cổng thông tin điện tử ĐÀI TIẾNG NÓI VIỆT NAM
Đàm phán hạt nhân Mỹ - Nga - Trung: Cơ hội và khoảng cách
Cập nhật: 1 giờ trước
VOV.VN - Trong nỗ lực mở rộng khuôn khổ kiểm soát vũ khí hạt nhân toàn cầu, Tổng thống Mỹ Donald Trump mới đây tái khẳng định mong muốn khởi động các cuộc đàm phán ba bên với Nga và Trung Quốc.
Ngay sau lời kêu gọi của ông Trump, Trung Quốc đã lập tức có phản hồi thận trọng, khẳng định trách nhiệm tiên phong trong giải trừ vũ khí hạt nhân thuộc về Mỹ và Nga - hai cường quốc sở hữu kho vũ khí lớn nhất thế giới. Theo giới quan sát, đề xuất của Mỹ mở ra cơ hội hiếm hoi cho đối thoại chiến lược giữa ba nước, nhưng cũng đồng thời bộc lộ rõ những khoảng cách và thách thức khó vượt qua trên con đường xây dựng một cơ chế kiểm soát hạt nhân toàn diện.
Ngày 26/8, Tổng thống Mỹ Donald Trump tái khẳng định mong muốn thúc đẩy các cuộc đàm phán kiểm soát vũ khí hạt nhân với Nga và Trung Quốc - một nỗ lực được ông nhiều lần nhấn mạnh nhằm ngăn chặn nguy cơ phổ biến vũ khí hạt nhân và giảm thiểu các mối đe dọa chiến lược toàn cầu.
Phát biểu tại Nhà Trắng trước cuộc gặp Tổng thống Hàn Quốc Lee Jae Myung, ông Trump nêu rõ: “Điều chúng tôi đang cố gắng thực hiện với Nga và Trung Quốc là phi hạt nhân hóa và đó là vấn đề rất quan trọng. Tôi cho rằng, đây là một mục tiêu lớn, nhưng Nga sẵn sàng làm điều đó và tôi tin rằng Trung Quốc cũng sẽ sẵn sàng”.
Tổng thống Trump cũng tiết lộ đã nêu vấn đề này với Tổng thống Nga Vladimir Putin và bày tỏ hy vọng có thể đưa Trung Quốc vào tiến trình đàm phán hạt nhân - điều chưa từng xảy ra trong các khuôn khổ kiểm soát vũ khí lớn trước đây, vốn chủ yếu là song phương giữa Nga và Mỹ.
Ngay sau phát biểu của Tổng thống Trump, Trung Quốc đã có phản ứng chính thức. Tại cuộc họp báo thường kỳ hôm qua (26/8), người phát ngôn Bộ Ngoại giao Trung Quốc Quách Gia Côn cho rằng đề xuất của Mỹ là “chưa phù hợp với thực tế”, đồng thời nhấn mạnh các quốc gia đang sở hữu kho vũ khí hạt nhân lớn nhất thế giới, trong đó có Nga và Mỹ cần có trách nhiệm tiên phong trong nỗ lực giải trừ hạt nhân.
“Các quốc gia có kho vũ khí hạt nhân lớn nhất nên nghiêm túc thực hiện các trách nhiệm ưu tiên đặc biệt của mình đối với việc giải trừ vũ khí hạt nhân, và tiếp tục giảm đáng kể và thực chất kho vũ khí hạt nhân để tạo điều kiện cho việc đạt được mục tiêu cuối cùng là giải trừ vũ khí toàn diện và hoàn toàn. Tiềm lực hạt nhân của Trung Quốc không thể so sánh với Mỹ và Nga cả về quy mô lẫn môi trường chiến lược. Trung Quốc sẽ duy trì năng lực hạt nhân ở mức tối thiểu cần thiết cho an ninh quốc gia và sẽ không tham gia chạy đua vũ trang với bất kỳ quốc gia nào khác”.
Nga chưa có có phản hồi trước đề xuất mới này của Tổng thống Trump. Tuy nhiên, phát biểu ngay trước cuộc gặp được chờ đợi với Tổng thống Mỹ tại Alaska ngày 15/8 vừa qua, Tổng thống Vladimir Putin khẳng định, nếu các bên tiến tới các giai đoạn tiếp theo và đạt được các thỏa thuận trong lĩnh vực kiểm soát vũ khí tấn công chiến lược, điều đó sẽ tạo điều kiện lâu dài cho hòa bình giữa hai nước, ở châu Âu và trên toàn thế giới”.
Tuyên bố này được đánh giá là tín hiệu hiếm hoi từ Nga trong bối cảnh quan hệ Nga - Mỹ vẫn đang căng thẳng do cuộc chiến ở Ukraine và sau khi hiệp ước hạt nhân New START - văn kiện kiểm soát vũ khí song phương duy nhất còn lại- bị đình chỉ hiệu lực vào năm 2023. Dù ngừng tham gia hiệp ước, Nga vẫn khẳng định sẽ tuân thủ các giới hạn được quy định trong New START, cho thấy khả năng đối thoại chiến lược vẫn chưa bị đóng lại hoàn toàn.
Theo đánh giá của giới phân tích, đề xuất của Mỹ về một cơ chế kiểm soát hạt nhân ba bên với sự tham gia của Trung Quốc, dù mang tính dài hạn nhưng phản ánh nhu cầu cấp bách trong việc xây dựng một cấu trúc an ninh hạt nhân toàn diện hơn, phù hợp với bối cảnh địa chính trị đang thay đổi.
Tuy nhiên, khoảng cách trong quan điểm, năng lực răn đe hạt nhân không cân xứng, cùng những khác biệt về chiến lược an ninh giữa ba cường quốc sẽ là những trở ngại lớn cần vượt qua. Trong ngắn hạn, triển vọng một khuôn khổ kiểm soát hạt nhân ba bên vẫn còn mờ nhạt, song các phát biểu vừa qua cho thấy các bên ít nhiều đã có sự điều chỉnh về lập trường và thể hiện ý chí chính trị nhằm giảm thiểu nguy cơ đối đầu chiến lược.
Từ khóa: Mỹ, Nga, Mỹ, Trung Quốc, Tổng thống Trump,đàm phán hạt nhân
Thể loại: Thế giới
Tác giả: hồng nhung/vov1
Nguồn tin: VOVVN
Chương trình đã phát
Nghe và xem trực tuyến
