Trong những ngày đầu của cuộc chiến ở Ukraine, các UAV được cho là hy vọng để Ukraine giành chiến thắng trước các lực lượng của Nga. Ukraine đã sử dụng các loại UAV khác nhau từ UAV thương mại cỡ nhỏ để làm nhiệm vụ trinh sát cho tới những UAV Bayraktar TB2 hiện đại do Thổ Nhĩ Kỹ sản xuất để nhắm vào xe tăng và xe bọc thép của Nga.

Dù vậy, các chuyên gia nhận định với Insider rằng, các UAV ngày càng trở thành vũ khí kém hiệu quả bởi Nga đã cải thiện hệ thống phòng thủ cũng như bắn hạ và làm nhiễu nhiều UAV của Ukraine.

"Hiện nay, khả năng tác chiến điện tử và hệ thống phòng không của Nga ngày càng được tổ chức và triển khai hiệu quả hơn so với những tháng đầu của cuộc chiến", Samuel Bendett, một nhà phân tích, đồng thời là chuyên gia về các hệ thống quân sự không người lái nhận định với Trung tâm Phân tích Hải quân.

Quân đội Nga đang sử dụng hệ thống radar cảnh báo sớm để xác định các UAV của Ukraine và hệ thống tác chiến điện tử để làm nhiễu cũng như làm gián đoạn liên lạc của chúng, ông Bendett cho hay. Nga cũng sử dụng các vũ khí khác như súng máy và hệ thống phòng không, trong đó có hệ thống tên lửa Tor để bắn hạ các UAV.

Những đoạn video gần đây từ Bộ Quốc phòng Nga cho thấy, hệ thống tác chiến điện tử Krasukha-S4 đã được đưa vào hoạt động và loại bỏ 1 UAV của Ukraine.

Theo ông Mark Cancian, chuyên gia tại Trung tâm Nghiên cứu Chiến lược và Quốc tế, Ukraine trước đó có thể sử dụng UAV hiệu quả như vậy là bởi Nga không tổ chức các hệ thống phòng không.

"Các UAV có thể đóng vai trò như vậy bởi Nga chậm thiết lập hệ thống phòng không", chuyên gia này bình luận.

Nga đã tổ chức và bố trí hiệu quả hơn hệ thống phòng không từ mặt đất tại Donbass sau khi dịch chuyển trọng tâm cuộc chiến về khu vực này. Các lực lượng của Ukraine hiện vẫn hạn chế sử dụng UAV bởi quân đội Nga có thể dễ dàng vô hiệu hóa chúng.

Trong khi các UAV như Switchblade và Phoenix Ghost tốn tới hàng nghìn USD thì UAV TB2 thậm chí còn có giá từ 1 - 2 triệu USD.

Ukraine đã nhận được khoảng 50 UAV TB2 từ công ty vũ khí Baykar của Thổ Nhĩ Kỳ từ khi chiến dịch quân sự của Nga bắt đầu.

Bất chấp việc phát huy hiệu quả trong những ngày đầu chiến dịch, TB2 đã bắt đầu bị Nga bắn hạ và quân đội Ukraine thu hẹp quy mô sử dụng chúng.

Một số bài báo gần đây đưa tin, Mỹ đang lên kế hoạch bán cho Ukraine UAV quân sự MQ-1C Gray Eagle có nhiều khả năng hơn so với TB2.

Tuy nhiên, 2 phi công thuộc Lực lượng Không quân Ukraine cho biết, họ không khuyến khích sử dụng UAV này do giá của mỗi chiếc UAV lên tới 10 triệu USD và chúng có thể bị bắn hạ trong lần đầu tiên thực hiện nhiệm vụ.

Theo ông Cancian, hệ thống phòng không của Nga chủ yếu bao gồm các tên lửa tầm ngắn và tầm trung, do đó các UAV đặc biệt dễ bị tấn công do chúng bay chậm và thấp.

"Các phi công Ukraine mà tôi trao đổi cùng đã nói rằng điều đó khiến vai trò của các UAV rất hạn chế".

Thay vào đó, lực lượng Ukraine kêu gọi phương Tây cung cấp cho họ các tiêm kích hiện đại.

Trong khi ở giai đoạn này, các UAV của Ukraine ngày càng ít hiệu quả thì Nga đang sử dụng UAV để thực hiện các nhiệm vụ tình báo, giám sát và trinh sát, chuyên gia CNA Bendett cho hay.

Ukraine thiếu vũ khí để bắn hạ chúng và 1 binh lính Ukraine đã nhận định rằng: "Chúng tôi không thể nhìn thấy UAV Nga nhưng họ thì có thể thấy chúng tôi. Điều duy nhất mà chúng tôi có thể làm là trốn đi".

Ông Bendett cũng dự đoán, quân đội Nga trong một vài tuần tới sẽ cố gắng tổ chức hiệu quả hơn các lực lượng của mình và tiếp tục đà tiến công.

"Các UAV đóng vai trò then chốt trong việc cung cấp khả năng tình báo, giám sát và trinh sát. Nhờ vậy, họ có thể tiến hành các cuộc tấn công từ trên không và trên mặt đất", ông Bendett nói.

“Vì thế, chúng ta sẽ thấy các UAV sẽ có vai trò ngày càng quan trọng với quân đội Nga giữa bối cảnh cuộc chiến tiếp tục diễn biến như hiện nay"./.