Đại hội XIII: Lần đầu tiên có báo cáo về xây dựng Đảng và thi hành điều lệ Đảng

Một trong những điểm nhấn ở Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII của Đảng đó là Báo cáo tổng kết về công tác xây dựng Đảng và thi hành điều lệ Đảng nhiệm kỳ khóa XII, với tư cách là một văn kiện chính thức trình đại hội của Ban Chấp hành Trung ương khóa XII. Đây cũng là điểm mà rất ít đại hội Đảng toàn quốc có được.

Đưa ra nhận định này, ông Nguyễn Đức Hà, Báo cáo viên cao cấp, nguyên Vụ trưởng Vụ cơ sở Đảng (Ban Tổ chức Trung ương) coi đây là một trường hợp đặc biệt, hy hữu, bởi một số đại hội có đề cập nội dung này nhưng thường gắn với tổng kết 20 năm đổi mới hay với nhiều sự kiện khác.

“Việc chúng ta có một báo cáo riêng về công tác xây dựng Đảng cho thấy, đúng như Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Nguyễn Phú Trọng nói, công tác xây dựng đảng trong nhiệm kỳ Đại hội XII có nhiều điều đáng nói và nhiều điều cần phải nói”, ông Hà nêu rõ.

Báo cáo tổng kết về công tác xây dựng Đảng và thi hành điều lệ Đảng nhiệm kỳ khóa XII nhận định “kết quả toàn diện của công tác xây dựng, chỉnh đốn Đảng trong các nhiệm kỳ vừa qua và nhiệm kỳ Đại hội XII đã góp phần rất quan trọng để đất nước ta có được cơ đồ, tiềm lực, vị thế và uy tín như ngày nay; làm cho Đảng ta đoàn kết, thống nhất hơn, trong sạch, vững mạnh hơn và niềm tin của nhân dân đối với Đảng được củng cố, tăng cường hơn”.

“Theo tôi, đó là nhận định, đánh giá rất quan trọng nhưng cũng rất thận trọng về công tác xây dựng Đảng trong nhiệm kỳ XII. Nhiệm kỳ XII đã đặt ra như vậy và cũng đã làm quá nhiều việc, cho nên công tác xây dựng chỉnh đốn Đảng trong nhiệm kỳ Đại hội XIII được xác định là phải “kiên quyết, kiên trì, tiếp tục đẩy mạnh thực hiện Nghị quyết Trung ương 4 khóa XI, khóa XII bằng những biện pháp cụ thể mạnh mẽ hơn nữa. Hai từ “hơn nữa” đã thể hiện tinh thần, quyết tâm chính trị của toàn Đảng”, ông Hà nhấn mạnh.

Đẩy mạnh toàn diện công tác xây dựng, chỉnh đốn Đảng

Về phương hướng, nhiệm vụ, giải pháp của công tác xây dựng Đảng nhiệm kỳ đại hội XIII, Báo cáo xác định trong những năm tới đặc biệt coi trọng và đẩy mạnh hơn nữa công tác xây dựng chỉnh đốn Đảng toàn diện về chính trị, tư tưởng, đạo đức, tổ chức và cán bộ.

Lý giải về những nhiệm vụ giải pháp này, ông Hà cho biết, từ Đại hội III, Đảng ta đã xác định công tác xây dựng Đảng trên 3 mặt: chính trị, tư tưởng và tổ chức. Và từ Đại hội III đến Đại hội XII bổ sung nội dung xây dựng Đảng về đạo đức. Khi xác định xây dựng Đảng trên 3 mặt chính trị, tư tưởng và tổ chức, nội hàm về đạo đức đã nằm trong nội hàm tư tưởng. Trước thực tiễn một bộ phận không nhỏ cán bộ đảng viên suy thoái về tư tưởng chính trị và đạo đức lối sống, Đại hội XII đã quyết định tách nội dung đạo đức trong xây dựng Đảng về tư tưởng thành một nội hàm riêng. Nên Đại hội XII xác định xây dựng Đảng về chính trị, tư tưởng, tổ chức và đạo đức.

Trong nhiệm kỳ Đại hội XII, thực tế cho thấy công tác cán bộ có vai trò ngày càng quan trọng, cho nên Trung ương mới ra Nghị quyết 26 về công tác cán bộ và xây dựng đội ngũ cán bộ. Thực chất đây là nghị quyết về tập trung xây dựng đội ngũ cán bộ các cấp, nhất là cấp chiến lược, đủ phẩm chất, năng lực và uy tín ngang tầm nhiệm vụ. Có thể hình dung đây chính là chiến lược về cán bộ của thời kỳ phát triển mới bởi những nội dung Nghị quyết Trung ương đặt ra về công tác cán bộ không chỉ thực hiện trong một thời gian ngắn mà trong một thời gian rất dài, đến tận 2030 và tầm nhìn đến 2045.

Đến Đại hội XIII quyết định tách nội hàm cán bộ từ xây dựng Đảng về tổ chức ra riêng để tập trung xây dựng đội ngũ cán bộ, giải quyết vấn đề cán bộ. Vì thế Nghị quyết Đại hội XIII yêu cầu phải đặc biệt coi trọng và đẩy mạnh hơn nữa công tác xây dựng chỉnh đốn Đảng về chính trị, tư tưởng, đạo đức, tổ chức và cán bộ.

