cổng thông tin điện tử ĐÀI TIẾNG NÓI VIỆT NAM
Giải pháp cho Hà Nội xử lý ô nhiễm không khí
Cập nhật: 3 ngày trước
Cải tạo sông Tô Lịch: Báo cáo thành phố trước 20/8
Tai nạn giao thông nghiêm trọng tại Phú Yên làm 2 người chết
VOV.VN - Ô nhiễm không khí ở Hà Nội không phải là vấn đề mới, nhưng có dấu hiệu ngày càng nghiêm trọng, ảnh hưởng đến sức khỏe của cộng đồng cũng như các hoạt động phát triển kinh tế - xã hội.
Cuộc trao đổi giữa phóng viên VOV2 với Phó Giáo sư, Tiến sĩ Hoàng Anh Lê, Trưởng Bộ môn Quản lý môi trường, Khoa Môi Trường, Trường Đại học Khoa học Tự nhiên, Đại học Quốc gia Hà Nội.
Theo Báo cáo hiện trạng môi trường quốc gia, ô nhiễm không khí tại Hà Nội cũng như các tỉnh miền Bắc chủ yếu là ô nhiễm bụi PM2,5 - loại bụi được coi là “sát thủ vô hình” khi có thể đi sâu vào phổi, gây ra nhiều bệnh về hô hấp, tim mạch, đặc biệt là với đối tượng người già, trẻ em. Theo đó ở Hà Nội, chỉ số bụi mịn PM2.5 trung bình thường xuyên vượt quy chuẩn cho phép từ 1,5 - 2 lần trong nhiều ngày. Theo thống kê năm 2023, số ngày có chất lượng không khí tốt chỉ chiếm 15%, trong khi đó mức trung bình đạt 50%, còn lại 34% thuộc nhóm kém và xấu. Theo báo cáo của Ngân hàng Thế giới năm 2022, mỗi năm có khoảng 5.800 người tử vong do các bệnh liên quan đến bụi mịn PM2.5, kéo theo chi phí y tế và phúc lợi xã hội chiếm đến 7,74%.
Báo cáo của Sở Nông nghiệp và Môi trường Hà Nội cho thấy, 56,1% ô nhiễm không khí tại Hà Nội đến từ khoảng 7 triệu xe máy chưa được kiểm soát khí thải, 800.000 ô tô chạy bằng xăng dầu, cùng với bụi đường do ma sát từ lốp xe. Ngoài ra, nguồn phát thải từ công nghiệp cũng chiếm tỷ lệ đáng kể (22,2%), tập trung ở các khu công nghiệp, làng nghề và cơ sở sản xuất sử dụng than nhưng chưa có thiết bị xử lý khí thải đạt chuẩn.
Cơ quan chức năng của thành phố Hà Nội đã chỉ ra 5 nguồn chính gây ô nhiễm không khí gồm: Phương tiện giao thông đường bộ (cả bụi đường), công nghiệp, dân sinh, đốt sinh khối và nông nghiệp. Nguồn phát thải lớn nhất là hoạt động giao thông trên địa bàn thành phố.
Phó Giáo sư, Tiến sĩ Hoàng Anh Lê, Trưởng Bộ môn Quản lý môi trường, Khoa Môi Trường, Trường Đại học Khoa học Tự nhiên, Đại học Quốc gia Hà Nội cho biết, ô nhiễm không khí trên địa bàn Hà Nội nói riêng và cả nước nói chung có tính quy luật theo mùa (từ khoảng tháng 10 - 11 của năm trước, kéo dài tới tháng 4 năm sau) và tập trung chủ yếu tại một số điểm có mật độ giao thông và tập trung nhiều cơ sở sản xuất. Trong ngày, mức độ ô nhiễm cũng dao động, tập trung vào 6 - 8h sáng và 17 - 19h chiều.
Nguyên nhân tập trung vào các nhóm nguồn thải chủ đạo từ hoạt động giao thông vận tải, hoạt động xây dựng, hoạt động sản xuất công nghiệp, hoạt động đốt mỏ, các hoạt động dân sinh, sử dụng bếp than tổ ong trong sinh hoạt, kinh doanh, các yếu tố điều kiện khí hậu, thời tiết.
Ngoài ra, ô nhiễm chất lượng môi trường không khí thường ghi nhận vào thời điểm trước và sau các đợt không khí lạnh tràn về và thường gia tăng đột biến vào đêm và sáng sớm. Nguyên nhân, vào mùa đông ở miền Bắc, các điều kiện khí tượng bất lợi như lượng mưa thấp, trời lặng gió, nghịch nhiệt nên bụi mịn không khuếch tán được, gây ra ô nhiễm chất lượng môi trường không khí cho khu vực.
Trong bối cảnh ô nhiễm môi trường không khí của Hà Nội đang gia tăng và luôn ở mức báo động, Tiến sĩ Hoàng Dương Tùng - Chủ tịch Mạng lưới không khí sạch Việt Nam, Hà Nội cho rằng, cần một quyết tâm chính trị rất lớn và sự phối hợp đa ngành, đa vùng để giải quyết vấn đề ô nhiễm môi trường, đặc biệt là ô nhiễm không khí tại Hà Nội.
