Công trình thuỷ lợi Pleikeo (xã Ayun, huyện Chư Sê, tỉnh Gia Lai) được đầu tư, xây dựng với số vốn hơn 119 tỷ đồng, phần lớn bằng nguồn ngân sách trung ương, có mục tiêu giúp người dân xã căn cứ cách mạng, nghèo nhất huyện Chư Sê chủ động nước tưới cho 500 ha cây trồng, thúc đẩy phát triển kinh tế. Tuy nhiên, đã hoàn thành, chưa nghiệm thu, chưa sử dụng, nhưng hệ thống kênh đã bị hư hỏng nhiều đoạn, điểm trên toàn tuyến. Việc sửa chữa đang tiến hành cũng rất tạm bợ, đối phó, khiến công trình chưa biết bao giờ mới phát huy tác dụng.

Anh Đinh Kyơi, thôn trưởng làng A Chông (xã Ayun, Chư Sê) cho biết, anh đã thấy các đoạn kênh đi qua cánh đồng làng mình hư hỏng ngay từ khi mới hoàn thành vào cuối năm 2019. Đến nay, sau nửa mùa mưa đầu tiên, nhiều điểm đã hỏng đến mức tàn tạ.

Đơn vị thi công đang sửa chữa, gia cố hệ thống kênh của thuỷ lợi Pleikeo.

Các đoạn giao nhau giữa kênh dẫn chính với ống dẫn có nhiều vết nứt lọt bàn chân, nhiều đoạn kênh xiêu vẹo, biến dạng, bong tróc. Dọc theo tuyến kênh chính, nhiều điểm bị gãy nứt, đất đá vùi lấp hết phần kênh, có nguy cơ bị tắc dòng.

Anh Đinh Kyơi cho biết:“Chúng tôi rất bức xúc, chưa sử dụng đã hư hỏng rất nhiều. Mong chính quyền làm sao để công trình này đảm bảo để người dân tưới tiêu đủ nước".

Dù tình trạng kênh hỏng được phát hiện từ sớm, nhưng tháng 12/2019, UBND huyện Chư Sê, chủ đầu tư dự án đã xác nhận Công ty TNHH Xây Dựng Nghĩa Thành- tỉnh Quảng Nam, đơn vị thi công hoàn thành 100 % khối lượng xây dựng, đồng thời trình kho bạc tỉnh thực hiện thanh toán gần như toàn bộ giá trị hệ thống kênh là 69,9 / 70 tỷ đồng.

Một đoạn nối từ cống chính sang kênh đang được gia cố.

Cát lẫn rất nhiều đất được sử dụng để sửa chữa.

Khi tiếp nhận thông tin hư hỏng hệ thống kênh từ báo chí, chủ đầu tư đã yêu cầu đơn vị thi công sửa chữa, gia cố công trình.Tuy nhiên, theo ông Nguyễn Hồng Minh (Công ty TNHH Xây Dựng Nghĩa Thành) phụ trách giám sát thi công, chất lượng kênh kém, một phần là do giám sát không suể.

Theo ông Minh: “Công trình trải dài quá, tôi không thể giám sát 100% được, nên nhiều lúc thợ hơi ẩu một chút, nước về phá quá, mấy vị trí báo nêu thì đã cho khắc phục. Tôi cho đập ra, đắp lại, đổ lại bê tông. Thanh giằng gãy thì tôi cho đổ lại. Việc đó khoảng 21/8 thì hoàn thiện sửa chữa".

Đi thực tế tại hiện trường thủy lợi Plei Keo, tình trạng nứt vẫn ngổn ngang. Cát dùng để sửa chữa công trình lẫn quá nhiều đất. Một số điểm đã được trám bít, có thể moi ra bằng tay trần, vì chỉ có 1 lớp xi măng mỏng phủ lên bùn dẻo.

Một đoạn mái che cống được đắp lại

Bên trong kênh hư hỏng đã được gia cố.

Bà Rơmah H’Glar, nguyên Phó Bí thư Huyện uỷ huyện Chư Sê, Gia Lai (nhiệm kỳ 2010-2015) cho biết, Ayun là xã căn cứ cách mạng, nhưng do khó khăn về nguồn nước nên có trên 80% là hộ nghèo và cận nghèo. Việc đầu tư công trình thuỷ lợi tại xã Ayun thể hiện sự quan tâm đặc biệt của Trung ương, có ý nghĩa then chốt để xã phát triển kinh tế.

Theo bà H’Glar, tình trạng quản lý dự án lỏng lẻo, để công trình hư hỏng, việc sửa chữa mang tính đối phó, tạm bợ, không chỉ ảnh hưởng lớn đến mục tiêu giảm nghèo của địa phương, mà còn gây mất lòng tin.

“Tôi thấy những người làm công trình này không có tâm, không có trách nhiệm. Làm bằng vốn của nhà nước, làm công trình ý nghĩa cho đồng bào dân tộc thiểu số vùng sâu, vùng xa, vùng khó khăn mà làm không tính toán, làm không có trách nhiệm thì ảnh hưởng vật chất của nhà nước, vừa phụ lòng của người dân tin tưởng, mong muốn" -bà H’Glar nói./.