Độc đáo Lễ cúng mừng nhà mới của người Êđê ở Đắk Lắk
Cập nhật: 17 giờ trước
VOV.VN - Vào mùa "ăn năm uống tháng" ở Tây Nguyên, khi ngôi nhà dài đã hoàn thiện vững chắc, người Ê Đê tại xã Cư Pơng, huyện Krông Búk, tỉnh Đắk Lắk làm lễ cúng mừng ngôi nhà văn hóa cộng đồng vừa mới xây dựng.
Từ sáng sớm, nhà văn hóa cộng đồng buôn Khal, xã Cư Pơng, đã tất bật người ra vào chuẩn bị cho lễ cúng mừng nhà mới. Già làng và những người uy tín trong buôn cùng sắp xếp lễ vật cúng, thử chiêng; thanh niên chuẩn bị rượu, thịt và xếp bàn ghế; phụ nữ xúng xính trong trang phục thổ cẩm giã gạo, nhặt rau, nổi lửa chế biến món ăn. Mỗi người một việc, tạo nên không khí rộn ràng, sôi nổi.
Chị H Hinh Niê, ở buôn Khal, chia sẻ: “Từ sáng sớm chị em đã chuẩn bị tinh thần, lên đây để phụ giúp các công việc như là nấu nướng, chuẩn bị các món ăn, dọn dẹp lại trong nhà để chào đón các vị khách quý. Bản thân tôi rất phấn khởi, vui mừng vì duy trì cũng như bảo tồn lại truyền thống văn hóa của người Ê Đê từ xưa đến nay”.
Lễ cúng nhà mới được thực hiện theo nghi thức truyền thống của người Ê Đê, để mừng nhà văn hóa cộng đồng buôn Khal - "ngôi nhà chung" của buôn làng vừa được xây dựng hoàn thiện. Vì là ngôi nhà chung nên cả cộng đồng cùng chuẩn bị lễ cúng. Lễ vật gồm có: 1 con heo, 1 con gà, 6 ché rượu cần cùng một số loại thực phẩm do bà con tự sản xuất.
Khi các lễ vật được bày biện tươm tất, bài chiêng đón khách vang lên báo hiệu lễ cúng bắt đầu. Thầy cúng thực hiện các nghi thức cúng theo trình tự. Lời khấn xen trong tiếng cồng chiêng kết nối cộng đồng, mang theo ước vọng của người dân về sự bảo vệ, chở che cho ngôi nhà và mọi người dân bình an, mạnh khỏe, luôn đoàn kết, gắn bó, cuộc sống sung túc, mùa màng bội thu.
Theo thầy cúng Y H’Liêm Mlô – già làng buôn Khal, trước đây nghi lễ cúng nhà mới của người Ê Đê trải qua 5 bước: đầu tiên là cúng báo cáo với thần linh về ngôi nhà mới, sau đó cúng ông bà tổ tiên, cúng rửa nhà, cúng mừng sức khỏe và chúc mừng gia chủ có ngôi nhà mới. Ngày nay, lễ cúng phần nào được lược giản tùy vào hoàn cảnh, điều kiện của từng gia đình.
“Ý nghĩa quan trọng của lễ cúng mừng nhà mới theo như truyền thống ông bà xưa ở các buôn làng là vì trong quá trình cất gỗ dựng nhà thì có thể phạm phải những điều không tốt cho nên phải làm lễ cúng để xua đi những điều xấu, giữ lại những điều tốt đẹp để gia chủ được nhiều may mắn, sức khỏe”. - Thầy cúng Y H’Liêm Mlô cho biết.
Âm vang của chiêng càng trở nên rộn rã hơn khi nghi lễ sắp kết thúc, bởi đó cũng là lúc phần hội bắt đầu, với bữa cơm cộng đồng và những ché rượu cần được châm đầy. Trong ngôi nhà mới, mọi người quây quần bên nhau cùng thưởng thức các món ăn, rượu cần và hòa mình vào giai điệu độc đáo của cồng chiêng.
Ông Y Yuynh Kbuôr, Trưởng buôn Khal bày tỏ: “Lễ cúng nhà mới cũng là dịp để bà con tụ họp, ôn lại văn hóa cồng chiêng, thưởng thức rượu cần và gìn giữ bản sắc dân tộc. Chúng tôi càng thêm vui tươi phấn khởi, gần gũi, cùng làm ăn, phát triển buôn làng mình”.
Cúng mừng nhà mới của gia đình người Ê Đê với ý nghĩa tín ngưỡng tâm linh tạ ơn các thần đã phù hộ cho gia chủ được mùa màng bội thu và có được điều kiện làm ngôi nhà mới. Với ngôi nhà chung của cộng đồng, lễ cúng này mang ý nghĩa kết nối mọi người, và thể hiện niềm tin vào sự quan tâm của Đảng, Nhà nước trong việc bảo tồn và phát huy các giá trị văn hóa tốt đẹp của dân tộc.
Từ khóa: lễ cúng mừng nhà mới, lễ hội, lễ cúng, nhà mới, nhà văn hóa cộng đồng
Thể loại: Văn hóa - Giải trí
Tác giả: h xíu/vov-tây nguyên
Nguồn tin: VOVVN