Thừa uỷ quyền của Thủ tướng trình bày Tờ trình, Bộ trưởng Bộ Tài chính Hồ Đức Phớc cho biết, Chính phủ trình Quốc hội bổ sung dự toán chi thường xuyên ngân sách nhà nước hơn 2.500 tỷ đồng.

"Thời gian dự kiến trình Quốc hội cho ý kiến và thông qua đối với dự thảo Nghị quyết tại kỳ họp thứ 6 (tháng 10 năm 2023) Quốc hội khóa XV” – ông Hồ Đức Phớc nói.

Thẩm tra nội dung này, Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính – Ngân sách Lê Quang Mạnh cho biết, Nghị quyết của Quốc hội giao Chính phủ khẩn trương hoàn thiện thủ tục, điều kiện để phân bổ số tiền 70.735,172 tỷ đồng. Tuy nhiên, đến nay gần kết thúc năm ngân sách 2023 (05/10/2023) Chính phủ mới trình bổ sung dự toán chi thường xuyên NSNN năm 2023 cho các bộ, cơ quan ở trung ương, các địa phương, tổng số kinh phí khoảng 2.508 tỷ đồng (chỉ bằng khoảng 3,5% tổng số tiền chưa phân bổ) là quá muộn so với quy định, gây lãng phí nguồn lực NSNN.

Do đó, cơ quan thẩm tra đề nghị Chính phủ chỉ đạo rút kinh nghiệm, không để tồn tại các khoản chi chưa xác định được nhiệm vụ, nội dung chi trong dự toán NSNN hằng năm để chờ phân bổ.

Ủy ban Tài chính – Ngân sách cũng đề nghị Chính phủ báo cáo rõ về số kinh phí còn lại chưa trình UBTVQH, Quốc hội, làm rõ về khả năng sử dụng khoản kinh phí này trong niên độ NSNN năm 2023.

“Đa số ý kiến đề nghị, trường hợp không sử dụng đề nghị Chính phủ sớm nghiên cứu, báo cáo cấp có thẩm quyền điều chuyển cho các nhiệm vụ khác cần thiết, cấp bách, tránh gây lãng phí nguồn lực” – ông Lê Quang Mạnh nói.

Cũng theo ông Mạnh, có ý kiến đề nghị, đến nay đã gần hết niên độ NSNN năm 2023, trường hợp không phân bổ, không còn nhu cầu sử dụng cần hủy dự toán, giảm bội chi NSTW để chủ động trong việc huy động nguồn lực bù đắp bội chi, giảm chi phí lãi vay.

Phát biểu tại phiên họp, Phó Tổng Kiểm toán Nhà nước Đặng Thế Vinh đề nghị làm rõ việc bổ sung dự toán chi thường xuyên này do nhiệm vụ mới phát sinh hay là nhiệm vụ xác định từ trước mà chưa có đủ hồ sơ phân bổ. Ông cũng đề nghị làm rõ trách nhiệm cơ quan tham mưu, bộ ngành, địa phương để rút kinh nghiệm cho những năm tiếp theo.

“Số tiền này sau được phân bổ đề nghị tập trung triển khai ngay để giải ngân thực hiện hết, hạn chế chuyển nguồn cho năm sau. Số còn lại chưa phân bổ rất lớn, đề nghị có giải pháp với số này vì còn có 2 tháng nữa là hết năm thì liệu có phân bổ và giải ngân được hết hay không” – ông Vinh băn khoăn.

Báo cáo giải trình về nguyên nhân phân bổ chậm, Bộ trưởng Bộ Tài chính Hồ Đức Phớc cho biết là do các bộ, ngành chậm trình ban hành các cơ chế, chính sách. Ví dụ như khoản chi đặt hàng các cơ quan báo chí cần có định mức kinh tế kỹ thuật, đơn giá mới được bố trí nhưng bộ ban hành chậm, quá niên độ.

Ông cũng nhấn mạnh “ngân sách, tiền bạc làm rất chặt chẽ, công khai” nên chỉ khi đầy đủ điều kiện mới được chi.

Kết luận, Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Đức Hải đề nghị đánh giá rõ nguyên nhân, trách nhiệm khi để lại khoản ngân sách rất lớn không phân bổ được, gần hết năm mới đề xuất một phần nhỏ; cần đề xuất kịp thời cơ chế để sử dụng hợp lý nguồn đã được bố trí.

“Số vốn còn lại khẩn trương rà soát báo cáo Quốc hội, UBTVQH. Cơ quan Quốc hội tăng cường giám sát kịp thời các khoản chậm, chưa phân bổ để tránh lãng phí nguồn lực” – ông Nguyễn Đức Hải nhấn mạnh.