Sáng 18/5, phiên tòa xét xử cựu Thứ trưởng Bộ Quốc phòng Nguyễn Văn Hiến và 7 đồng phạm diễn ra tại trụ sở Tòa án quân sự thủ đô. Từ sáng sớm, an ninh khu vực này đã được siết chặt. Mọi cá nhân ra vào cổng đều chịu sự kiểm soát của lực lượng bảo vệ phiên tòa.

Đô đốc Nguyễn Văn Hiến được ngồi khai báo vì lý do sức khỏe. (Ảnh: Văn Lúy)

Đúng 7h50, phiên tòa khai mạc. Tổng cộng 8 bị cáo có mặt tại tòa đầy đủ gồm:Cựu Thứ trưởng Bộ Quốc phòng Nguyễn Văn Hiến, Bùi Như Thiềm (cựu Trưởng phòng Kinh tế Quân chủng Hải quân), Đoàn Mạnh Thảo (cựu Trưởng phòng Tài chính Quân chủng Hải quân), Bùi Văn Nga (cựu Giám đốc Công ty Hải Thành) và Trần Trọng Tuấn (cựu Phó giám đốc công ty Hải Thành).

Vì lý do sức khỏe, HĐXX cho phép các bị cáo Nguyễn Văn Hiến, Bùi Văn Nga và Bùi Như Thiềm được phép ngồi khai báo.

HĐXX của vụ án này có năm người gồm các thẩm phán: Đại tá Lê Thành Nam làm chủ tọa, thẩm phán Thượng tá Nguyễn Xuân Minh và ba hội thẩm quân nhân.Đại diện VKS quân sự Quân chủng Hải quân gồm Thượng tá Hoàng Đăng Tuyên, Thượng tá Ngô Văn Sáng, Trung tá Nguyễn Thăng Bình.

Các bị cáo tại tòa.

Tòa xác định bị hại trong vụ án là Quân chủng Hải quân. Nhiều pháp nhân được triệu tập tham dự phiên tòa với tư cách người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan.

Trong đó có một số công ty lớn như Công ty cổ phần Xăng dầu Thái Sơn B.Q.P, Công ty TNHH MTV Dịch vụ và du lịch biển, đảo Hải Thành (gọi tắt là Công ty Hải Thành), Công ty cổ phần Cảnh Hưng Hải Thành, Ngân hàng BIDV… Ngoài ra, có hơn 20 luật sư là người bào chữa cho các bị cáo và người bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp của đương sự.

Trong vụ án này, 8 bị cáo bị truy tố về ba nhóm tội danh khác nhau. Đô đốc Nguyễn Văn Hiến, cựu thứ trưởng Bộ Quốc phòng là người duy nhất hầu tòa với tội thiếu trách nhiệm gây hậu quả nghiêm trọng.

Bốn cựu sĩ quan quân đội (cấp hàm đại tá) bị cáo buộc về tội vi phạm các quy định về quản lý đất đai gồm: Bùi Như Thiềm (cựu trưởng phòng kinh tế Quân chủng Hải quân), Đoàn Mạnh Thảo (cựu trưởng phòng tài chính Quân chủng Hải quân), Bùi Văn Nga (cựu giám đốc Công ty Hải Thành, thuộc Quân chủng Hải quân) và Trần Trọng Tuấn (cựu phó giám đốc Công ty Hải Thành).

Ba bị cáo còn lại là Đinh Ngọc Hệ (tức Út "trọc", cựu phó Tổng giám đốc Tổng Công ty Thái Sơn), Phạm Văn Duyệt (cựu Tổng giám đốc Công ty cổ phần Tập đoàn Đức Bình) và Vũ Thị Hoan (cựu giám đốc Công ty Yên Khánh) bị truy tố về tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản.

