Sau gần 2 năm (19 tháng) thụ lý vụ kiện, sáng ngày 3/2/2021, TAND TP Huế đã mở phiên tòa dân sự sơ thẩm xét xử vụ tranh chấp Hợp đồng tín dụng giữa nguyên đơn là bà Nguyễn Thị Định với bị đơn là Công ty cổ phần Khách sạn Hoàng Cung (Huế). Vụ kiện thu hút sự quan tâm của báo chí vì đây là lần đầu tiên một cá nhân mua nợ xấu của ngân hàng phải nhờ Tòa bảo vệ quyền chủ nợ…

Tại tòa, ông Nguyễn Xuân Đức, đại diện theo pháp luật của Công ty cổ phần khách sạn Hoàng Cung (Công ty Hoàng Cung) lấy lý do Luật sư Trần Văn Sơn bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của Hoàng Cung vắng mặt nên đề nghị Tòa hoãn xử.

Sau khi nghe ý kiến của đại diện VKSND TP Huế, HĐXX hội ý, thẩm phán – Chủ tọa phiên tòa Hoàng Quang Bình đã tuyên bố: Hoãn phiên tòa theo qui định tại Khoản 1 Điều 227, Điều 233 và Điều 235, Bộ luật Tố tụng Dân sự.

Sau đó, trả lời các nhà báo tham dự phiên tòa, Thẩm phán Hoàng Quang Bình cho biết: “Đây là một vụ kiện về tranh chấp dân sự như bao vụ kiện khác. Quan điểm của tôi là nợ thì phải trả. Vụ án sẽ được giải quyết theo đúng qui định của pháp luật”.

Trước câu hỏi: Vụ kiện liên quan đến trường hợp cá nhân tham gia mua nợ xấu của ngân hàng, chưa từng có tiền lệ, liên quan đến Nghị quyết 42 của Quốc hội về thí điểm xử lý nợ xấu, liệu có xảy ra trường hợp “con nợ” dùng cách hoãn phiên tòa và nhiều biện pháp khác để kéo dài thời gian tố tụng, gây sức ép về phía chủ nợ?

Phó Chánh án Hoàng Quang Bình khẳng định: Không ai có thể dùng Tòa để chây ỳ nghĩa vụ trả nợ. Hoãn phiên tòa là theo qui định của pháp luật. Trong vòng không quá 1 tháng, Tòa sẽ tiếp tục phiên xét xử.

“Đúng là vụ kiện này đang có ý kiến khác nhau về Nghị quyết 42 của Quốc hội và Thông tư 09 của Ngân hàng Nhà nước. Mọi việc sẽ được giải quyết trong quá trình xét xử”, ông Bình nói.

Ngân hàng Nhà nước khẳng định, Thông tư 09 có hiệu lực, không trái với Nghị quyết 42

Như VOV.VN đã thông tin trước đó, theo hồ sơ vụ kiện, ba ngân hàng gồm: Vietcombank, Viettinbank và Agribank chi nhánh tỉnh Thừa Thiên Huế đã đồng thuận tài trợ cho vay đối với Công ty Hoàng Cung. Do không có tiền trả nợ, khoản vay của Hoàng Cung biến thành nợ xấu, ba ngân hàng đã đồng thuận tổ chức bán đấu giá khoản nợ. Bà Nguyễn Thị Định (Hà Nội) đã trúng đấu giá với số tiền mua lại khoản nợ là 205 tỷ đồng.

Ngày 13/3/2018, các ngân hàng thông báo đến Hoàng Cung nội dung: Bà Định là chủ nợ mới và số tiền nợ gốc và lãi của Hoàng Cung tính đến thời điểm 31/12/2017 là 405.076.667.185 đồng.

Do Công ty Hoàng Cung không công nhận tư cách chủ nợ mới của bà Định, buộc bà Định phải làm đơn khởi kiện ra TAND TP Huế. Ngày 19/9/2019, TAND TP Huế đã thụ lý vụ án. Theo yêu cầu khởi kiện, Công ty Hoàng Cung phải trả cho bà Định cả gốc lẫn lãi theo các Hợp đồng tín dụng tạm tính đến ngày 30/6/2019 là hơn 463 tỷ đồng.

