Trong số hàng nghìn nghệ nhân tay trong tay xòe, có rất đông những nghệ nhân trẻ, mới  mười tám đôi mươi nhưng xòe rất hay, rất đẹp những điệu xòe cổ vốn rất khó để diễn tả. Em Lò Thị Nguyên, ở phường Tân An, thị xã Nghĩa Lộ phấn khởi cho biết: "Xòe Thái là điệu múa của dân tộc em, em tự hào, yêu quý và học hỏi các bà, các mẹ để điệu xòe của em thêm đẹp hơn".

Thị xã Nghĩa Lộ, tỉnh Yên Bái hiện có khoảng 200 đội văn nghệ quần chúng. Trong các đội văn nghệ này hầu hết nòng cốt là các thiếu nữ trẻ, có nhiều đam mê với các điệu xòe. Em Lường Thị Minh, thành viên đội văn nghệ thôn Đêu 2, xã Nghĩa An chia sẻ: "Nghệ thuật xòe cũng như tất cả các điệu dân vũ khác, muốn xòe dẻo, xòe đẹp thì không chỉ bằng động tác mà phải bằng cả tâm hồn nên ngoài việc thường xuyên tập luyện, chúng em cũng lắng nghe các bà, các chị kể và thấu hiểu hơn về ý nghĩa của các điệu xòe cổ để trong quá trình biểu diễn giới thiệu được nguyên bản cũng như phát triển thành các điệu xòe mang tính nghệ thuật cao hơn, nhưng không pha tạp với văn hóa của các dân tộc khác".

Nghệ nhân Điêu Thị Siêng ở xã Nghĩa An, thị xã Nghĩa Lộ, người dành mọi tâm huyết cho việc truyền dạy và lưu giữ những điệu xòe trong suốt mấy chục năm qua cho biết, ngoài dạy 6 điệu xòe cổ là: Khắm khen, Nhôm khăn, Đổn hôn, Phá xí, Khắm khăn mơi lảu, Ỏm lọm tốp mư, các nghệ nhân còn dạy lớp trẻ các điệu xòe dân dã hay biểu diễn trong đời sống thường ngày như: xòe hoa, xòe nón... Các cháu khi đến học chỉ cần có tình yêu với xòe và chăm chỉ luyện tập là đều có thể lĩnh hội được.

"Từ các ông các bà truyền lại tôi hiểu và nắm được. Tôi cứ sợ bị mai một đi nên tôi cũng dạy cho các cháu. Mỗi lần tôi dạy 15, 16 cháu. Các thầy cô giáo cũng rất là giúp đỡ, tạo điều kiện cho các cháu được đến học ngoài giờ nên các cháu rất là phấn khởi" - Nghệ nhân Điêu Thị Siêng chia sẻ.

Ngoài sự truyền dạy của các nghệ nhân, những năm qua, thị xã Nghĩa Lộ đã đưa 6 điệu xòe cổ của dân tộc Thái vào chương trình giảng dạy ngoại khóa cho học sinh, qua đó khơi dậy tình yêu và trách nhiệm bảo tồn bản sắc văn hóa dân tộc trong thế hệ trẻ, góp phần nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện. 

Cô giáo Phạm Thị Thanh Hiền, Trường THCS Lý Tự Trọng, thị xã Nghĩa Lộ cho biết: "Có thể thấy là các em, từ nhỏ đến lớn đều rất yêu các điệu xòe, các em tiếp thu rất nhanh. Trong các hoạt động này chúng tôi cũng nhận được sự trợ giúp của các nghệ nhân, họ dành nhiều thời gian và công sức đến để hướng dẫn các cháu. Qua một thời gian thì có thể nói là hầu hết các em học sinh của nhà trường đều biết xòe, tham gia được nhiều hội thi, hội diễn".

Ông Lương Mạnh Hà, Phó Chủ tịch UBND thị xã Nghĩa Lộ cho biết thêm: "Thị xã Nghĩa Lộ chúng tôi cũng sẽ tiếp tục phát huy việc truyền dạy các điệu xòe trong các nhà trường. Tiếp tục phát triển, thành lập các đội xòe ở các thôn bản để phát huy nét văn hóa riêng có cộng đồng dân tộc Thái".

Với một thế hệ trẻ trung, năng động rất yêu quý bản sắc văn hóa dân tộc mình, những điệu xòe đặc sắc ở miền Tây Bắc nói chung và ở Nghĩa Lộ nói riêng càng có cơ sở để trường tồn trong dòng chảy thời gian./.