Bài viết gần đây của SCMP dẫn ý kiến từ người dùng mạng xã hội Trung Quốc trước cuộc tranh chấp giữa Facebook và chính phủ Úc. Theo họ, Bắc Kinh có lý khi từ chối Facebook thâm nhập thị trường từ 10 năm trước, mặc dù Mark Zuckerberg đã làm mọi cách để đưa dịch vụ của mình gia nhập nền kinh tế lớn thứ hai thế giới. Sự kiện này đã tiềm ẩn nguy cơ để những gã khổng lồ công nghệ nước ngoài thống trị luồng thông tin.

Hành động trả đũa của Facebook đối với Úc bị các quốc gia như Anh, Mỹ và Canada lên án kịch liệt, khiến các chính phủ trên thế giới phải tiếp tục cảnh giác trước sức mạnh và tầm ảnh hưởng ngày càng tăng của Big Tech.

Một người dùng Weibo cảm thán: "Tạ ơn trời vì mạng xã hội của nước mình không bị những gã khổng lồ nước ngoài kiểm soát. Chúng ta từng chế nhạo Vạn lý Tường lửa (Great Firewall), hóa ra chúng ta còn quá trẻ người non dạ". Người dùng khác lại đặt câu hỏi: "Quyền lực diễn ngôn của cả một quốc gia bị một nền tảng mạng xã hội kiểm soát, đó không phải trò đùa ư?". Thậm chí có người đề xuất Úc nên tự thành lập mạng xã hội riêng như Trung Quốc.

Lại có nhóm người dùng Weibo nhìn thấy sự hài hước đầy châm biếm trong cách một nền tảng mạng xã hội Mỹ có thể công khai làm bẽ mặt một đồng minh lâu năm của chính phủ Mỹ (tức là Úc). 

Wang Sixin - Giáo sư luật tại Đại học Truyền thông Trung Quốc nói với SCMP: “Bây giờ Facebook kiêu ngạo như thế nào đối với Úc thì ngày xưa họ cũng từng như vậy với Trung Quốc”.

Tuy nhiên, hầu hết người dùng mạng xã hội Trung Quốc dường như không quá chú ý đến bản chất của vụ tranh chấp. Theo Wang Boyuan - blogger công nghệ của hãng PingWest, nhiều người coi tin này như một cơ hội để chọc ghẹo Úc hơn là phản ánh quan điểm của Trung Quốc về Facebook.

Wang - người đứng đầu trung tâm nghiên cứu luật internet tại trường đại học ở Bắc Kinh cho biết những gã khổng lồ internet Mỹ như Facebook và Google "đã làm nhiều điều gây tổn hại chủ quyền Trung Quốc". Facebook bị chặn ở Trung Quốc hồi 2009, còn Google rút khỏi thị trường này vào năm 2010.

Lý do Bắc Kinh tuyệt giao với Facebook một phần xuất phát từ cuộc bạo động ở Tân Cương năm 2009 khiến hàng trăm người thiệt mạng. Những nhà hoạt động chính trị tại Tân Cương dùng Facebook làm kênh liên lạc, thế nhưng gã khổng lồ mạng xã hội đưa ra ly do "tự do ngôn luận" để từ chối cung cấp thông tin của nhóm người này cho chính quyền Trung Quốc. Mặt khác, nếu không có sự kiện trên thì việc chặn Facebook ở thị trường tỉ dân chỉ là vấn đề thời gian, bởi Trung Quốc từ lâu đã có kế hoạch phát triển môi trường internet độc lập, tạo cơ hội cho các sản phẩm nội địa phát triển. Họ có Baidu thay thế cho Google, Weibo thay thế Facebook, Twitter, Alibaba thay thế Amazon.

Theo SCMP, CEO Facebook nhiều lần cố gắng làm thân với Trung Quốc. Ví dụ vào năm 2014, Mark Zuckerberg cho một quan chức Trung Quốc tham quan trụ sở Facebook. Lu Wei - khi đó là giám đốc Cơ quan Quản lý Không gian mạng đã nhìn thấy trên bàn làm việc của Zuckerberg bản sao tiếng Anh cuốn sách Quản trị Trung Quốc của ông Tập Cận Bình. Năm 2019, Lu Wei bị kết án 14 năm tù vì tội tham nhũng.

Năm 2016, Mark Zuckerberg khoe ảnh chạy bộ trước Quảng trường Thiên An Môn vào một ngày sương mù. Nhà sáng lập Facebook cũng nhiều lần thể hiện khả năng nói tiếng phổ thông lưu loát trước các quan chức nước sở tại. Nhưng kể từ năm 2019, Mark Zuckerberg bắt đầu cứng rắn hơn với thị trường đông dân nhất thế giới, nhất là khi các đối thủ Trung Quốc như TikTok của ByteDance đã bắt đầu vượt xa doanh thu quảng cáo của Facebook trên toàn cầu./.