Quá trình giải quyết vụ án, Công ty Hoàng Cung bất ngờ có đơn phản tố công nhiên bác bỏ toàn bộ kết quả bán đấu giá món nợ, bác bỏ tư cách chủ nợ của bà Định. Lý do: Căn cứ vào Nghị quyết 42 của Quốc hội, Hoàng Cung cho rằng, 3 ngân hàng cùng Công ty CP Đấu giá Nam Việt và bà Định đã vi phạm nghiêm trọng pháp luật.

Để chứng minh, bị đơn dựa vào Khoản 2, Điều 6, Nghị quyết 42 có nội dung: “Điều 6. Mua bán nợ xấu của tổ chức mua bán, xử lý nợ xấu. (...) 2. Tổ chức mua bán, xử lý nợ xấu được bán nợ xấu cho pháp nhân, cá nhân, bao gồm cả doanh nghiệp không có chức năng mua, bán nợ”.

Theo đó, bị đơn cho rằng, chỉ có Tổ chức mua bán, xử lý nợ xấu mới được quyền mua, bán nợ xấu. Việc áp dụng Thông tư 09/2015/TT-NHNN ngày 17/7/2015 qui định về hoạt động mua, bán nợ của Tổ chức tín dụng (TCTD), Chi nhánh ngân hàng nước ngoài của Ngân hàng Nhà nước (Thông tư 09) để bán nợ xấu cho bà Định là sai.

Vì Thông tư 09 ban hành trước Nghị quyết 42/2017/QH14 của Quốc hội (Nghị quyết 42) về thí điểm xử lý nợ xấu, lại qui định cho tổ chức, cá nhân được mua bán nợ xấu của ngân hàng là trái với Nghị quyết 42, do đó không có giá trị pháp lý.

Liên quan đến vụ việc, VOV.VN đã làm việc với Ngân hàng Nhà nước Việt Nam với tư cách là cơ quan ban hành Thông tư số 09, đồng thời là cơ quan soạn thảo Nghị quyết 42 của Quốc hội, Ngân hàng Nhà nước đã có văn bản trả lời số 8293/NHNN-TTGSNH, ngày 16/11/2020 trả lời bằng văn bản về nội dung nêu trên.

Theo văn bản do Quyền Chánh thanh tra, Giám sát Ngân hàng Nhà nước Nguyễn Văn Du thừa lệnh Thống đốc Ngân hàng Nhà nước ký trả lời VOV.VN khẳng định: Liên quan đến Điều 6 Nghị quyết 42 và Thông tư 09, Văn bản này nêu rõ: “Khoản 2, Điều 6 Nghị quyết số 42 về mua, bán nợ xấu của Tổ chức mua bán, xử lý nợ xấu qui định: “…Tổ chức mua bán, xử lý nợ xấu được bán nợ xấu cho pháp nhân, cá nhân, bao gồm cả doanh nghiệp không có chức năng kinh doanh mua, bán nợ”.

Căn cứ các qui định nêu trên, có sự khác biệt về phạm vi điều chỉnh, đối tượng áp dụng và bên mua, bán nợ giữa qui định tại Thông tư số 09 và Nghị quyết số 42; do đó, qui định tại Thông tư số 09 không trái với qui định tại Nghị quyết số 42, cụ thể như sau:

“Thông tư 09 qui định về hoạt động mua bán nợ, phát sinh từ nghiệp vụ cho vay (kể cả khoản trả thay trong nghiệp vụ bảo lãnh) của Tổ chức tín dụng, Chi nhánh ngân hàng nước ngoài, không điều chỉnh đối với hoạt động của Cty quản lý tài sản của các TCTD Việt Nam VAMC).  

Điều 6 Nghị quyết số 42 qui định về việc bán nợ xấu của Tổ chức mua bán, xử lý nợ xấu; trong trường hợp này được hiểu là VAMC”./.