Chính trị gia Joe Biden đã trở thành ứng viên của đảng Dân chủ Mỹ cho cuộc bầu cử Tổng thống Mỹ sắp tới, tổ chức vào tháng 11/2020. Ông nói, mình có khả năng phát huy di sản của cựu Tổng thống Obama và đoàn kết nước Mỹ trong một thời kỳ nhiều thử thách.

Biden đã hoạt động chính trị trong nửa thế kỷ, hiện đang nhấn mạnh đến kinh nghiệm quản lý của mình, tự xây dựng hình ảnh bản thân là một người vững vàng, giàu kinh nghiệm trong một thế giới nguy hiểm, bất định.

Ông Joe Biden vừa giành đủ phiếu để vượt qua các ứng viên trong nội bộ đảng Dân Chủ (Mỹ), trở thành đại diện của đảng này trong cuộc bầu cử Tổng thống Mỹ vào tháng 11/2020. Đồ họa: New York Times.

Khi đại dịch Covid-19 nổ ra, Joe Biden hành động để cử tri thấy ở ông hình ảnh một tổng tư lệnh. Ông xây dựng các khuyến nghị dựa trên lời khuyên từ các chuyên gia y tế và kinh tế. Biden cực lực chỉ trích Tổng thống Trump về cách phản ứng trước Covid-19, cho rằng ông Trump đã phản ứng quá chậm.

Nếu đắc cử lần này, Biden sẽ là tổng thống già nhất trong lịch sử nước Mỹ, ở tuổi 78. Ông giành được sự ủng hộ của các đảng viên Dân Chủ gốc gác công nhân.

Thời tuổi trẻ và sự dấn thân vào chính trị

Biden sinh ngày 20/11/1942 tại thành phố lao động Scranton ở Đông Bắc bang Pennsylvania.

Biden cho biết, cha mẹ ông đã trui rèn cho ông sự cứng rắn, chăm chỉ và bền bỉ. Ông vẫn nhớ lời cha dạy: “Thước đo một con người không phải là bao nhiều lần người đó thất bại mà là anh ta sẽ đứng dậy nhanh như thế nào”.

Có lần Biden bị một đứa trẻ lớn tuổi hơn bắt nạt, khiến cậu ủ rũ khi về nhà. Thấy vậy, mẹ cậu đã động viên: “Hãy đánh cho nó một trận nhớ đời để con có thể xuống phố vào ngày mai”.

Hồi nhỏ, Biden mắc tật nói lắp và lũ trẻ đồng trang lứa đã đặt ra nhiều biệt danh để chế giễu cậu. Biden cuối cùng đã khắc phục được tật cà lăm này bằng cách cố ghi nhớ các đoạn thơ dài và đọc to các vần thơ đó ở trước gương.

Biden theo học lịch sử và khoa học chính trị tại trường Đại học Delaware gần nhà. Nhưng hai năm đầu đại học, cậu chỉ mải mê với thể thao, tiệc tùng, và các cô gái chứ không quan tâm nhiều đến chuyện học hành. Nhưng Biden cũng bắt đầu đam mê chính trị vào những năm tháng đó, một phần là nhờ cảm hứng từ lễ nhậm chức của Tổng thống Kennedy vào năm 1961.

Cũng thời kỳ đó, Biden gặp được “một nửa đích thực của đời mình” – đó là Neilia Hunter, nữ sinh viên của trường đại học Syracuse. Cậu đã yêu Hunter từ cái nhìn đầu tiên.

Được sự động viên của người yêu, Biden chuyên chú học hành hơn và sau đó được nhận vào trường Luật của Đại học Syracuse. Cặp đôi Biden-Hunter kết hôn vào năm 1966.

Sau khi tốt nghiệm trường luật vào năm 1968, Biden chuyển tới Wilmington, Delaware để hành nghề tại một hãng luật. Ông cũng bắt đầu trở thành một đảng viên tích cực của đảng Dân Chủ, Mỹ. Năm 1970 ông được bầu vào Hội đồng hạt New Castle. Năm 1971 ông mở hãng luật riêng.

