Nguyên thủ các quốc gia thành viên EU bắt đầu đến Brussels trong sáng 17/10 để chuẩn bị khai mạc cuộc họp thượng đỉnh có ý nghĩa sống còn với tiến trình Brexit nhưng vào phút chót hai bên vẫn chưa thể hoàn tất thoả thuận Brexit.

(Ảnh: Reuters)

Theo lịch trình, đúng 15h00 chiều 17/10 theo giờ Brussels, lãnh đạo các nước EU chính thức bước vào hội nghị Thượng đỉnh diễn ra trong hai ngày 17 và 18/10. Một loạt chủ đề quan trọng sẽ được bàn thảo như ngân sách dài hạn của EU, các ưu tiên chiến lược của EU trong 5 năm tới với đội ngũ lãnh đạo mới của Uỷ ban châu Âu. Tuy nhiên, chủ đề Brexit đang bao trùm tất cả khi cho đến tận khi hội nghị sắp diễn ra, hai phía EU và Anh vẫn chưa thể hoàn tất được một thoả thuận Brexit.

Trong sáng 17/10, Thủ tướng Anh Boris Johnson đã có mặt rất sớm tại Brussels và gặp một loạt các lãnh đạo EU như Chủ tịch Uỷ ban châu Âu Jean-Claude Juncker hay Chủ tịch Hội đồng châu Âu Donald Tusk nhằm thuyết phục phía châu Âu cho thêm thời gian.

Điểm nghẽn lớn nhất hiện nay đang nằm ở phía Anh khi đảng Dân chủ hợp nhất Bắc Ireland tuyên bố chưa sẵn sàng ủng hộ thoả thuận mà chính phủ Anh đang thương lượng. Trong thông cáo đưa ra sáng sớm 17/10, thủ lĩnh đảng này, bà Arlene Foster nêu lí do là do các tranh cãi về biểu thuế giá trị gia tăng VAT sẽ áp dụng giữa Bắc Ireland và Vương quốc Anh cũng như việc chưa có sự đồng thuận trong vấn đề hải quan ở biên giới.

Nếu không có sự ủng hộ của đảng DUP, kể cả khi chính phủ Anh đạt được thoả thuận Brexit với EU thì thoả thuận này nhiều khả năng cũng sẽ thất bại khi bỏ phiếu tại Hạ viện Anh.

Trước thế bế tắc vào phút chót như hiện nay, nhiều lãnh đạo EU đã lên tiếng chỉ trích thái độ của đảng DUP. Truyền thông Anh và châu Âu cũng cho rằng việc toàn bộ tiến trình Brexit đang bị một đảng nhỏ chỉ có hơn 10 ghế trong Nghị viện Anh giữ làm “con tin” là điều không thể chấp nhận.

Trong tình thế hiện nay, giới phân tích cho rằng ngay cả khi thoả thuận Brexit đạt được trong chiều nay, các nước EU cũng có quá ít thời gian thẩm định để có thể thông qua thoả thuận ngay tại thượng đỉnh EU lần này. Phát biểu trước các nghị sĩ Đức sáng nay trước khi lên đường sang Brussels, Thủ tướng Đức Angela Merkel cũng cho rằng có rất ít hy vọng mọi việc được hoàn tất trong hôm nay hoặc ngày mai. Báo chí châu Âu dẫn nguồn tin một số quan chức cấp cao EU cho biết, nếu không đạt được thoả thuận trước khi hội nghị bắt đầu thì sẽ không có thảo luận về Brexit giữa các lãnh đạo EU trong phiên họp tối nay./.