Thời gian gần đây, nhiều địa phương trong cả nước liên tục ghi nhận các vụ việc đua xe trái phép do nhóm thanh, thiếu niên thực hiện. Không chỉ gây nguy hiểm cho chính người tham gia, hành vi này còn là mối đe dọa trực tiếp đến an toàn giao thông, trật tự xã hội và sự bình yên của cộng đồng. Những đêm cuối tuần, không ít tuyến đường trở thành đường đua của các nhóm thanh, thiếu niên lạng lách, phóng nhanh, vượt ẩu để thể hiện bản thân và “tài năng” trước đám đông.

Thế nhưng, hệ quả của những phút giây “chơi ngông” này không chỉ dừng lại ở những tràng pháo tay hay những tiếng hò reo. Đã có nhiều vụ tai nạn thương tâm xảy ra, khi các “quái xế” không kiểm soát được tốc độ, dẫn đến va chạm, ngã xe, thậm chí tử vong. Một số vụ việc còn khiến người đi đường gặp nạn, gây ra những hậu quả đau lòng, mất mát không thể bù đắp. 

Điển hình là vụ tai nạn mới đây tại khu vực ngã tư Trần Hưng Đạo - Bà Triệu (quận Hoàn Kiếm, Hà Nội) vào rạng sáng 3/11 vừa qua vẫn khiến dư luận bàng hoàng. Cụ thể, cô gái đang dừng đèn đỏ thì bị nhóm “quái xế” đi ngược chiều tông mạnh vào xe, hất văng xuống đường và tử vong tại chỗ. Xem lại clip được chia sẻ trên mạng xã hội và báo chí, nhiều người không khỏi rùng mình. Vụ việc diễn ra chỉ trong 16 giây, một cô gái trẻ với bao ước mơ, hoài bão đã mãi mãi ra đi, để lại cho người thân, bạn bè và xã hội sự đau xót, tiếc nuối. Không hiểu, khi xem clip ấy, nhiều bậc phụ huynh có giật mình ám ảnh khi nghĩ rằng biết đâu ngoài kia, con mình cũng đang gào rú cùng tiếng nẹt pô tốc độ hay không, hay có đang dừng chờ đèn đỏ như cô gái xấu số kia không?.

Liên quan đến vấn đề này, TS. Nguyễn Hữu Đức, chuyên gia giao thông cho rằng: "Việc xử lý đua xe máy trái phép là một vấn đề nan giải không chỉ ở Việt Nam mà còn ở nhiều quốc gia trên thế giới. Các quốc gia đã áp dụng nhiều biện pháp khác nhau để ngăn chặn hành vi này. Nhiều quốc gia áp dụng mức phạt tiền rất cao đối với những người tham gia đua xe, thậm chí tịch thu phương tiện. Việc tước giấy phép lái xe vĩnh viễn hoặc tạm thời là một biện pháp răn đe hiệu quả. Đối với những trường hợp vi phạm gây hậu quả nghiêm trọng, nhiều nước áp dụng hình phạt tù. Nhiều nước tăng cường lực lượng cảnh sát giao thông, đặc biệt là vào ban đêm và cuối tuần, thời điểm thường xảy ra đua xe. Áp dụng các thiết bị giám sát, camera để phát hiện và xử lý các trường hợp vi phạm. Khuyến khích người dân báo cáo các hành vi đua xe trái phép…”.

Ngoài ra cần tạo ra các hoạt động giải trí lành mạnh như đưa ra các lựa chọn thay thế lành mạnh như các sân đua chuyên nghiệp, nơi các bạn trẻ có thể thỏa mãn đam mê tốc độ một cách an toàn. Tạo ra nhiều sân chơi lành mạnh để thu hút thanh thiếu niên, giúp họ không còn thời gian và năng lượng tham gia vào các hoạt động tiêu cực.

Tăng cường giáo dục pháp luật về giao thông, về những hậu quả nghiêm trọng của đua xe trái phép ngay từ khi còn nhỏ. Tổ chức các chương trình giáo dục về an toàn giao thông, giúp người dân hiểu rõ những nguy hiểm khi tham gia giao thông.

Cảnh sát giao thông, chính quyền địa phương, trường học, gia đình cần phối hợp chặt chẽ để giải quyết vấn đề này; Cần sự tham gia của các tổ chức xã hội, các đoàn thể để cùng nhau tuyên truyền, giáo dục và ngăn chặn hành vi đua xe trái phép.

“Nhiều nước châu Âu đã áp dụng các biện pháp rất nghiêm khắc đối với đua xe trái phép, kết hợp với việc đầu tư vào các cơ sở hạ tầng giao thông hiện đại và các hoạt động giải trí lành mạnh. Úc có nhiều biện pháp xử lý nghiêm khắc đối với đua xe trái phép, bao gồm tịch thu phương tiện, tước giấy phép lái xe vĩnh viễn và phạt tù. Một số bang ở Mỹ đã thành lập các đơn vị đặc biệt để chống đua xe, kết hợp với việc tăng cường tuần tra và sử dụng công nghệ giám sát. Việc áp dụng các biện pháp trên cần phải phù hợp với từng quốc gia, từng địa phương và phải được thực hiện một cách đồng bộ, lâu dài”.

Xử lý nghiêm cả những người cổ vũ đua xe trái phép

Để giải quyết vấn nạn đua xe, theo TS. Nguyễn Hữu Đức cần có sự phối hợp của nhiều phía, từ gia đình, nhà trường, xã hội đến các cơ quan chức năng.

Cụ thể, từ trong gia đình cần tạo môi trường gia đình ấm áp, gần gũi để các con chia sẻ. Quan tâm đến sở thích, hoạt động của con cái để định hướng đúng đắn. Giáo dục con cái về pháp luật, về những hiểm họa của đua xe. Về phía nhà trường nên tổ chức các hoạt động ngoại khóa lành mạnh, hấp dẫn để thu hút học sinh. Tăng cường giáo dục pháp luật, về an toàn giao thông cho học sinh. Xây dựng mối quan hệ chặt chẽ với gia đình để cùng nhau giáo dục học sinh. Ngoài xã hội cần tăng cường tuyên truyền về tác hại của đua xe thông qua các phương tiện truyền thông. Xây dựng các sân chơi thể thao, các câu lạc bộ lành mạnh để thu hút thanh thiếu niên. Cộng đồng cần lên án, tẩy chay hành vi đua xe.

"Đặc biệt, các cơ quan chức năng cần tăng cường tuần tra, kiểm soát các khu vực nghi ngờ có hoạt động đua xe. Xử lý nghiêm các trường hợp vi phạm, không chỉ người tham gia đua xe mà cả những người cổ vũ. Tổ chức các chiến dịch tuyên truyền, giáo dục pháp luật về giao thông", TS. Nguyễn Hữu Đức nhấn mạnh.

Theo TS. Nguyễn Hữu Đức, giải pháp phải đa dạng và lâu dài: "không có một giải pháp nào đơn lẻ có thể giải quyết triệt để vấn nạn đua xe. Cần có sự kết hợp nhiều giải pháp và thực hiện trong thời gian dài. Quan trọng nhất là phải thay đổi nhận thức của thanh thiếu niên về đua xe, giúp họ hiểu được những hiểm họa và hậu quả nghiêm trọng của hành vi này. Cần tạo ra một môi trường sống lành mạnh, nơi mà các bạn trẻ có thể phát triển toàn diện cả về thể chất và tinh thần.