Năm 1972, “đảng bộ” đảng Dân Chủ ở Delaware khuyến khích Biden (lúc đó 29 tuổi) ra tranh cử đối đầu với đảng viên Cộng Hòa J. Caleb Boggs để giành ghế trong Thượng viện. Ít người nghĩ ông sẽ có cơ chiến thắng.

Thế nhưng Biden đã dốc sức cho chiến dịch tranh cử này với sự hỗ trợ chủ yếu của các thành viên trong gia đình, gồm em gái và hai bố mẹ. Và tháng 11 năm đó, trong một cuộc đua sát sao, Biden giành chiến thắng để trở thành vị thượng nghị sĩ Mỹ trẻ thứ 5 trong lịch sừ nước này. Biden về sau trở thành thượng nghị sĩ phục vụ lâu năm nhất của bang Delaware.

Bi kịch gia đình

Niềm vui chẳng tày gang. Một tuần trước Giáng sinh năm 1972, một tai nạn ô tô khủng khiếp đã khiến vợ và con gái ông thiệt mạng, hai cậu con trai bị thương nặng. Biden đau khổ đến mức đã tính tới chuyện quyên sinh.

Tuy nhiên được gia đình động viên, Biden quyết định sẽ đại diện cho người dân Delaware trong Thượng viện. Ông đã tuyên thệ nhậm chức ngay trong buồng bệnh của các con trai mình. Để dành nhiều thời gian chăm sóc 2 cậu con trai, Biden quyết định tiếp tục sống ở Wilmington, và đi đi về về giữa nơi này và thủ đô Washington mỗi ngày trên chuyến tàu Amtrak – việc này ông đã duy trì suốt nhiệm kỳ tại Thượng viện.

Chuyên gia hàng đầu về chính sách đối ngoại

Biden làm thượng nghị sĩ suốt từ năm 1973 đến 2009. Trong thời gian này, ông được kính trọng với tư cách là một trong các chuyên gia hàng đầu về chính sách đối ngoại. Ông đã làm cả Chủ tịch Ủy ban Đối ngoại trong vài năm.

Các cương vị về đối ngoại của ông liên quan đến việc cổ xúy cho giới hạn vũ khí chiến lược với Liên Xô, thúc đẩy hòa bình và ổn định ở vùng Balkan, mở rộng khối quân sự NATO để kết nạp thêm các nước thành viên cũ trong khối XHCN Đông Âu, và phản đối Chiến tranh Vùng Vịnh lần thứ nhất.

Các năm tiếp theo, ông kêu gọi nước Mỹ hành động để chấm dứt họa diệt chủng ở Darfur và phản đối cách Tổng thống Mỹ George W. Bush xử lý cuộc Chiến tranh Iraq, ông đặc biệt phản đối việc tăng quân vào năm 2007.

Chân dung ứng viên Tổng thống Mỹ Joe Biden. Ảnh: Biography.com.

Hoài bão làm Tổng thống Mỹ

Ngay năm 1987, sau khi đã xác lập được vị thế là một trong các nhà làm luật nổi bật nhất của phe Dân Chủ ở Washington, Biden quyết định ra tranh cử Tổng thống Mỹ. Tuy nhiên ông đã rút lui sau khi có các thông tin về việc ông đạo văn của một bài phát biểu.

Trong chiến dịch tranh cử này, ông đã bị đau đầu nặng. Sau khi rút lui khỏi tranh cử vào năm 1988, ông đã phẫu thuật não và chịu đựng các biến chứng từ phẫu thuật khiến ông phải trải qua phẫu thuật một lần nữa. Nhưng Biden vẫn kiên cường trở lại Thượng viện sau 7 tháng điều trị.

