cổng thông tin điện tử ĐÀI TIẾNG NÓI VIỆT NAM
Hoàn thiện pháp luật Việt Nam: Đột phá lớn, thách thức còn nhiều
Cập nhật: 1 giờ trước
Triệt phá nhiều tụ điểm ma túy trên địa bàn đặc khu Phú Quốc
Cựu hiệu trưởng bị cáo buộc tham ô: “Mong được xem xét thấu tình, đạt lý”
VOV.VN - Xây dựng và thi hành pháp luật Việt Nam đang bước vào giai đoạn then chốt: nhiều kết quả nổi bật nhưng cũng không ít vướng mắc. Bài học từ quốc tế cho thấy cải cách pháp luật gắn với thực thi hiệu quả là chìa khóa củng cố niềm tin vào pháp quyền.
Ngày 22/8 tại Hà Nội, Bộ Tư pháp phối hợp với Viện KAS của Cộng hòa Liên bang Đức tổ chức hội thảo “Nâng cao hiệu quả công tác tổ chức thi hành pháp luật đáp ứng yêu cầu phát triển đất nước trong kỷ nguyên mới”.
Phát biểu tại hội thảo, TS. Nguyễn Minh Phương, Phó Cục trưởng Cục Kiểm tra văn bản và Quản lý vi phạm hành chính, Bộ Tư pháp cho biết, công tác hoàn thiện và thi hành pháp luật được xem là "đột phá của đột phá" cho sự phát triển của Việt Nam.
Những nỗ lực gần đây của Bộ Tư pháp và các ngành đã mang lại nhiều kết quả quan trọng. Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật năm 2025 bổ sung quy định về hướng dẫn áp dụng văn bản quy phạm pháp luật (QPPL) bằng văn bản hành chính, đảm bảo không làm thay đổi nội dung quy định được hướng dẫn và không đặt ra quy định mới, khắc phục tình trạng hiểu khác nhau và đảm bảo áp dụng thống nhất.
Bộ Tư pháp cũng đã kiểm tra 1.177 văn bản, phát hiện 133 văn bản cần xem xét tính pháp lý và 83 văn bản có quy định trái pháp luật đã được cơ quan ban hành xử lý.
Bộ đã tổ chức nhiều đợt rà soát lớn đã được thực hiện, ghi nhận 2.092 kiến nghị, phản ánh về khó khăn, vướng mắc do quy định pháp luật tại 789 văn bản, trong đó 834 kiến nghị (gần 40%) được xác định là có cơ sở. Các kết quả này đã được báo cáo để sửa đổi, bổ sung kịp thời.
Tuy nhiên công tác tổ chức thi hành pháp luật còn đối mặt với nhiều hạn chế về mặt khách quan: Nhiệm vụ phức tạp, tiêu chí đánh giá chưa rõ ràng, chất lượng hệ thống pháp luật chưa đồng đều, và tổ chức thực thi pháp luật vẫn là khâu yếu, chậm được khắc phục.
Về mặt chủ quan: Ý thức tuân thủ, hiểu biết pháp luật của một số cán bộ, công chức còn hạn chế; tình trạng đùn đẩy, né tránh trách nhiệm vẫn còn. Năng lực tổ chức thực hiện của một số cán bộ chưa đáp ứng yêu cầu. Việc ứng dụng công nghệ thông tin còn khiêm tốn, hiệu quả phản ứng chính sách chưa cao.
Bộ Tư pháp kiến nghị, để nâng cao hiệu quả quản lý nhà nước về thi hành pháp luật, các giải pháp chính được đề xuất bao gồm: Tiếp tục tháo gỡ khó khăn, vướng mắc do quy định pháp luật theo Nghị quyết số 206/2025/QH15, hướng tới cơ bản hoàn thành trong năm 2025; Hoàn thiện thể chế, chính sách trong công tác Phổ biến, giáo dục pháp luật (PBGDPL), trọng tâm là Luật PBGDPL năm 2012; Sớm ban hành các cơ chế, chính sách đặc biệt tạo đột phá trong tổ chức thi hành pháp luật, bao gồm nội dung chi và mức chi cho các hoạt động đánh giá hiệu quả pháp luật sau ban hành.
Cùng với đó là bổ sung quy định trách nhiệm gắn với chế tài cụ thể cho các cơ quan, cá nhân trong phối hợp cung cấp thông tin và xử lý kết quả theo dõi thi hành pháp luật; tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với công tác tổ chức thi hành pháp luật, yêu cầu cán bộ, đảng viên gương mẫu; thường xuyên đánh giá hiệu quả của pháp luật sau ban hành thông qua kiểm tra trọng tâm, trọng điểm và các hoạt động điều tra, khảo sát; nâng cao năng lực tổ chức thực thi chính sách, pháp luật của cán bộ, công chức, đồng thời ngăn chặn tình trạng đùn đẩy, né tránh trách nhiệm và xử lý nghiêm các hành vi tham nhũng.
Theo đánh giá của ông Stefan Samse, Trưởng Đại diện lâm thời Viện KAS của Đức tại Việt Nam, những năm gần đây Việt Nam đã có tiến bộ rõ rệt trong việc tăng cường pháp quyền. Hiến pháp 2013 cùng các quy định pháp luật liên quan đã thể hiện rất rõ tầm quan trọng ngày càng tăng của việc thực thi pháp luật tại Việt Nam.
