Tính tới đầu giờ chiều hôm nay (23/4), theo thống kê của Bộ Y tế Nhật Bản và các cơ quan truyền thông, tổng số người dương tính với SARS-CoV-2 tại nước này đã lên tới gần 13.000 trường hợp, trong đó 312 người đã tử vong. Tuy nhiên, quy mô dịch Covid-19 tại Nhật Bản có thể còn cao hơn nhiều, đặc biệt là đối với thống kê về con số người mắc bệnh.

Lo ngại về dịch bệnh biến những con phố đi bộ sầm uất nhất thế giới tại Shibuya, Tokyo trở nên vắng lặng lạ thường.

Nhật Bản lựa chọn hạn chế xét nghiệm để giảm nhẹ áp lực cho hệ thống y tế

Để phát hiện người mắc bệnh, Nhật Bản sử dụng phương pháp xét nghiệm phản ứng chuỗi polymerase. Cho tới nay, đã có hơn 130.000 người đã thực hiện xét nghiệm. Tuy nhiên, con số này thấp hơn nhiều so với các quốc gia khác. Ví dụ như, riêng tại Hàn Quốc, chỉ tính tới ngày 14/4, đã có hơn 520.000 trường hợp đã được xét nghiệm.

Ngay từ khi dịch bắt đầu bùng phát, chính quyền của Thủ tướng Shinzo Abe đã lựa chọn cách hạn chế số lượng xét nghiệm để tránh gây căng thẳng cho hệ thống y tế. Cách tiếp cận này gần đây đang chịu nhiều chỉ trích với những lo ngại rằng những con số thống kê hàng ngày không thể phác họa rõ tình hình thực tế của dịch Covid-19 tại Nhật Bản. Thậm chí có thể dẫn tới tình trạng không thể theo kịp tình hình khi dịch bùng phát mạnh.

Bộ Y tế nước này hiện cung cấp dữ liệu về số ca được xác định nhiễm mới và tổng số ca xét nghiệm được tiến hành trên toàn quốc. Xác suất người mắc bệnh trong tổng số lượng được xét nghiệm được biểu thị bằng tỷ lệ phần trăm. Tuy nhiên, các số liệu xác suất không thể cho được số liệu chính xác. Lý do là ngày tiến hành xét nghiệm và ngày công bố kết quả khác nhau. Hiện tỷ lệ xác suất dương tính này đã tăng mạnh lên mức 10% từ mức 5% tính tới ngày 21/3.

Các chuyên gia y tế đang kêu gọi Nhật Bản mở rộng quy mô xét nghiệm và cung cấp các thông tin chi tiết để có thể phác họa rõ hơn bức tranh bệnh dịch tại nước này.

Ý kiến của các chuyên gia

Xác xuất dương tính tại Tokyo được thống kê theo tuần và con số này tăng rõ rệt theo thời gian. Tokyo đang là địa phương có số người mắc bệnh dẫn đầu trên cả nước với hơn 3.400 trường hợp dương tính với SARS-CoV-2. Ở những tuần giữa tháng 3, xác suất dương tính ở Tokyo chỉ là 7%. Từ ngày 15/3, con số này tăng lên 16% và tiếp tục tăng lên mức 32% vào tuần kế tiếp. Con số này thậm chí tăng lên mức 63% trong tuần kể từ ngày 12 - 18/4.

Chính quyền Tokyo cho rằng tỷ lệ xác suất dương tính cao là do các xét nghiệm tập trung vào nhóm những người có nguy cơ cao do tiếp xúc với nguồn lây hoặc những người xuất hiện triệu chứng của việc lây nhiễm chủng virus mới.

Giáo sư y học Katsunori Yanagihara thuộc Đại học Nagasaki nhận xét các chuyên gia không thể đánh giá chính xác tình hình dịch vì cách thống kê dữ liệu của nhà chức trách. Ông cho rằng để đánh giá được tình hình cần xem xét riêng những người đến bệnh viện sau khi đã xuất hiện các triệu chứng và những người nghi mắc bệnh trong một cụm dịch, tuy nhiên, nhà chức trách Nhật Bản đang trộn lẫn 2 số liệu này.

Trong khi đó, giám đốc Trung tâm Ứng dụng Nghiên cứu Tế bào IPS của Đại học Kyoto, ông Shinya Yamanaka đánh giá xác suất tỷ lệ dương tính của Tokyo đã trở nên "rất cao" và cảnh báo Nhật Bản có thể không phát hiện ra sự bùng nổ về số người mắc bệnh trừ khi tăng xét nghiệm. Ông Yamanaka cho biết thêm tại Mỹ, hiện đang tiến hành nhiều xét nghiệm hơn Nhật Bản, xác suất dương tính ở Mỹ là khoảng 20% tuy nhiên, các chuyên gia đang kêu gọi tăng gấp 3 lần số lượng xét nghiệm trước khi mở cửa kinh tế. Trong khi ở các nước đang kiểm soát tốt dịch bệnh như Đức và Hàn Quốc, xác suất dương tính hiện chỉ lần lượt ở mức 7% và 3%. Ông cũng bày tỏ lo ngại việc không tiến hành đủ số lượng xét nghiệm cần thiết, nguy cơ nhân viên y tế bị mắc bệnh sẽ tăng lên, và có thể dẫn tới sự sụp đổ của hệ thống chăm sóc y tế./.