Năm 2007, tức là 20 năm sau lần tranh cử thất bại đầu tiên, Biden lại quyết định tham gia cuộc đua vào Nhà Trắng. Thế nhưng chính trường Mỹ khi ấy đang do hai ứng viên Hillary Clinton và Barack Obama thống trị. Biden lại rút lui một lần nữa.

Tuy nhiên 7 tháng sau, ông Obama đã lựa chọn Biden làm phó cho mình. Với xuất thân gia đình công nhân, Biden đã giúp đội ngũ vận động tranh cử của ông Obama giành được sự ủng hộ của các công nhân ở các bang dao động như Ohio và Pennsylvania.

Khi ông Obama nhậm chức Tổng thống Mỹ thứ 44, Biden trở thành Phó Tổng thống Mỹ thứ 47.

Giai đoạn này, Biden tích cực xây dựng chính sách của chính phủ Mỹ liên quan đến Iraq và Afghanistan. Năm 2010, vị Phó Tổng thống Biden đã sử dụng quan hệ tốt của mình với Thượng viện để đạt được sự thông qua Hiệp ước Cắt giảm Vũ khí Chiến lược mới giữa Mỹ và Nga.

Trong nhiệm kỳ thứ 2 của Tổng thống Obama, Phó Tổng thống Biden là nhân vật đi đầu trong nỗ lực kiểm soát súng trên toàn quốc. Ông được lựa chọn làm người đứng đầu nhóm chuyên trách về vấn đề này sau vụ xả súng ở một trường tiểu học.

Biden sống với người vợ thứ 2, Jill Biden, từ năm 1977. Tháng 5/2015, Biden chịu một cú sốc tinh thần nữa khi con trai Beau qua đời ở tuổi 46 do căn bệnh ung thư não.

Sau khi con trai qua đời, Biden xem xét việc sẽ tranh cử tổng thống nhưng vào tháng 10/2015, ông quyết định từ bỏ ý định này.

Vào ngày 12/1/2017, tại Nhà Trắng Tổng thống Obama tặng cho Biden Huân chương tự do Tổng thống. Ông Obama gọi Biden là “vị Phó Tổng thống tốt nhất mà nước Mỹ từng có” và là “sư tử của lịch sử Mỹ”.

Khi rời chức vụ sau đó, Biden vẫn không ngưng nghỉ. Ông thi thoảng lại chỉ trích vị Tổng thống thứ 45 của nước Mỹ, Donald Trump. Tại một sự kiện vào tháng 10/2017, Biden đã tuyên bố ông Trump là “không hiểu gì về quản trị”. Tháng 11 năm đó, Biden chỉ trích ông Trump là dường như bảo vệ các nhóm dân tộc chủ nghĩa da trắng.

Nói về việc bỏ qua cơ hội tranh cử tổng thống vào năm 2016, Biden cho rằng người nào muốn tranh cử thì nên hội tụ 2 yếu tố: năng lực và sự chuẩn bị toàn tâm toàn ý. Ông cho rằng lúc đó mình có đầy đủ yếu tố thứ nhất nhưng yếu tố thứ 2 thì không.

Tranh cử Tổng thống Mỹ 2020

Ngày 25/4/2019, Biden tung tin mình sẽ ra tranh cử tổng thống vào năm 2020.

Tháng 2/2020, Biden giành chiến thắng vang dội ở bang Nam Carolina. Sau đó ông giành đã được đa số phiếu trong ngày bỏ phiếu Siêu Thứ Ba vào đầu tháng 3.

Trong một cuộc tranh luận một đối một với ứng viên Dân chủ Sanders vào giữa tháng 3/2020, Biden cam kết sẽ đề cử một phụ nữ làm Phó Tổng thống cho mình.

Và đầu tháng 6 này, ông đã giành được đủ phiếu để trở thành ứng viên của đảng Dân Chủ trong cuộc đua vào Nhà Trắng sắp tới, với đối thủ là đương kim Tổng thống Mỹ Donald Trump./.