Bắt quả tang hơn 4 kg thuốc phiện trên người một đối tượng nam giới trong lúc vận chuyển thuê dọc biên giới từ A Mú Sung xuống Bản Vược (Bát Xát – Lào Cai) để đối lấy 25 triệu đồng tiền công, là chiến công mới được Chi cục Hải quan Bát Xát phối hợp với Công an địa phương xác lập vào chiều 25/10 vừa qua. Nghe có vẻ đơn giản nhưng tất cả đều được tính toán kĩ lưỡng, từ khâu chủ động nắm bắt thông tin, đến tổ chức, phân công, phối hợp nhịp nhàng quyết không để xảy ra sai sót.

Theo ông Tạ Thanh Đông, Đội trưởng Đội nghiệp vụ - Chi cục Hải quan Bát Xát, tỉnh Lào Cai, là đơn vị trực tiếp tham gia đánh án, nhưng nhìn vào công việc thường nhật thì người dân, doanh nghiệp dường như quen hơn với hình ảnh những công chức Hải quan trong trang phục chỉnh tề, chủ yếu làm nhiệm vụ với giấy tờ, sổ sách.

Trách nhiệm đặt lên vai rất nhiều, trong đó, công tác phòng, chống buôn lậu, vận chuyển trái phép hàng hóa, đặc biệt là hàng cấm như ma túy, pháo cũng là một trong những nhiệm vụ quan trọng. Nhưng, so với biên chế cả Đội chỉ có 5 cán bộ, làm thế nào để chủ động, an toàn, tối ưu hiệu quả nghiệp vụ là bài toán hàng đầu luôn phải đặt ra.

Ông Tạ Thanh Đông chia sẻ: "Trong điều kiện khó khăn đó chúng tôi buộc phải linh hoạt, bố trí lực lượng vừa bảo đảm việc trực giải quyết các thủ tục hải quan, vừa phân công lực lượng đi tuần tra, kiểm soát trên địa bàn; thường xuyên trao đổi, phối hợp với chính quyền địa phương và các lực lượng chức năng trên địa bàn như biên phòng, công an; đồng thời, tăng cường nắm bắt thông tin, quần chúng nhân dân sẽ là lực lượng giúp đỡ mình."

Trong cơ cấu của Cục Hải quan tỉnh Lào Cai hiện nay không có Đội chuyên trách về phòng, chống ma túy. Do đó, Đội Kiểm soát Hải quan là đơn vị được giao trực tiếp nhiệm vụ này.

Theo Đội trưởng Hoàng Quốc Hùng, thời gian qua, từ Tổng Cục tới cơ quan chủ quản ở địa phương đều rất quan tâm, trang bị cho Đội đầy đủ công cụ hỗ trợ, thường xuyên tổ chức tập huấn, đào tạo nghiệp vụ đấu tranh phòng, chống ma túy cho cán bộ, công chức trực tiếp làm nhiệm vụ.

Tuy nhiên, do không phải Đội chuyên trách nên những yếu tố như biên chế hạn hẹp, một vị trí kiêm nhiệm nhiều việc, cộng với quy định luân chuyển cán bộ định kì theo đặc thù ngành cũng là thách thức đòi hỏi mỗi công chức Hải quan phải tự ý thức về trọng trách của mình để từ đó chủ động, sáng tạo, nỗ lực hơn.

Đội trưởng Hoàng Quốc Hùng cho biết: "Không có cách gì khác, với biên chế, với lực lượng có hạn như vậy chúng tôi cũng chỉ có bằng mọi cách là phải cố gắng, tự bản thân và cùng quyết tâm hoàn thành nhiệm vụ thôi. Trong giai đoạn trước mắt, chúng tôi tập trung chỉ đạo sâu về công tác phòng, chống ma túy. Đồng thời, từng bước nâng cao trình độ nghiệp vụ cho công chức làm nhiệm vụ; tăng cường phối hợp với các lực lượng khác, vừa để nâng cao kĩ năng, vừa nâng cao sự gắn kết giữa các lực lượng."

Ông Hùng chia sẻ kinh nghiệm, là đơn vị chịu trách nhiệm kiểm soát hải quan trong phạm vi toàn tỉnh, cùng tuyến biên giới dài gần 200 km, để nhiệm vụ không trở nên bất khả thi, cần phải biết “dùng mưu” thay vì dang tay ngăn chặn tội phạm trong vô vọng.

