Bảo tàng Lịch sử Quốc gia Việt Nam vừa hoàn tất công tác khảo cổ học ở điện Cần Chánh sau 1 tháng triển khai thăm dò trên diện tích khoảng 200m2. Kết quả khảo sát cho thấy sự biến động kết cấu nền móng của Điện Cần Chánh từ khi xây dựng vào thời Vua Gia Long đến các đợt trùng tu về sau này.

Theo nhận định ban đầu của các nhà khảo cổ học, điện Cần Chánh được xây dựng trên nền địa chất yếu, có thể trước đây là vùng ao hồ, sình lầy. Nền móng của ngôi điện đã được gia cố qua các đợt trùng tu. Việc khảo cổ điện Cần Chánh là cơ sở để xây dựng phương án tu bổ, phục hồi di tích này trong thời gian tới.

Điện Cần Chánh nằm trên trục thần đạo của Hoàng thành Huế, cùng với các công trình quan trọng như: Ngọ Môn, điện Thái Hòa, Đại Cung môn, điện Càn Thành, điện Khôn Thái, điện Kiến Trung… Dưới triều Nguyễn, điện Cần Chánh là nơi làm việc của các vua và cũng là nơi tổ chức các tiệc, lễ quan trọng. Tại đây, mỗi tháng Nhà vua sẽ thiết triều 4 lần vào các ngày mùng 5, 10, 20 và 25 Âm lịch. Năm 1947, do chiến tranh, di tích này bị phá hủy hoàn toàn, chỉ còn lại phần nền móng.

Tại kỳ họp chuyên đề năm 2021, HĐND tỉnh Thừa Thiên Huế khóa VIII, nhiệm kỳ 2021-2026 đã thông qua Nghị quyết phê duyệt chủ trương đầu tư dự án “Tu bổ, phục hồi và tôn tạo điện Cần Chánh” với kinh phí gần 200 tỷ đồng.

Ông Nguyễn Ngọc Chất, Phó trưởng Phòng Nghiên cứu sưu tầm, Bảo tàng Lịch sử Quốc gia Việt Nam, phụ trách khảo cổ nền điện Cần Chánh cho biết, từ khi xây dựng vào năm 1804 thời Vua Gia Long đến khi bị phá hủy vào năm 1947, điện Cần Chánh đã trải qua 11 lần tu sửa với những mức độ khác nhau. Công tác khảo cổ học giúp xác định yếu tố nguyên gốc của nền móng công trình và các giai đoạn biến đổi địa tầng.

“Điện Cần Chánh về cơ bản có 2 giai đoạn nổi bật có thể là căn cứ, thiết kế, tái thiết lại công trình, đó là giai đoạn Đồng Khánh và Khải Định. Giai đoạn Đồng Khánh, Khải Định rõ ràng nhất và đầy đủ cơ sở nhất để làm cơ sở có thể tiến hành trùng tu. Thời Đồng Khánh gần như chỉ là bộ khung, mang kiến trúc cũng như kết cấu của thời Gia Long, chỉ có sự đôn nền và thay vật liệu mới hơn. Đến thời Khải Định đã có sự trang hoàng hơn, đầy đủ các nội thất qua tư liệu sẽ giúp tái thiết lại không gian nội thất của điện Cần Chánh”, ông Chất thông tin.