VOV.VN - Các chuyên gia kinh tế, hiệp hội và cộng đồng doanh nghiệp kiến nghị lùi hiệu lực thực hiện Luật Thuế tiêu thụ đặc biệt tới năm 2028 và áp dụng phương án tăng thuế theo từng năm, từ năm 2026.
Thực hiện chỉ đạo của Chủ tịch Quốc hội và Ủy ban Thường vụ Quốc hội về việc tiếp tục thực hiện tham vấn, thu thập ý kiến từ các bên liên quan để hoàn thiện dự thảo Luật, Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) ngày 18/3 đã tổ chức Hội thảo tham vấn hoàn thiện Luật Thuế tiêu thụ đặc biệt (TTĐB).
Tạo ra tình huống “khó chồng khó”
Tại hội thảo, các ý kiến thống nhất nhận định, thuế TTĐB là một sắc thuế có ảnh hướng lớn đến các doanh nghiệp (DN) thuộc đối tượng chịu thuế TTĐB trong đó có ngành rượu, bia và nước giải khát. Trong khi đặc thù ngành đồ uống có cồn, ngoài việc chịu các hạn chế từ các luật chuyên ngành như Luật phòng chống tác hại rượu bia, Luật thuế tiêu thụ đặc biệt, Luật quảng cáo, Luật thương mại và đặc biệt là Nghị định 100/168, đã và đang ảnh hưởng rất mạnh tiêu dùng rượu bia trong nước.
Ông Đậu Anh Tuấn, Phó Tổng Thư ký, Trưởng Ban pháp chế Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI)
Theo ông Đậu Anh Tuấn, Phó Tổng Thư ký, Trưởng Ban pháp chế Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI), đây là cơ hội để các Hiệp hội, cộng đồng DN, chuyên gia kinh tế cùng phân tích, cung cấp thông tin cụ thể đa chiều cho các nhà hoạch định chính sách, cơ quan thẩm tra, cơ quan soạn thảo và các cơ quan liên quan. Từ đó góp phần xây dựng chính sách thuế TTĐB phù hợp với thực tiễn, đảm bảo tính hiệu quả trong quản lý nhà nước, để các giải pháp hỗ trợ của Chính phủ, Bộ ngành tới các doanh nghiệp, người dân đi vào thực chất. Đồng thời tối ưu các giải pháp giúp thúc đẩy các động lực tăng trưởng từ các thể chế, trong đó có chính sách thuế TTĐB.
Phân tích tính hiệu quả của chính sách, TS. Cấn Văn Lực - Chuyên gia kinh tế trưởng BIDV, kiêm Giám đốc Viện Đào tạo và Nghiên cứu BIDV cho rằng, tăng thuế càng nhanh, càng cao sẽ giảm tổng hòa lợi ích đối với ngành và nền kinh tế càng lớn, dẫn đến giảm tổng cầu tiêu dùng và đầu tư. Thêm nữa, tăng mạnh và nhanh thuế TTĐB đối với đồ uống có cồn có thể ảnh hưởng đến hiệu quả đóng góp NSNN lâu dài, tạo ra tình huống “khó chồng khó” đối với DN và người lao động trong ngành cũng như các ngành liên quan.
TS. Cấn Văn Lực - Chuyên gia kinh tế trưởng BIDV, kiêm Giám đốc Viện Đào tạo và Nghiên cứu BIDV
Do đó, TS. Cấn Văn Lực kiến nghị, dự thảo thuế TTĐB cần hài hòa lợi ích, trách nhiệm và tính khả thi đối với Nhà nước, DN và người tiêu dùng, người nông dân trồng, chế biến nguyên liệu sản xuất cũng như khả năng đảm bảo việc làm cho người lao động…
“Cần có đánh giá tác động đầy đủ, toàn diện cơ sở khoa học và sát thực tiễn, không nên “tận thu” mà nên nuôi dưỡng nguồn thu. Phối hợp đồng bộ và nhất quán nhiều chính sách mới đạt được mục tiêu tăng trưởng cao, bền vững và mục tiêu chính sách thuế đề ra. Cơ quan soạn thảo cần tính toán mức thuế, thời điểm và lộ trình tăng thuế phù hợp, khả thi tránh hiện tượng “khó chồng khó”, nhanh và cao quá có thể gây sốc, gây tác dụng ngược như DN lách luật, người tiêu dùng chuyển sang dùng sản phẩm khác có tác hại nhiều hơn…”, ông Lực nêu ý kiến.
