuộc điều tra của Bellingcat bắt đầu sau khi Bộ Quốc phòng Anh ngày 9/11 cho biết, để duy trì phạm vi bao phủ bầu trời Ukraine, Nga có thể sẽ cần phải phân bổ lại các hệ thống tên lửa đất đối không tầm xa.

Theo Trung tâm Nghiên cứu Chiến lược và Quốc tế (CSIS) có trụ sở tại Mỹ, S-400 là hệ thống tên lửa đất đối không di động (SAM) do Nga thiết kế, có khả năng tấn công máy bay, UAV và tên lửa hành trình, đồng thời có khả năng phòng thủ tên lửa đạn đạo.

CSIS cho biết, Nga bắt đầu phát triển S-400 vào năm 1993. Moscow chủ yếu sử dụng loạt tên lửa 48N6, cho phép tấn công các mục tiêu trên không ở khoảng cách lên tới 250 km và có khả năng đánh chặn tên lửa đạn đạo với bán kính phạm vi 60km.