Sau phiên họp kéo dài đến tận 3h30 sáng ngày 1/7 mà vẫn không thể thống nhất các phương án lựa chọn các lãnh đạo cho Liên minh châu Âu, nguyên thủ 28 nước thành viên của khối quyết định tiến hành tiếp một cuộc họp kéo dài, bắt đầu từ 7h30 sáng ngày 1/7 theo giờ Brussels thay vì tổ chức một cuộc Thượng đỉnh bất thường khác vào ngày 15/7.

Kết quả, sau gần 4 tiếng họp buổi sáng, tổng cộng là 19 tiếng kể từ khi các cuộc đàm phán và họp bàn bắt đầu từ chiều ngày 30/6, các nước EU đã gần như đạt được một thoả hiệp về việc phân chia các ghế lãnh đạo của khối.

Chủ tịch Ủy ban châu Âu Juncker. (Ảnh: politico)

Theo thoả hiệp này, ứng cử viên Frans Timmermans, đương kim Phó Chủ tịch Uỷ ban châu Âu, người Hà Lan và là đại diện cho nhóm đảng Dân chủ-xã hội (SD) châu Âu, sẽ là người thay Jean-Claude Juncker hết nhiệm kỳ vào tháng 10/2019 để trở thành Chủ tịch Uỷ ban châu Âu.

Đổi lại, hai ứng cử viên khác của nhóm đảng EPP là bà Kristalina Georgieva người Bulgaria, hiện là Tổng giám đốc Ngân hàng thế giới (WB) được cho là sẽ giữ chức Chủ tịch Hội đồng châu Âu thay ông Donald Tusk còn ông Manfred Weber, người đã thất bại trong tham vọng trở thành Chủ tịch Uỷ ban châu Âu, sẽ được giao chức Chủ tịch Nghị viện châu Âu.

Hai chức danh quan trọng khác là Cao uỷ EU phụ trách an ninh và đối ngoại có thể được giao cho Thủ tướng Bỉ, Charles Michel còn bà Margrethe Vestager người Đan Mạch có thể giữ chức Phó Chủ tịch Uỷ ban châu Âu.

Thoả hiệp này đã gần như được thông qua vào trưa qua theo giờ Brussels nhưng đến phút cuối, sự phản đối lại xuất hiện ở một số lãnh đạo trong nhóm đảng EPP và nhóm các nước Đông Âu, khiến các lãnh đạo châu Âu lo ngại thoả thuận sẽ không được thông qua khi bỏ phiếu bởi theo quy định Chủ tịch Uỷ ban châu Âu phải nhận được sự ủng hộ của 72% số nước thành viên EU, đại diện cho 65% dân số EU.)

Để có thêm thời gian cho các cuộc đàm phán và thoả hiệp, EU quyết định rời các phiên họp sang ngày mai, 2/7 để ra chốt phương án cuối cùng, chỉ 1 ngày trước khi Nghị viện châu Âu khoá mới họp phiên đầu tiên và bắt buộc phải bầu ra Chủ tịch mới của Nghị viện châu Âu.

Với thế bế tắc này, EU cũng đã phá kỷ lục về các cuộc đàm phán marathon, với kỷ lục trước là phiên họp kéo dài 17 tiếng về vấn đề nợ công Hy Lạp năm 2015./.