Phân tích các khía cạnh về mục tiêu của sắc thuế TTĐB, TS. Võ Trí Thành, Viện trưởng Viện Nghiên cứu chiến lược thương hiệu và cạnh tranh cho rằng, mục tiêu chính khi sửa đổi thuế TTĐB là điều chỉnh hành vi người tiêu dùng và sức khỏe. Tuy nhiên, đối với mặt hàng bia rượu, thuốc lá nếu chỉ áp thuế sẽ không giảm được lượng tiêu dùng, vì người tiêu dùng có xu hướng chuyển sang các sản phẩm bất hợp pháp. Trong khi, Nghị định 100/168 đã làm giảm tiêu dùng mặt hàng này.
“Cần xem xét các biện pháp khác, không phải chỉ tăng thuế cũng là lập luận rất hợp lý. Trước khi đề xuất thuế, cần nghiên cứu thật sâu sắc hơn trên các yêu tố về tính cân bằng, tác động ngân sách, tiêu dùng, lao động. Cùng với đó cũng cần cân nhắc thêm về hiệu lực, hiệu quả và công bằng của sắc thuế. Ban soạn thảo có thể đưa ra nhiều phương án tăng thuế từ những kiến nghị của các DN, Hiệp hội, trong đó là phương án giãn thuế là rất hợp lý”, ông Thành gợi mở.
Các đại biểu Hiệp hội, DN tham dự góp ý kiến hoàn thiện dự thảo Luật Thuế TTĐB
Đảm bảo chính sách hài hòa
Ông Vũ Tuấn Anh, Ủy viên Ủy ban Kinh tế Tài chính Quốc hội cho biết, tại Kỳ họp thứ 8, có rất nhiều ý kiến từ các Đại biểu Quốc hội cũng như các chuyên gia, Hiệp hội và DN về vấn đề này. Ông nhấn mạnh, yếu tố quan trọng chính sách thuế không tạo ra biến động lớn và tác động xấu đến hoạt động sản xuất kinh doanh.
“Chính phủ là cơ quan trình đã cùng cơ quan soạn thảo ghi nhận và tiếp thu một số ý kiến tại hội thảo hôm nay. Nếu còn những điểm chưa thống nhất giữa cơ quan thẩm tra và cơ quan soạn thảo sẽ phải xin ý kiến của Đại biểu Quốc hội. Cơ quan thẩm tra, cơ quan soạn thảo đồng tình và ghi nhận ý kiến của các Hiệp hội, DN nhưng cũng phải cân nhắc làm sao cho chính sách phải “hài hòa nhất”, không thể theo hoàn toàn ý kiến các Hiệp hội và DN”, ông Vũ Tuấn Anh thẳng thắn chia sẻ.
Qua các ý kiến tại hội thảo có thể thấy, vẫn còn nhiều quan ngại về việc đề xuất tăng thuế TTĐB quá cao trong thời gian tới mặc dù việc điều chỉnh tăng thuế này là cần thiết. Trong bối cảnh Việt Nam đang vươn mình bước vào kỷ nguyên mới, với những mục tiêu tăng trưởng mạnh mẽ 8% năm 2025 và hai con số trong giai đoạn tiếp theo, để các giải pháp, hỗ trợ của Chính phủ, Bộ ngành tới các DN, người dân đi vào thực chất, đồng thời tối ưu các giải pháp giúp thúc đẩy các động lực tăng trưởng từ các thể chế, trong đó có chính sách thuế TTĐB, các chuyên gia kinh tế, hiệp hội và cộng đồng DN kiến nghị lùi thời hạn hiệu lực tới 2028 và áp dụng tăng thuế theo phương án: Tăng thuế từ năm 2026 và tăng theo từng năm, mỗi năm tăng 5% để tới năm 2030 thuế suất thuế TTĐB đối với rượu bia là 90% sẽ phù hợp nhất trong bối cảnh hiện nay.
Dự thảo Luật thuế TTĐB (sửa đổi) dự kiến sẽ được Quốc hội khóa XV thông qua tại Kỳ họp thứ 9 sắp tới. Theo đó, sẽ điều chỉnh tăng cao thuế suất mặt hàng rượu, bia lên tới 100%, trong 5 năm liên tục và bổ sung mặt hàng nước giải khát có đường theo Tiêu chuẩn Việt Nam với với hàm lượng đường trên 5mg/l vào đối tượng chịu thuế TTĐB với thuế suất 10%.
VOV.VN - Sửa Luật Thuế tiêu thụ đặc biệt cần bảo đảm hài hòa lợi ích giữa Nhà nước, doanh nghiệp, người nộp thuế và quan trọng là nuôi dưỡng được nguồn thu.
Từ khóa: thuế tiêu thụ đặc biệt, thuế tiêu thụ đặc biệt,đồ uống, lộ trình, hiệu lực,quốc hội