Theo đó, việc gây dựng mạng lưới cơ sở để nắm bắt thông tin vô cùng quan trọng; ngoài ra, cần phân bổ lực lượng thông minh vào những địa bàn trọng điểm, linh hoạt chiến thuật cả ngày lẫn đêm, vào các thời điểm trong năm, tùy theo từng nhóm đối tượng đã phân loại… Nhờ đó, các chỉ tiêu nhiệm vụ liên quan đến công tác phòng, chống ma túy của đơn vị đều hoàn thành, đáp ứng yêu cầu.

Ông Hùng kể lại: "Điểm qua như năm 2022, chúng tôi có phối hợp bắt giữ 180 nghìn viên ma túy. Còn tháng 6/2023, chúng tôi cũng phối hợp với Cục Phòng chống ma túy và Bộ đội Biên phòng tỉnh bắt giữ 1 vụ vận chuyển 7 bánh heroin trên Si Ma Cai. Tiếp đến hồi tháng 7/2023, phối hợp với lực lượng Biên phòng bắt giữ 6 nghìn viên ma túy tổng hợp tại khu vực Bản Phiệt – địa bàn được xác định là điểm, nóng. Tuy nhiên, chúng tôi cũng xác định cần phải cố gắng, tăng cường hơn nữa."

Là cán bộ có thâm niên trong đấu tranh, phòng chống tội phạm ma túy, từng trực tiếp trấn áp, bắt giữ nhiều đối tượng, ông Nguyễn Văn Quý, Phó Chi cục trưởng Chi cục Hải quan Cửa khẩu Mường Khương cho biết, Mường Khương vốn là địa bàn “nóng” về trung chuyển ma túy của Lào Cai. Huyện biên giới này có tới 50 km đường biên, địa hình đồi núi, khe suối hiểm trở và là địa bàn đặc biệt khó khăn, có gần 20 dân tộc anh em chung sống. Nếu không kinh nghiệm, vừa công khai, vừa bí mật, linh hoạt chiến thuật rất dễ bị các đối tượng qua mặt.

Ông Nguyễn Văn Quý, Phó Chi cục trưởng Chi cục Hải quan Cửa khẩu Mường Khương cho biết: "Chúng tôi tập trung vào các địa bàn trọng điểm như Bản Lầu, Nậm Chảy, hai bên cánh gà của Cửa khẩu Mường Khương và Pha Long. Bên cạnh đó, chúng tôi cũng tập trung vào các đối tượng trọng điểm là các trường hợp có dấu hiệu buôn lậu, vận chuyển hàng hóa qua biên giới và các trường hợp người đồng bào thiểu số từng có hành vi kết giao, liên hệ, giúp đỡ các đối tượng buôn lậu. Từ đó, khoanh vùng, rà soát, theo dõi, phòng ngừa từ xa để ngăn chặn kịp thời."

Vừa qua, Thủ tướng Chính phủ đã phê duyệt Quy hoạch cửa khẩu trên tuyến biên giới đất liền Việt – Trung. Theo đó, trong tương lai tại Lào Cai sẽ có thêm 2 cặp cửa khẩu quốc tế được mở, nâng cấp gồm Bản Vược (Bát Xát) – Pả Sa và Mường Khương – Kiều Đầu. Ông Nguyễn Văn Quý cho biết, để chuẩn bị nền móng cho sau này, các phương án đề xuất để củng cố cơ sở hạ tầng, trang thiết bị, công cụ hỗ trợ và nhất là đội ngũ kinh nghiệm, mẫn cán đã được đơn vị chủ động từ sớm.

Ông Nguyễn Văn Quý nói: "Trước tình hình như vậy, Chi cục Hải quan Cửa khẩu Mường Khương đã xây dựng những kế hoạch mang tính tầm nhìn, đảm bảo sau khi cửa khẩu được nâng cấp, giao thông đi lại thuận tiện, hàng hóa giao thương nhiều, việc duy trì hoạt động tại cửa khẩu vẫn sẽ được thực hiện tốt; đồng thời, duy trì hiệu quả nhiệm vụ chống buôn lậu, gian lận thương mại, chống thất thu thuế, phòng, chống tốt các loại tội phạm, đặc biệt là tội phạm về ma túy."