Sáng 18/5, HĐXX tiến hành đọc cáo trạng. Theo đó,các khu đất số 2 (số 1-1A-2) diện tích 1.995 m2; số 7-9 (số 9) diện tích 3.531 m2; số 9-11 (số 11-13) diện tích 1.660 m2 tại đường Tôn Đức Thắng, quận 1, TP Hồ Chí Minh (TP.HCM) có nguồn gốc là đất quốc phòng, thuộc quyền quản lý của Quân chủng Hải quân (QCHQ).

Năm 2006, Ban Thường vụ Đảng ủy QCHQ nhất trí phương án hợp tác kinh doanh do cơ quan chức năng, doanh nghiệp đề xuất. Bộ Tư lệnh Hải quân đã báo cáo và được Thủ trưởng Bộ Quốc phòng (BQP) nhất trí về chủ trương, trong đó có công văn số 3333/BQP ngày 04/7/2006 đã yêu cầu QCHQ chỉ được tiến hành hợp tác liên doanh sau khi hoàn thành các thủ tục liên quan về quản lý, khai thác các khu đất theo đúng quy định pháp luật, đảm bảo nguyên tắc không ảnh hưởng đến nhiệm vụ quốc phòng.

Ngày 6/10/2009 Văn phòng BQP có Công văn số 5371/VP-NC thông báo ý kiến chỉ đạo của Bộ trưởng BQP: “Thực hiện theo Thông tư 35/2009/TT-BQP ngày 20/7/2009 của BQP, đất vẫn do QCHQ quản lý. Không được góp vốn bằng giá trị quyền sử dụng đất vì sẽ bị mất đất”.

HĐXX tại phiên tòa.

Để thực hiện chủ trương của Thường vụ Đảng ủy QCHQ, được Thủ trưởng BQP phê duyệt trên từng khu đất, QCHQ đã giao cho các cơ quan chức năng (Phòng Tài chính, Phòng Kinh tế) và Công ty Hải Thành của Quân chủng mà trực tiếp là các bị cáo Bùi Như Thiềm - Trưởng phòng Kinh tế, Đoàn Mạnh Thảo - Trưởng Phòng Tài chính, Bùi Văn Nga - Giám đốc Công ty Hải Thành và Trần Trọng Tuấn - Phó Giám đốc Công ty Hải Thành triển khai thực hiện. Quá trình thực hiện, các bị cáo đã đã ký các văn bản hoặc tham mưu để Thủ trưởng BTL ký các văn bản, làm các thủ tục không đúng quy định của pháp luật, BQP về quản lý đất đai trong triển khai thực hiện khai thác 3 khu đất làm kinh tế; xin ghi thu, ghi chi tiền chuyển mục đích sử dụng đất không đúng theo quy định.

Trong đó, Bùi Văn Nga trực tiếp ký và thực hiện các hợp đồng, Bùi Như Thiềm, Đoàn Mạnh Thảo thực hiện việc đàm phán với đối tác, ký và tham mưu cho Thủ trưởng BTL Quân chủng trong chỉ đạo thực hiện 3 dự án. Trần Trọng Tuấn chỉ tham gia dự án khu đất số 7-9, đã không quản lý được phần vốn vóp là quyền sử dụng đất của QCHQ, trực tiếp ký biên bản họp HĐTV, HĐQT, Điều lệ công ty Yên Khánh Hải Thành (cho phép công ty liên doanh được thế chấp quyền sử dụng đất) tạo sơ hở để các bị can Hệ, Hoan, Diệt dùng hồ sơ khu đất 7-9 đi thế chấp ngân hàng vay vốn phục vụ mục đích riêng. Hậu quả, làm QCHQ mất quyền kiểm soát, sử dụng 03 khu đất trong thời hạn 49 năm; làm thất thu cho ngân sách nhà nước 939.288.265.786 đồng do công ty Hải Thành không nộp tiền chuyển đổi mục đích sử dụng đất theo quy định.