Tuy nhiên, việc ban hành và thực thi pháp luật vẫn chưa thực sự hiệu quả. Thách thức mấu chốt nằm ở sự cần thiết phải có thêm sự nhất quán cũng như áp dụng một cách minh bạch để đảm bảo công lý và củng cố niềm tin đối với nhà nước. Đây được xem là cơ hội để Việt Nam nâng cao công tác quản trị và tăng cường niềm tin của công dân.
Chia sẻ về hệ thống pháp luật của Đức được xây dựng trên các nguyên tắc cơ bản của pháp quyền, quy định rằng tất cả các cơ quan nhà nước có thẩm quyền đều phải tuân thủ pháp luật và công lý; Quy trình giám sát này được thực hiện ở tất cả các cấp, từ Quốc hội Liên bang đến Quốc hội các tiểu bang, buộc chính quyền các cấp phải chịu trách nhiệm; các tòa án độc lập đóng vai trò then chốt, cho phép công dân khiếu nại bất kỳ hành động nào không phù hợp với luật pháp. Ngoài ra, còn các cơ quan giám sát khác.
Một hệ thống kiểm soát chất lượng, kiểm tra và cân bằng như vậy là chìa khóa để đảm bảo không một cơ quan, cá nhân nào được ủy quyền có thể vi phạm pháp luật.
Hiện tại ở Đức đã rút ra một số bài học quan trọng mà họ hy vọng có thể chia sẻ như việc cải cách pháp luật phải mang tính toàn diện và tổng thể, phản ánh các giá trị và nhu cầu của xã hội; Quá trình chuyển đổi số rất cần thiết, không chỉ nâng cao hiệu quả mà còn tăng cường tính minh bạch và trao quyền cho người dân; Tầm quan trọng của sự hợp tác giữa các ngành, lĩnh vực để nâng cao hiệu quả công việc bằng cách kết nối cải cách pháp lý với các vấn đề hành chính công, chính sách kinh tế và xã hội dân sự; Và cuối cùng là tầm quan trọng của hợp tác quốc tế.
Cũng tại hội thảo, ông Nguyễn Duy Tiến, Vụ trưởng Vụ Pháp Luật và Tư pháp, Ủy ban Pháp luật và Tư pháp của Quốc hội cho biết, chức năng giám sát Quốc hội được đẩy mạnh nhằm đảm bảo Hiến pháp và pháp luật được tuân thủ, phát hiện vướng mắc và đề xuất giải pháp hoàn thiện thể chế. Hoạt động này góp phần bảo vệ quyền lợi hợp pháp của người dân và nâng cao hiệu quả quản lý nhà nước.
Quốc hội tổ chức giám sát chuyên đề: Tập trung vào các vấn đề nóng như kinh tế, giáo dục, an sinh xã hội; Giám sát về nhà chung cư giai đoạn 2015-2022 đã chỉ ra hạn chế và đề xuất giải pháp, góp phần thông qua Luật Nhà ở (sửa đổi) tháng 11/2023; Giám sát về chương trình, sách giáo khoa giáo dục phổ thông năm 2023 đã kiến nghị Chính phủ kiểm soát chi phí, giảm giá sách giáo khoa.
Các hoạt động chất vấn và trả lời chất vấn đã làm rõ trách nhiệm của Bộ trưởng, Trưởng ngành, thu hút sự quan tâm của cử tri. Các nghị quyết sau chất vấn là cơ sở để tiếp tục giám sát việc thực hiện; Các phiên giải trình tại phiên họp: Làm rõ kết quả, bất cập, trách nhiệm và đề xuất biện pháp khắc phục.
Thông qua hoạt động giám sát cũng chỉ ra các hạn chế trong việc thi hành pháp luật; Nợ đọng văn bản quy định chi tiết, mâu thuẫn, chồng chéo, không rõ ràng trong hệ thống văn bản quy phạm pháp luật; Công tác rà soát, xử lý văn bản trái pháp luật và xử lý trách nhiệm còn hạn chế; Theo dõi thi hành pháp luật nhiều nơi còn hình thức. Ngoài ra công tác truyền thông chính sách, phổ biến pháp luật còn thiếu chủ động, chưa hiệu quả.
Nhiều đại biểu kiến nghị, để công tác xây dựng, thực thi và đưa pháp luật đi vào cuộc sống thì cần gắn kết chặt chẽ xây dựng pháp luật với tổ chức thi hành, đảm bảo tính khả thi từ khâu soạn thảo; Ban hành kịp thời các văn bản quy định chi tiết, khắc phục tình trạng "luật chờ nghị định, thông tư"; Nâng cao trách nhiệm, công tâm của cơ quan, người thi hành công vụ, dám làm, dám chịu trách nhiệm; Tăng cường truyền thông chính sách ngay từ giai đoạn dự thảo và đổi mới hình thức tuyên truyền; Siết chặt kỷ luật, kỷ cương, xác định rõ trách nhiệm người đứng đầu khi chậm trễ hoặc ban hành văn bản trái pháp luật.
Quốc hội và các cơ quan của Quốc hội sẽ tiếp tục tăng cường giám sát để cùng Chính phủ, các bộ, ngành khắc phục hạn chế, vướng mắc, đưa pháp luật đi vào cuộc sống một cách thực chất và hiệu quả.
Từ khóa: pháp luật, hoàn thiện pháp luật Việt Nam, thi hành pháp luật Việt Nam, cải cách pháp luật Việt Nam, Bộ Tư pháp, hội thảo pháp luật, vai trò của Quốc hội, giám sát thi hành pháp luật
Thể loại: Giáo dục
Tác giả: cao thắng/vov.vn
Nguồn tin: VOVVN
Chương trình đã phát
Nghe và xem trực tuyến
