Lễ hội mang tín ngường thờ mẫu có quy mô lớn nhất tỉnh Quảng Nam được Bộ Văn hoá, Thể thao và Du lịch công nhận là Di sản Văn hóa phi vật thể quốc gia.

Tại thôn Trung An, xã Quế Trung, huyện Nông Sơn, tỉnh Quảng Nam, Lễ hội Bà Thu Bồn năm 2023 diễn ra từ ngày 1 đến 3/3 (nhằm ngày 10 đến 12/2 âm lịch). Lễ hội này có các hoạt động như: lễ tế âm linh, tiền nhân, tiền bối; lễ rước sắc, rước nước; lễ tế bà, viếng bà và chương trình nghệ thuật hô hát bài chòi, thả hoa đăng... Đông đảo người dân địa phương và du khách đến dâng hương, tham quan khu Dinh Bà, giếng, ao Bà Thu Bồn và tham gia các hoạt động vui chơi, giải trí…

Tương truyền, Bà Thu Bồn là nữ tướng có công trạng lớn với với đất nước được nhà Nguyễn sắc phong là “Bô Bô Phu Nhân Thượng Đẳng Thần”. Trong đời sống văn hóa, tâm linh của các thế hệ người dân thôn Trung An, xã Quế Trung, huyện Nông Sơn, tỉnh Quảng Nam, Bà Thu Bồn luôn chở che, phù hộ cho mưa thuận gió hoà, mùa màng bội thu. Người dân đã lập Dinh thờ Bà và hằng năm đều tổ chức ngày Lệ Bà. Ngày nay, Dinh Bà Thu Bồn đã trở thành di tích văn hoá và Lệ Bà đã trở thành lễ hội truyền thống, được công nhận là Di sản Văn hoá phi vật thể cấp Quốc gia năm 2021.

Tiếp nối các hoạt động lễ hội nơi thượng nguồn sông Thu Bồn ở huyện Nông Sơn, sáng 2/3, người dân vùng hạ du sông Thu Bồn tại xã Duy Tân, huyện Duy Xuyên, tỉnh Quảng Nam cũng tổ chức Lễ hội Bà Thu Bồn. Từ sáng sớm, các bậc cao niên tại xã Duy Tân, huyện Duy Xuyên tập trung về lăng Bà để chuẩn bị hương án, hoa quả và tập luyện các nghi thức theo đúng phong tục truyền thống.

Ông Lê Văn Tửu, Trưởng Ban tế Lễ Bà Thu Bồn, xã Duy Tân cho biết, lễ bài trí này được xem là nghi thức quan trọng trong ngày đầu tiên của Lễ hội Bà Thu Bồn: "Lễ chính diễn ra vào ngày 12 tháng 2 Âm lịch muốn thành công thì lễ bài trí ngày 11 có vai trò quan trọng. Chúng tôi họp các bộ phận tế lễ như chánh bái, bồi bái, xướng nội, xướng ngoại… phải đầy đủ".

Theo ông Hồ Ngọc Tuấn, Chủ tịch UBND xã Duy Tân, huyện Duy Xuyên, tỉnh Quảng Nam, Lễ hội Bà Thu Bồn là sự kiện văn hóa đặc sắc, góp phần giáo dục ý thức giữ gìn và phát huy bản sắc văn hóa, ý thức trong việc quản lý và tôn tạo di tích lịch sử - văn hóa nói chung và Lễ hội Bà Thu Bồn nói riêng: “Lễ hội góp phần cho đời sống văn hoá tinh thần cho người dân, tạo sự giao lưu, gắn kết và chia sẻ trong cuộc sống hằng ngày cũng như trong phát triển kinh tế, góp phần nâng cao các tiêu chí trong xây dựng nông thôn mới tại địa phương”./.