Các bị cáo Đinh Ngọc Hệ, Phạm Văn Diệt, Vũ Thị Hoan đã có hành vi gian dối để Công ty Hải Thành, Quân chủng Hải quân tin tưởng làm các thủ tục ký kết hợp đồng Thành lập Công ty liên doanh TNHH Yên Khánh Hải Thành (Công ty Yên Khánh Hải Thành) thực hiện dự án xây dựng và vận hành cao ốc đa chức năng tại khu đất số 7-9, thời hạn 49 năm. Sau đó đã làm thủ tục chuyển quyền sử dụng khu đất số 7-9 cho Công ty Yên Khánh Hải Thành. Sau khi có Giấy chứng nhận chuyển quyền sử dụng đất, Hệ chỉ đạo Diệt và Hoan lập hồ sơ thế chấp quyền sử dụng khu đất số 7-9. Trong đó, sử dụng Biên bản họp HĐTV Công ty Yên Khánh Hải Thành (ngày 26/3/2010), có chữ ký giả của Trần Trọng Tuấn để lập hồ sơ vay vốn tại Ngân hàng VietBank - Chi nhánh TP.HCM, số tiền 52 tỷ đồng, để Công ty Yên Khánh sử dụng mua căn nhà số 40/28 và 40/30 Trần Não - Quận 2 - TP.HCM, mua cổ phiếu của Công ty cảng Tân Cảng Hiệp Phước (khoản vay này đã được giải chấp cuối năm 2013).

Sau khi giải chấp tại Ngân hàng VietBank, bằng thủ đoạn trên, Hệ và Diệt chỉ đạo Hoan thế chấp khu đất số 7-9 tại Ngân hàng BIDV - Chi nhánh Thành Đô, bảo đảm cho 8 công ty của Hệ vay, cấp bảo lãnh số tiền hơn 765 tỉ đồng. Hiện nay, còn 4 công ty có dư nợ với ngân hàng được bảo đảm bằng khu đất số 7-9, với tổng số nợ gốc và lãi hơn 545 tỉ đồng. Quá trình triển khai thực hiện chủ trương của Thường vụ Đảng ủy QCHQ đưa các khu đất quốc phòng số 2, số 7-9, số 9-11 vào hợp tác liên doanh làm kinh tế.

Do tin tưởng vào vào sự tham mưu cấp dưới và việc thảo luận tập thể, bị cáo Nguyễn Văn Hiến đã ký, phê duyệt các văn bản không đúng quy định của BQP, Chính phủ và Luật Đất đai năm 2003; không kiểm tra và chỉ đạo kiểm tra năng lực thực tế của Công ty Yên Khánh; không kiểm tra việc góp vốn bằng giá trị quyền sử dụng các khu đất; không kiểm tra việc thực hiện ý kiến chỉ đạo của Bộ trưởng BQP. Sau khi ủy quyền cho Giám đốc Công ty Hải Thành ký hợp đồng, đã không trực tiếp kiểm tra việc thực hiện, dẫn đến bị đối tác sử dụng GCNQSDĐ đi thế chấp, chuyển đổi loại hình doanh nghiệp, chuyển nhượng quyền sở hữu cho bên thứ ba; không nắm được quy định phải nộp tiền chuyển mục đích sử dụng đất.

Hậu quả, làm QCHQ mất quyền quản lý, sử dụng 3 khu đất trong thời gian 49 năm, gây thất thoát cho ngân sách Nhà nước hơn 939 tỷ đồng. Với hành vi nêu trên, Đinh Ngọc Hệ, Phạm Văn Diệt, Vũ Thị Hoan bị truy tố và đưa ra xét xử về tội “Lừa đảo chiếm đoạt tài sản”, theo quy định tại điểm a khoản 4 Điều 174 BLHS năm 2015; Bùi Như Thiềm, Bùi Văn Nga, Đoàn Mạnh Thảo, Trần Trọng Tuấn về tội “Vi phạm các quy định về quản lý đất đai”, theo quy định tại điểm b khoản 3 Điều 229 BLHS năm 2015 và Nguyễn Văn Hiến về tội “Thiếu trách nhiệm gây hậu quả nghiêm trọng” theo quy định tại điểm c khoản 3 Điều 360 BLHS năm 2015./.