Luật Thủ đô sửa đổi năm 2024 đã nêu cụ thể một số nhiệm vụ cần triển khai về xác định vùng phát thải thấp. Tại Quy hoạch Thủ đô, vấn đề môi trường được đặt lên là nhiệm vụ quan trọng hàng đầu trong số các nhiệm vụ trọng tâm, cấp bách cần giải quyết của Thủ đô trong giai đoạn 2025 - 2030. Thực hiện chủ trương đó, thành phố Hà Nội đang quyết liệt thực hiện nhiều hoạt động nhằm cải thiện môi trường như: Xử lý ô nhiễm không khí; xử lý nước thải, làm sạch các dòng sông; hiện đại hóa công tác thu gom rác thải, thí điểm phân loại rác tại nguồn tại 5 quận nội thành…
Cùng với đó, Giáo sư Viện sĩ Châu Văn Minh - Chủ tịch Viện Hàn lâm Khoa học và công nghệ Việt Nam nhấn mạnh vai trò quan trọng của khoa học công nghệ trong quản lý và bảo vệ môi trường Thủ đô nói riêng và cả nước nói chung. “Khoa học công nghệ đóng vai trò quyết định trong việc giải quyết vấn đề. Hiện nay có rất nhiều công nghệ tiên tiến như ứng dụng AI, quan trắc, các mô hình xử lý nước thải, chất thải tiên tiến thì cần phải được áp dụng cho Hà Nội. Có rất nhiều nghiên cứu nhưng để áp dụng được nó thì đòi hỏi phải có sự chia sẻ, hợp tác chặt chẽ giữa các nhà khoa học với các nhà quản lý của Hà Nội và cả các địa phương lần cận nữa”.
Thời gian tới, sức ép đối với môi trường Hà Nội là rất lớn, do dân số tăng và phát triển kinh tế xã hội làm tăng lượng thải, làm tăng nguy cơ suy thoái đô thị. Do đó, các chuyên gia cũng nhấn mạnh, cần đưa chỉ tiêu chất lượng không khí, bảo vệ môi trường vào kế hoạch phát triển kinh tế xã hội 5 năm của Thành phố, chuyển đổi sang giao thông xanh, áp dụng triệt để cơ chế “ai gây ô nhiễm người đó trả tiền”, hoàn thiện hệ thống quan trắc môi trường, tăng cường biện pháp cưỡng chế đối với các cơ sở gây ô nhiễm như thí điểm bổ sung hình phạt các cơ sở gây ô nhiễm tăng luỹ tiến theo ngày để tăng tính răn đe, cùng với đó là nâng cao nhận thức của xã hội…
“Cần tiếp tục làm xanh hoá Hà Nội bằng việc tiếp tục trồng cây xanh ở 30 quận huyện, đặc biệt ở bảo vệ cảnh quan của Ba Vì, Sóc Sơn… đó là những lá phổi xanh của Thủ đô. Thứ hai là cải tạo các dòng sông, nước là kinh tế nên phải biến các dòng sông của Hà Nội thành các dòng sông kinh tế. Như Chủ tịch Trần Sỹ Thanh đã hứa, cuối năm 2025 này thì sông Tô Lịch sẽ trở thành dòng sông mà như cách đây hàng nghìn năm có câu ngạn ngữ “Nước sông Tô vừa trong vừa mát, em ghé thuyền đỗ sát thuyền anh”… thì dứt khoát Hà Nội sẽ làm được”, Giáo sư Đặng Huy Huỳnh - Phó Chủ tịch Hội Bảo vệ Thiên nhiên và Môi trường Việt Nam đề nghị.
Để ứng phó với vấn đề ô nhiễm không khí ở Hà Nội nói riêng và cả nước nói chung, Phó Giáo sư, Tiến sĩ Hoàng Anh Lê, Trưởng Bộ môn Quản lý môi trường, Khoa Môi Trường, Trường Đại học Khoa học Tự nhiên, Đại học Quốc gia Hà Nội cho rằng, các cấp các ngành cần quản lý môi trường bằng nhiều công cụ khác nhau cũng như cần tổng công trình sư về quản lý, duy trì và nâng cao chất lượng không khí. Xây dựng lộ trình đồng bộ trước khi ban hành chính sách, chương trình, giải pháp, đồng thời khi thực hiện phải quyết liệt, có kiểm soát, có hiệu quả. Bên cạnh đó, cần kiểm kê khí thải, phân vùng ô nhiễm, lập kế hoạch quản lý chất lượng không khí trên địa bàn thành phố Hà Nội nói riêng cũng như các tỉnh, thành phố trên cả nước nói chung.
Song song với đó, cũng cần đẩy mạnh công tác tuyên truyền, nâng cao ý thức, trách nhiệm tới mọi tầng lớp nhân dân, đồng thời, chủ động phối hợp với các hội, đoàn thể... nhằm tạo sức mạnh tổng hợp bảo vệ môi trường không khí trên địa bàn Thủ đô.
Có thể nói, giảm thiểu ô nhiễm không khí vừa là yêu cầu cấp thiết, vừa là động lực thúc đẩy sự phát triển bền vững cho Hà Nội. Bên cạnh sự quyết tâm của chính quyền thành phố Hà Nội, cần có sự phối hợp của các tỉnh, thành phố lân cận trong triển khai giải pháp ngăn chặn, xử lý nguồn gây ô nhiễm không khí. Mỗi người dân cũng cần nhận thức rõ và tích cực tham gia để bảo vệ sức khỏe và môi trường sống cho chính mình cũng như cộng đồng xã hội.
Từ khóa: ô nhiễm, giải pháp, ô nhiễm, không khí, hà nội
Thể loại: Xã hội
Tác giả: thu hằng/vov2
Nguồn tin: VOVVN
Chương trình đã phát
Nghe và xem trực tuyến