Vấn đề xây dựng Đảng về đạo đức theo ông Hà, có một số điểm đáng lưu ý: tiếp tục kiên quyết, kiên trì thực hiện Nghị quyết Trung ương 4 khóa XI, XII về xây dựng, chỉnh đốn Đảng với các giải pháp mạnh mẽ, quyết liệt hơn; hoàn thiện các chuẩn mực đạo đức cách mạng phù hợp với điều kiện mới; để cho mỗi cán bộ đảng viên thấy rõ bổn phận, trách nhiệm của mình mà rèn luyện, phấn đấu. Nêu cao danh dự, lòng tự trọng của mỗi người. Đặc biệt nhấn mạnh trách nhiệm nêu gương, nhất là người đứng đầu.

“Về nội dung này, Ban Chấp hành Trung ương có Quy định 08, tôi vẫn gọi là quy định “tứ quý 8” vì hội nghị trung ương 8 ban hành quy định số 08 nêu 8 điểm các đồng chí trung ương phải gương mẫu đi đầu và 8 điểm các đồng chí trung ương phải kiên quyết với chính mình, kiên quyết chống… Nội dung này cũng đã chính thức đưa vào văn kiện Đại hội lần này, nhấn mạnh trách nhiệm người đứng đầu”, ông Hà chia sẻ.

Điểm nổi bật trong nhiệm kỳ XII là việc đổi mới hoàn thiện tổ chức bộ máy và nâng cao hiệu lực hiệu quả của hệ thống chính trị được làm rất mạnh mẽ, có thể nói như một cuộc cách mạng về tổ chức. Trong nhiệm kỳ Đại hội XIII, Đảng khẳng định tiếp tục thực hiện nhiệm vụ này. Rõ ràng, trong nhiệm kỳ qua, kiểm điểm lại, chúng ta đã giảm được đầu mối, giảm được trung gian, tinh giản được biên chế nhưng mới mang tính cơ học. Vấn đề là tinh giản nhưng phải cơ cấu lại đội ngũ cán bộ theo vị trí việc làm, mục đích cuối cùng là nâng cao hiệu lực hiệu quả bộ máy. Hoàn thiện thể chế và đảm bảo tính liên thông giữa các quy định của Đảng với quy định của Nhà nước, liên thông ở các cấp, các ngành, các tổ chức trong hệ thống chính trị; sơ kết, tổng kết, nhân rộng các mô hình thí điểm có hiệu quả; thí điểm nào hiệu quả thì tiếp tục nhân rộng, không có hiệu quả, thì gói lại, tìm cách làm khác.

Đặc biệt, Đại hội lần này có đưa ra giải pháp để khắc phục tư tưởng trì trệ, sợ sệt, lo lắng không dám làm. Văn kiện nêu rõ, là phải giữ vững kỷ luật, kỷ cương trong thực thi công vụ đồng thời có cơ chế khuyến khích, bảo vệ những cán bộ đảng viên dám nghĩ, dám nói, dám làm, dám chịu trách nhiệm, dám đương đầu với khó khăn, thách thức, quyết liệt trong hành động, dám đổi mới sáng tạo vì lợi ích chung.

Về nội dung này, ông Hà cho biết, trong quá trình thảo luận, Bộ Chính trị đã giao Ban Tổ chức Trung ương xây dựng quy định của Bộ Chính trị về cơ chế khuyến khích và bảo vệ cán bộ năng động, sáng tạo. Vấn đề đặt ra là phải xem xét động cơ, mục đích, hiệu quả của sự quyết liệt đó thế nào, trong sự quyết liệt đó có tiêu cực không, có cá nhân không, có vì lợi ích chung hay không?

Nhiều vấn đề được "nâng tầm" Văn kiện

Một điểm đáng chú ý nữa đó là ở Đại hội lần này, vấn đề kiên quyết chống chủ nghĩa cơ hội, giáo điều, bảo thủ, bè phái, biểu hiện tự diễn biến tự chuyển hóa… chính thức được đưa vào văn kiện.

Một điểm nhấn ở Đại hội lần này về công tác xây dựng Đảng đó là đặt ra yêu cầu tăng cường giáo dục truyền thống cách mạng vẻ vang của Đảng. Tuyên truyền sâu rộng đường lối, kiên quyết đấu tranh với tệ quan liêu, lối sống cơ hội thực dụng, bè phái, nói không đi đôi với làm. Những nội dung này, theo ông Nguyễn Đức Hà, thực chất trong các nghị quyết, chỉ thị của Bộ Chính trị, Trung ương đều đã có, nhưng ở Đại hội XIII, những nội dung này mới chính thức được đặt vào tầm văn kiện.

Lần này đặt vấn đề tập trung nghiên cứu và làm rõ các vấn đề lý luận mới, những vấn đề khó, phức tạp, nhạy cảm. Những vấn đề chưa được thống nhất thì mạnh dạn thí điểm, sau đó sơ kết, tổng kết. Đổi mới nội dung chương trình, phương pháp giáo dục chính trị theo hướng khoa học, sáng tạo, hiện đại, kết hợp giữa học với rèn luyện trong thực tiễn; Phải quan tâm xây dựng nâng cao hiệu quả hoạt động của các trường chính trị. Vì thế ở Đại hội đại biểu Đảng bộ cấp tỉnh, thành trực thuộc Trung ương vừa qua, nhiều giám đốc các trường chính trị tỉnh đã tham gia cấp ủy tỉnh. “Khắc phục tình trạng ngại học, lười học lý luận chính trị” nội dung này đã từng có trong Nghị quyết đến giờ được nâng lên tầm văn kiện”, ông Hà cho biết thêm./.