Một độc giả của VOV có gửi băn khoăn đến tòa soạn như sau: "Ông tôi đã ký hợp đồng mua bán nhà biệt thự thuộc dự án hình thành trong tương lai với chủ đầu tư và ông tôi đã thực hiện xong toàn bộ nghĩa vụ tài chính đối với hợp đồng mua bán nêu trên. Hiện nay, căn biệt thự đang được chủ đầu tư tiến hành xây dựng. Tuy nhiên, thời gian gần đây ông tôi bị ốm nặng, do đó ông đã tiến hành lập di chúc chia tài sản cho các con và ông đã để lại riêng cho bố tôi căn biệt thự nêu trên.

Xin hỏi, ông tôi có thể lập di chúc cho riêng bố tôi căn biệt thư thuộc dự án hình thành trong tương lai đang xây dựng được không?"

Về tình huống này, hãng Luật Lê Hồng Hiển & Cộng sự tư vấn như sau:

Trước tiên, cần phải khẳng định là căn biệt thự đang xây dựng được xác định là tài sản hình thành trong tương lai. Theo đó, tại khoản 2 Điều 105 Bộ luật Dân sự 2015 quy định: “Tài sản bao gồm bất động sản và động sản. Trong đó, bất động sản và động sản có thể là tài sản hiện có và tài sản hình thành trong tương lai”.

Lập di chúc với tài sản hình thành trong tương lai được không?

Điều 612 Bộ luật Dân sự 2015 quy định: “Di sản bao gồm tài sản riêng của người chết, phần tài sản của người chết trong tài sản chung với người khác”.

Theo đó, người được thừa kế sẽ được chia các tài sản từ người chết để lại, bao gồm: Tài sản riêng của người đã chết; Phần tài sản của người chết trong tài sản chung với người khác.

Như đã trình bày ở phần trên, tài sản trong đó bao gồm cả tài sản hình thành trong tương lai. Do vậy, tài sản hình thành trong tương lai cũng được xem là một loại tài sản của di sản thừa kế. Vậy nên, biệt thự đang xây sẽ được đưa vào di chúc.

Điều kiện để thừa kế nhà ở hình thành trong tương lai thế nào?

Căn cứ Điều 118 Luật Nhà ở năm 2014 thì điều kiện của nhà ở hình thành trong tương lai được phép thừa kế như sau:

Điều 118. Điều kiện của nhà ở tham gia giao dịch

1. Giao dịch về mua bán, cho thuê mua, tặng cho, đổi, thế chấp, góp vốn bằng nhà ở thì nhà ở phải có đủ điều kiện sau đây:

…

b) Không thuộc diện đang có tranh chấp, khiếu nại, khiếu kiện về quyền sở hữu; đang trong thời hạn sở hữu nhà ở đối với trường hợp sở hữu nhà ở có thời hạn;

c) Không bị kê biên để thi hành án hoặc không bị kê biên để chấp hành quyết định hành chính đã có hiệu lực pháp luật của cơ quan nhà nước có thẩm quyền;

d) Không thuộc diện đã có quyết định thu hồi đất, có thông báo giải tỏa, phá dỡ nhà ở của cơ quan có thẩm quyền …”

Ngoài ra căn cứ vào Điều 119 Luật Nhà ở  năm 2014 quy định về điều kiện của các bên tham gia giao dịch về nhà ở thì đối với các bên thừa kế nhà ở hình thành trong tương lai phải đảm bảo các điều kiện sau:

- Đối với người để thừa kế nhà ở hình thành trong tương lai: Là người đã mua nhà ở của chủ đầu tư; có đầy đủ năng lực hành vi dân sự để thực hiện giao dịch về nhà ở theo quy định của pháp luật dân sự…

- Bên nhận thừa kế: Phải có đủ năng lực hành vi dân sự để thực hiện các giao dịch về nhà ở theo quy định của pháp luật dân sự; không bắt buộc phải có đăng ký thường trú tại nơi có nhà ở được giao dịch…

Theo đó, đối với trường hợp của bạn, biệt thự đang xây dựng của ông bạn được xem là tài sản. Vì vậy, ông bạn có thể lập di chúc về việc để lại biệt thự đó cho bạn nếu đáp ứng đầy đủ các điều kiện trên.